Her fırsatta “ihracatı artıralım” diye telaffuz geliştiren Kamu Otoritesi ihracatçıların önündeki manileri kaldırmakla da mükelleftir, yoksa telaffuzun aksiyonda karşılığını beklemek zorlama iyimserliktir. Hazır olağanlaşma adımları başlamışken şu “Döviz Kredisi” işini çözmenin vakti gelmedi mi?
Döviz Kredilerini kimler kullanıyor?
Yasal düzenlemeler ile bireylerin, ihracatı olmayan firmaların Döviz Kredi kullanmasının önü kapanmıştı. Dövize talep azalsın “Piyasa Döviz Kredisi kullanmasın” diyen devletin kendisinin ise Döviz Borçlanmanı artırması farklı ironi gerçi. Pandemi sürecinde Temel yeni kural daha eklendi : Döviz Kredisi kullanabilmeniz için son üç yılda İhracat Yapan bir firma olmanız gerekiyor.
Yeni firmalar Döviz Kredisi kullanamıyor
Yeni firma kurmuşsunuz, ithalat / ihracat yapacaksanız işiniz güç Döviz Kredisi kullanamazsınız. % 17-22 ortasında olan TL Krediye boyun eğeceksiniz. Devlet, “yeni firmaya ithalat / ihracat yapma, yaparsan da döviz kredisi kullanma” diyor kısaca.
“Son 3 yıllık İhracat” kuralı başa bela oldu
Devletin Döviz Kredilerinde getirdiği temel kurallardan biri “mevcut Döviz Krediniz ve yeni eklenecek Döviz Kredileri ( Banka + Leasing + Faktoring döviz kredilerinin tamamı ) son üç yılda yaptığınız ihracat meblağını aşamayacak. Her yıl 10 milyon USD ihracat yapan firma ne hoş 3 yılda 30 milyon İhracat yaptım o zaman 30 milyon USD Döviz Kredisi kullanıyor sanıyorsanız karşınıza öteki bir kural daha çıkıyor. Devlet geçmiş yıllarda yaptığınız ihracat fiyatının o günkü kurdan TL karşılığının yeni kura nazaran hesaplıyor, o vakit da sizin yaptığınız ihracat meblağı kuşa dönüyor. Yanı 4 TL/USD, 5 TL/USD’den yaptığınız ve muhasebeleştirdiğiniz ihracatın TL karşılığını bugün 7,50 TL’ye bölüyor. O vakit da son üç yılda 30 milyon USSD yaptığınız İhracat meblağı güya 15 milyon USD’miş üzere yarı yarıya düşüyor. Gel de çık işin içinden. Bunu formüle eden Kamu Otoritesinin mantığını hala çözmüş değilim; çıksın bizlere ve Sanayiciye anlatsınlar. Biz anlatırken zorlanıyoruz zira.
Taahhüdünü kapatan ile kapatamayan birebir kefeye konuyor
Siz ihracatınızı yaptınız “İhracat Taahhütlerinizi” kapadınız diğer bir firmada da şimdi ihracat yapamadı fakat birebir son üç yıl ihracat kuralına tabiyiz. Benim ihracat yapıp taahhütlerimi yerine getirmemin kamu karşısında hiçbir manası yok yani. Hiçbir avantajım da yok. Meğer olması gereken İhracat yapıp taahhütlerini kredi vadesinden evvel kapatan firmalara ek döviz kredi kullanma avantajı sağlanmasıdır.
Döviz Kredisi kullanmadan ihracat artırmak mümkün mü?
Kısaca İhracatçı firmalar mağdur ve kaygılı durumda. TL Kredi maliyetlerinin % 17-22 ortasında olduğu bir devirde bu TL kredi maliyeti ile finansınızı sağlayıp memleketler arası alanda rekabet etmeniz mümkün değil. Siz, “üç yıllık yapılan ihracatı yeni kura bölüp bu kadar Döviz Kredisi kullanabilirsin” dedikten sonra T.C. Ziraat Bankası imalatçı ihracatçılara %1 kurul ile %0 ( sıfır ) faiz ile kredi veriyor ancak üstte bahsettiğim şartları yerine getiren kaç firma var Türkiye’de. Endüstrici kullanamadıktan sonra sıfır faizli kredi sunsanız ne işe fayda? Eximbank % 2,50’dan bir vadeli; % 2,75’den 2 yıl vadeli kredi veriyor, daha uzun vadeli kredileri 5 yıllık krediyi % 4,00’den; 7 yıllığını % 4,50’den Dolar yatırım kredisi veriyor. Yazdığım şartları yerine getiriyorsanız düşünmeyin kullanın fakat geriye kalan firmalar dış ticareti bıraksın mı o vakit? Dış Ticaret tek kurtuluşumuz ise o vakit vaktinde döviz kıtlığı var diye koyduğunuz şartlar şu an İhracatçının ayağına pranga oldu bilginiz olsun!
Sıfır faizli krediler de Eximbank krediler de bu şartlar sayesinde yalnızca kağıt üzerinde kalır hiç bir manası olmaz. Üzerine yerli ve ulusal endüstrinin girdisi %70’lere kadar ithal ikame özelliğine sahip ise ne yapsın? Elini kolunu bağlamışız denize atmış yüz diyoruz! Bir karar alırken piyasaya verebileceği aksilikler simülasyona tabi tutulmuyor demek ki!
Karar alıcıların Piyasadan uzak olmaması gerekiyor. Pandemi nedeni ile piyasaya çıkıp sıkıntıları tespit edemiyor olabilirsiniz fakat yazıklarımız piyasanın gerçekleri biline. Biz kendi ismimize ”tespit yapmış” durumdayız, tahlilleri de öneriyoruz. Sorumluların tahlil üretmesini beklemek de dış ticaret süreçleri yapan firmaların hakkı olmuş durumda. Aksi halde olan ihracatımız da tıkanmak üzere biline, ülke iktisadı rekabete ters bu kurallar sayesinde küresel bir kopuşun tam da ortasında!
Erol TAŞDELEN – Ekonomist, bankavitrini.com müellifi
Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Tedarik üzerinden masal yazmayın’
TL Mevduat Faizleri Arttı, TL Kredi Faizleri Azaldı…
Doç. Dr. Cet Özkaya Yazdı: ‘Dolar/TL kur süreci, dolarizasyon, faiz süreci ve rasyonel beklentiler’
Para Tahlil