ABD’ de tüketici fiyatları enflasyonu Ağustos ayında kestirim edilenden daha ölçülü arttı ve son yedi aydaki en dar yükselişi yaptı. Genel kanı enflasyon üzerindeki üst taraflı baskının bir kısmının azalmaya başladığı tarafında.
Çalışma Bakanlığı’nın açıkladığı datalara nazaran, tüketici fiyat endeksi Temmuz ayına nazaran %0,3 arttı. Bir yıl öncesine kıyasla TÜFE enflasyonu Temmuz’daki %5,4 düzeyinden böylelikle %5,3’e geriledi. Uçucu besin ve güç bileşenleri hariç, çekirdek enflasyon bir evvelki aya nazaran %0,1 tırmanarak Şubat ayından bu yana en küçük artışı kaydetti. Yıllık %4,3’ten %4,0’a düştü. %4,2’ye düşmesi bekleniyordu.
ABD tahvilleri bilgilerin akabinde düşüşleri yansıtırken Dolar Endeksi %0,16 düşüle 92,474’e hafif geriledi ve S&P 500 vadelileri yükseldi. Data öncesinde 1,1810 düzeyindeki Euro/Dolar 1,1841 düzeyine yükseldi. Enflasyonuın beklendiği formda tepeden dönmüş olması spot altın fiyatını olumlu etkiledi ve 1.784 düzeyinden 1.791 dolar düzeyine yükseldi. Gün içinde 8,47 düzeylerini gören dolar/TL, artık 8,4350 düzeylerinde.
Materyal kıtlığı, ulaşım darboğazları ve işe alım zorluklarının bir sonucu olarak artan maliyet baskılarıyla karşı karşıya kalan işletmeler, tüketim malları ve hizmetleri için fiyatları artırıyor. İktisadın yine açılmasıyla ilgili fiyat artışları azalmaya başlarken, zayıf tedarik zincirleri 2022’ye kadar devam edebilir ve enflasyonu yüksek tutabilir.
New York Merkez Bankası’nın Pazartesi günü yaptığı bir anket, tüketicilerin önümüzdeki üç yılda ABD’de enflasyonun %4 olmasını beklediklerini gösterdi. BU da doruktan dönülse de enflasyonun yüksek kalmasının beklendiği manasına geliyor.
TÜFE dataları, Fed yetkililerinin varlık alımlarını nasıl ve ne vakit azaltmaya başlayacaklarını tartışacakları gelecek hafta 21 Eylül’deki ki Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısından evvel geldi. Fed Lideri Powell geçen ay yaptığı açıklamada, merkez bankasının bu yıl aylık tahvil alımlarını azaltmaya başlayabileceğini söyledi, fakat makul bir vakit çizgisi vermedi.
Sayılar, Lider Biden’ın ölçülü Demokratların da muhalefetiyle karşı karşıya olan 3,5 trilyon dolarlık uzun vadeli vergi ve harcama ekonomik teşviki açısından olumlu karşılanabilir. Cumhuriyetçiler zati kelam konusu paketin yüksek enflasyonu daha da yükselteceğini savunuyorlar.
Fed ne karar alacak?
21 Eylül’de yapılacak FOMC toplantısından tahvil alım programı ile ilgili bir netlik bekleniyor. Açıklanan data ise tapering tarafında acil bir adım gerekmediğini göstermekte.
Delta varyantının ekonomiyi yavaşlatıcı tesiri bir yana tedarik zinciri meselelerini devam ettiriyor olması Fed’in planlarında bir değişiklik yapmayacağı izlenimi veriyor. Enflasyon verisinin yükselmeye devam etmemesi kelam konusu dalganın süreksiz olabileceği konusunda Fed’e dayanak verirken, beklenen enflasyonun %4 üzere Fed’in gayesi %2-2,5 aralığının üstünde oluşu Banka’nın tahvil alım programını azaltmaktan da geri adım atmayacağını düşündürüyor.
Fed’in Aralık ayında tahvil alım programını azaltmaya başlaması ve 2022 ortasında da büsbütün sonlandırması hala genel beklenti.
Dolar endeksindeki gevşemenin bir mühlet devam edebileceği de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası açısından faiz indirimi yeri olarak algılanabilir. TCMB’nin 23 Eylül toplantısında faiz indirimi beklenmemekle birlikte yılın sonuna kadar 100-150 baz puan indirim yapacağı beklentisi yüksek.
Para Tahlil
