Geçtiğimiz haftaya, son devirlerde eşine pek rastlanmayan ekonomik ve siyasi gelişmeler sığdırılmaya çalışıldı. Bunların başında iktisatta çalkantı yaratacak siyasi gelişmelerin yanında, iki evvelki Merkez Bankası Lideri Murat Uysal’ın misyondan alınması ile birlikte bu vazifeye getirilen eski Maliye Bakanı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lideri Naci Ağbal’ın iki gün evvel misyondan el çektirilmesi kararı da geldi.
Bu sürece bir de Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı’nın son birkaç ay içinde birkaç sefer değiştirilmesini de eklediğimizde, iktisattaki oynaklığın nerelerden kaynaklandığı ve tıpkı vakitte toplumsal maliyetin neden arttığını anlayabilmek daha kolay oluyor.
Enflasyon Araştırma Kümesi bu gelişmeleri çok yakından takip ederek, iktisatta meydana gelebilecek hasarı modellemeye çalışmaktadır.
Öncelikle yaratılan hasar ve bunun kısa ve uzun periyotta iktisada tesirlerini açıklayalım.
1. Çağdaş toplumlarda başta Merkez Bankası olmak üzere birkaç özel/özerk kurumun liderleri kısa periyotta değişmez, değiştirilmez. Bilhassa özerkliği, verdiği kararların toplumsal yansıması kapsamında tescillenen ve kabul edilen kurumlardaki bu değişimler, her vakit ya makro ve mikro ekonomik istikrarları bozar, ya da bozuk olan bedellerde dağınıklığa neden olmaktadır.
2. Kısa devirli (bir yıldan az) vadeli dış borcumuzun 200 milyar $ civarında sabitlendiği bu ortamda, bu tıp misyondan almalar ülke risk primini ansızın yükseltecek, milletlerarası inanç düzeyimizi düşürecektir.
3. Merkez Bankası özerkliği, pek önemsenmese de, para piyasalarını kısa ve uzun vadede etkileyen en değerli özellik olarak karşımıza gelir. Bu özerklik fikrindeki aşınma dış borç maliyetini artıracaktır.
4. Yeni vazifeye başlayan karar vericinin de tıpkı süreci yaşayacağı beklentisi artarak devam edecektir. Bu ise, işsizlikten enflasyona, fiyat düzeyinden dış ticarete kadar çabucak her şeyi olumsuz etkileyecektir.
Tahlilin devamı burada.
Para Tahlil
