Hafta sonunda ABD Lideri Biden’ın “soykırım” açıklaması, Cuma gecesi merkez bankası lideri Kavcıoğlu’nun televizyonda yaptığı para siyasetine yönelik açıklamalar ve epideminin rakamsal bilgilerinin yine mantık sonlarını zorlayan düşüşü Türk Lirası’nın kıymeti üzerinde tesirli oluyor.
Türkiye şimdi karşı bir açıklama yapmış olmasa da, ABD-Türkiye bağlarında gidişatın istikameti; Lider Biden’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgi düzeyine koyduğu uzaklık artık epey net. Üzerine eklenecek S-400 ve Halkbank gerginlikleri de önümüzdeki devrin kolay geçmeyeceğin anlatıyor.
Başka yandan Kavcıoğlu’nun açıklamaları 128 milyar dolarlık rezerv satışı sorununu gündemden düşürmeye yetmeyeceği üzere, para siyaseti idaresi ile ilgili tasaları desteklemiş durumda. Artan politik gerginlikleri son derece kırılgan bir ekonomik durumla karşılamak zorunda kalan Türkiye iktisadı ile ilgili telaşlar özelikle dış borç ödemeleri ve TL’nin kıymeti üzerinden devam ediyor. Dolar endeksi baskı altında kalırken, Türk lirası benzeri para ünitelerine nazaran olumsuz ayrışmakta.
Bu da dolar/TL’yi 8,50 ve üzerine yanlışsız baskı altında tutuyor. Hatırlanacağı üzere dolar/TL’de tepe 8,58 düzeyindeydi.
Önümüzdeki haftalarda ABD ile bağlantıların soykırım açıklaması sonrası S-400 ve Halkbank ile insan hakları ihlalleri üzerinden daha berbatlaşması yüksek bir mümkünlük. Merkez Bankası ise aktif bir para siyaseti idaresi yapmak yerine politize olmuş manzarası ile enflasyon ve TL tarafında bekleneni vermekten uzak. Beklenmemekle birlikte bir faiz artışı yapması halinin, iktisadın ve siyasetin genel idare meseleleri nedeniyle istenen etkiyi yaratmaması da giderek yükselen bir mümkünlük. Ağbal’ın para siyasetini yönettiği Kasım-Mart devrinde gerçekleşen faiz artışı ve sorumlu para siyaseti idaresi, hükümete hukuk ve iktisat tarafında ıslahat açıklamak için vakit kazandırmış fakat bu fırsat da tatmin edici olmayan ıslahat açıklamaları ile harcanmıştı.
Ağbal vazifede kalsaydı nispeten daha uzun soluklu olacak sakinlik periyodu de Kavcıoğlu’nun merkez bankasının başına getirilmesiyle son buldu. Artık hasebiyle önümüzde iktisatta artık hiçbir çıpanın kalmadığı son derece çalkantılı bir periyoda girmiş bulunuyoruz. TL’nin bedel kaybının hızlandığı ve daha da hızlanacağı, enflasyonun yükselmeye devam ettiği ve turizm gelirlerinden beklenenin alınamayacağının netleştiği önümüzdeki aylarda son PPK metninden anlaşılan Kavcıoğlu ve takımının faiz indirmek konusunda fırsat kolladıkları.
Dış dünyada Biden’ın birinci adımlarını açık ettiği ve derinleşecek vergi artışları varlık fiyatları üzerinde baskısını giderek artıracak. Tıpkı periyotta Mayıs-Eylül periyodunda ABD TÜFE enflasyonu %4 ve tahminen üzerine yönelecek; 10-yıllık tahvil faizlerinin tekrar tırmandığını ve %2’yi geçtiğini izleyeceğiz.
TÜFE enflasyonunda sene sonu düzeyinin %18-20 aralığının altında olması mümkün görünmüyor. 2018 yılından bu yana devam eden TL devalüasyonu ve Mart ayında para siyasetinde yaşanan yeni şok dolar/TL’nin sene sonunda 9,00-9,30 düzeyinin altında olamayacağına işaret diyor.
Bilhassa ufukta beliren dış siyaset şoklarının TL üzerinde yaratabileceği aksilikler TL’nin daha fazla kıymet kaybı yaşayabileceğini düşündürüyor. Bu durum ise iç siyasette 2023 seçimleri öncesi sürpriz gelişmelere neden olabilecek potansiyele sahip görünüyor.
GA.
Para Tahlil
