ABD tahvil getirilerindeki yükselişle dolar/TL 7.7 civarında baskı altında kalmaya devam ederken, TCMB’den önümüzdeki hafta faiz artışı yapması gerekeceğine dair beklentiler ve fiyatlamalar kuvvetleniyor.
Ama, TCMB’nin 18 Mart’ta ne yapacağının tam olarak kestirilememesi piyasalarda “18 Mart Sendromu” yarattı. TCMB’nin faiz artırımlarının da kurdaki çalkantıyı durduracağını düşünmüyoruz. Para ve maliye siyasetleri artık tıkandı. Tek deva, insan hakları ve ekonomik ıslahatları dünyaya inanç verecek halde hayata geçirmek.
Reuters’e nazaran, ABD’nin 10 yıllık Hazine tahvil getirisinin yükselişe geçmesiyle birlikte TL en çok baskı altında kalan gelişmekte olan para ünitelerinden biri oldu. TL dün %2’nin üzerinde paha kaybetti. Peso ve rand TL’nin akabinde en çok kıymet kaybeden para ünitelerinden oldu.
Dolar/TL birkaç hafta evvel 6.9’a kadar gerilemiş lakin sonrasında iktisat siyasetlerinin sürekliliğine ait telaşlar ve global satış baskısıyla istikametini yükselişe çevirmişti. 6.9 düzeyinden başlayan yükselişle birlikte dün dolar/TL’de en yüksek düzey 7.7840 oldu.
Bir bankanın Hazine masası işlemcisi, “ABD tahvil getirilerindeki yükseliş TL’yi büyük bir satış baskısı altında bırakıyor. Fakat TL’deki kıymet kaybının benzeri ülkelerin çok üzerinde olduğunu da görüyoruz. TCMB’den önümüzdeki hafta 50-100 baz puan ortasında faiz artışı bekliyoruz lakin yapacağına emin değiliz. Artışın bu hafta prestijiyle piyasa fiyatlamalarına da daha net girdiğini görüyoruz” dedi ve ekledi:
“TL’deki paha kaybında sanki TCMB faiz artışı yapmadan enflasyonun tepe yapacağı Nisan’a kadar süreci yönetim etmeye çalışır mı telaşı tesirli. Aslında global satış baskısı bu kadar kuvvetli olmasaydı bu senaryo da piyasa fiyatlamaları için uygun olabilirdi. Bu başka bir tartışma konusu lakin bugün bu noktadan uzaklaştık. ABD’de tahvil ihalelerinde oluşacak faiz ve talep değerli. Son olarak da TL için hacimlerin 3 yıl önceye kıyasla dörtte bir düzeylerine gerilemiş olması çıkışlarda yükselişin daha sert olmasının en değerli nedenlerinden” dedi.
Asya borsaları, yükselen ABD hazine tahvil faizlerinin teknoloji şirketlerinin paylarını etkilemesi ve yatırımcıların ABD Senatosu’ndan geçen 1.9 trilyon dolarlık mali canlandırma paketi sonrası enflasyon dertlerinin artmasıyla geriledi. Hazinesi’nin 10 yıl vadeli tahvilinin getirisi US10YT=TWEB Cuma günü tarımdışı işsizlik verisi açıklanmadan evvel 1 yıllık tepesi olan %1.625 düzeyine çıkmıştı. Getiri %1.4’ten %1.6’nın üzerinde çıktıktan sonra %1.5’lere gerilemişti. Bugün de 10 yıllık tahvillerinin getirisi %1.6029’a çıktı.
Dolar, tahvil getirilerinin artması ve ekonomik olağanlaşmanın beklentilerden daha süratli olacağına dair iddialarla öbür para üniteleri karşısında 3.5 ayın doruğuna çıktı. Dolar endeksi =USD altı büyük para ünitesinin sepet kuru olarak %0.1 artışla 92.469 düzeyine çıktı.
Citi ve JPMorgan dün, TCMB’nin enflasyon baskılarını denetim altında tutmak ismine Mart ayında siyaset faiz oranında 100 baz puana kadar artış beklediğini açıkladı. Evvelki hafta da Morgan Stanley (NYSE:MS)’den James Lord TCMB’nin 100 puan faiz artırımına gitmesini beklediğini ve bu faiz artışının TL’nin istikrar kazanmasına yardımcı olabileceğini söylemişti.
Bankacılar mevcut enflasyona nazaran yapılan hesaplamalara nazaran gerçek faizin 140 baz puana kadar gerilediğini, önümüzdeki aylarda bunun daha da düşecek olmasının orta ve uzun vadeli enflasyon iddialarına üst revizyon olarak yansıyabileceğini öngörüyorlar. Mevcut enflasyona nazaran gerçek faizin ayrıyeten dedolarizasyonu sağlayacak bir düzeyde olup olmadığı da piyasada tartışılıyor. TCMB’nin bu ayki PPK toplantısının sonuçları 18 Mart’ta açıklanacak. Faiz oranları en önemli ekonomilere nazaran en yüksek düzeyde olsa da, enflasyonun Şubat ayında %15’in üzerine, en son 2019’un ortalarında gördüğü düzeylere yükselmesi faiz oranlarının daha da artacağına dair beklentileri tetikleyen en kıymetli sebep oldu. son periyotta iktisat idaresinde yaşanan değişikliklerin de piyasada takip edildiğini de söylediler.
Dolar/TL’deki yangına Türkiye’nin ABD ve NATO’yla en önemli çekişme odağı olan S-400’ler konusunda adım atmayı reddetmesi ve bu ay başlayacak Halkbank davası da yakıt atıyor. Ek olarak, kişiseller DTH’ndan hiç vazgeçmedi, dövizde son şoktan sonra, dolarizasyonun yine hızlanması beklenebilir.
Bu kurallar altında, dövizde istikrarı sağlama vazifesini büsbütün TCMB’nin sırtına yıkmak çok yanlış olacak. Ama, bütçede kısa vadede besbelli tasarruf imkanı yok. Süreksiz işsizlik ödeneği 2 ay dah uzatılırken, daima artan ham petrol fiyatlarını pompaya yansıtmama kararı da bütçe istikrarını bozuyor.
En son olarak da, tüm Türkiye’de Covid-19 olaylarında patlama var. Lider Erdoğan bu hafta sonu kontrolli normalleşmeden geri adım atma kararı vermeye zorlanabilir. Bu durumda, yalnız iktisatta değil, seçmenler ortasında da ruhsal şok yaşanabilir.
Ankara, artık dövizde çalkantının para ve maliye siyaseti ile çözülemeyeceğini görüp, İnsan Hakları Hareket Planı’nı derhal uygulamaya koymalı. Açıklanacak Ekonomik Islahatlar ortasında hemen yürürlüğe girebileceklere öncelik verilmeli.
Aksi halde, 18 Mart sendromunu, ödemeler istikrarı krizi takip edebilir.
Faiz artırımı için baskı başladı!
TL’ye ne oluyor? Ağbal faiz artıracak mı? Artırsa da neden işe yaramayacak?
Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Ekonomik paket haftası’
FÖŞ anlattı: FED ve TCMB’nin Başı Enflasyonla Kederde
Para Tahlil