Merkez Bankasının, Kasım ayında imalat endüstrinde faaliyet gösteren 1708 işyerinden anket yoluyla oluşturduğu Gerçek Kesim İtimat Endeksi (RKGE) bilgilerine nazaran endeks Kasım ayında bir evvelki aya nazaran 4,2 puan azalışla 103,9 düzeyinde gerçekleşti. Endeksin 100 düzeyi üzerindeki kıymetler imalat bölümündeki görünüme dair iyimser olunduğuna işaret ediyor. Yayınlanan raporda münasebetler şöyle sıralanmış:
“… sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut toplam sipariş ölçüsüne ait değerlendirmeler endeksi artış istikametinde etkilerken, gelecek üç aydaki ihracat sipariş ölçüsü, gelecek üç aydaki üretim hacmi, son üç aydaki toplam sipariş ölçüsü, mevcut mamul mal stoku, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve genel gidişata ait değerlendirmeler endeksi azalış tarafında etkilemiştir.”
Üstte yazılan değerlendirmeyi Merkez Bankası aşağıdaki tabloyla görsel olarak özetlemiş:
Tablonun altında küçük puntoyla yazılan açıklamaya nazaran kısa oklar evvelki aya nazaran değişimi, uzun oklar ise bir evvelki yılın birebir ayına nazaran değişimi gösteriyor.
“Mevcut” duruma odaklandığımızda toplam siparişi oluşturan hem iç piyasa hem ihracat siparişlerinde evvelki aya nazaran artış var. İhracat siparişlerindeki artışın sebebini dün IHS Markit tarafından açıklanan imalat kesimi Kasım ayı PMI birinci kestirimlerini sunan Euro Bölgesi raporlarından okumuştuk. Raporlarda kaydedildiği üzere, ülke bazında en büyük ticaret ortağımız olan Almanya’nın imalat dalı, Asya kaynaklı ihracat siparişlerinin tesiriyle Kasım ayında büyümesini sürdürdü. Almanya dahil, bölgesel olarak en büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi genelinde imalat dalları Kasım ayında büyümeye devam etse de Ekim ayına nazaran hafif bir vites düşüklüğü var. Tekrar edeyim, en büyük ticaret ortaklarımızın imalat bölümündeki iyileşme Türkiye’nin ihracat hacmini, hasebiyle da imalat dalını olumlu etkiliyor.
Misal biçimde, Türkiye’nin ihracatının hızlanma gösterdiği İngiltere’de imalat dalı PMI birinci varsayımları de kesimde ihracat takviyesiyle büyümenin Kasım ayında sürdüğüne işaret etti.
Aşağıdaki grafik yüklü olarak ihracat siparişlerinin (kırmızı çizgi) imalat bölümünü desteklediğini gösteriyor. Ek olarak, mal stoklarında kaydedilen mevcut artışın ve yatırım harcamalarındaki artış beklentilerinin mevcut durumda yurt içi siparişlerini de olumlu etkilediğini anlıyorum.
İmalat dalında aktivitenin canlı kalmasına bağlı olarak, imalat bölümü kapasite kullanım oranı da Kasım ayında evvelki aya nazaran 0,4 puan artışla %75,8 düzeyine yükseldi.
Mevcut bilgiler, Kasım ayında Türkiye’nin ihracat performansının Ekim ayına nazaran bir ölçü zayıflasa da rotasını koruduğuna işaret ediyor.
İmalat kesimi PMI datalarının, ülkenin sanayi üretimi ve GSYH performansını direkt etkileyen değerli bir bilgi olduğunu hatırlatmakta yarar var.
Dr. Fulya Gürbüz
FÖŞ yazdı: Dünyada kış sakinliği başladı
Kasım’da sektörel inanç endeksleri de zayıfladı
Foreks Anketi Büyüme Öngörüleri…
Gerçek kesimde de inanç geriledi
Para Tahlil
