Geçtiğimiz yıl 7 Kasım gecesi yaşanan ekonomik sarsıntının bir gibisi 4,5 ay sonra Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Tayyip Erdoğan’ın imzaladığı kararlarla bir defa daha yinelendi. Bu kere yalnızca iktisada değil, insan hakları ve bayan haklarına darbe indiren hukuka ve anayasaya tersliği tartışılan bir öteki kararname de garnitür ve bonus olarak gece yarısı resmi gazetenin son baskısına girdi.
7 Kasım’da Merkez Bankası yasası uyarınca 4 yıllığına atandığı başkanlık misyonunda şimdi 16’ıncı ayını süren Murat Uysal vazifeden alınarak yerine AKP’li eski maliye bakanı ve yeni sisteme geçiş sonrasında ise Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lideri olan Naci Ağbal getirildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da kendisinin bilgisi dışında gerçekleşen bu vazifeden alma-atama üzerine 8 Kasım gecesi instagram üzerinden istifa mektubunu yayınladı. Albayrak’ın yerine de tekrar AKP hükümetlerinde bakan olarak vazife yapmış olan Lütfi Elvan koltuğa oturdu.
İktisat idaresinin başına geçirilen iki isim piyasalarda iyimser beklentileri beslerken bilhassa Merkez Bankası’nın para-kur-faiz siyasetlerinin daha akılcı ve öngörülebilir olacağı kanısı ortaya çıkmıştı. Lakin ‘Faiz sebep, enflasyon neticedir’ görüşünü benimseyen Erdoğan’ın Ağbal’a ne ölçüde hareket alanı ve özgürü tanıyacağı konusunda da kuşkular kelam konusuydu.
Misyona gelir gelmez Kasım ve Aralık aylarında peş peşe faiz artışı kararlarıyla siyaset faizini 6,75 puan artırarak yüzde 10,25’ten 17’ye yükselten Ağbal, Ocak ve Şubat aylarını pas geçtikten sonra Şubat enflasyonunun yüzde 16’yı aşması üzerine, 18 Mart’taki Para Siyaseti Kurulu’nda (PPK) 2 puan birden faiz artışına giderek siyaset faizini yüzde 19’a yükseltti.
Bu kararın sonraki günü de Cumhurbaşkanı kararıyla gece yarısı vazifeden alındı ve yerine faiz indiriminden yana olan, Marmara Üniversitesi öğretim üyesi, eski AKP Bayburt Milletvekili ve eski Halkbank yöneticisi Prof. Şahap Kavcıoğlu atandı. Bugüne kadar en kısa periyodik MB Lideri unvanını alan Naci Ağbal ise Cumhurbaşkanına kendisini misyondan aldığı için ‘şükranlarını sunduğu’ bir paylaşımla veda etti.
Artık tüm bu gelişmeler sonrasında yeni haftada piyasalar açılınca döviz kurlarının üst gerçek hareketlenmesi, Türkiye’nin kredi risk sigortası puanının yükselişe geçmesi, inanç erozyonu ve iktisattaki belirsizliğin artmasıyla yine yabancı yatırımcı ve sermayenin dışarı kaçışının hızlanması beklentileri yükseldi.
24 Mart’taki AKP 7. Olağan Büyük Kongresi’nde 2023 Manifestosu açıklayacağını ve insan hakları, demokrasi, iktisat, dış siyaset ve öbür alanlardaki yeni maksatları ilan edeceğini söyleyen Erdoğan’ın inandırıcılığı, güvenilirliği ve siyasi sermayesi de süratle tükeniyor. Erdoğan, Merkez Bankası Liderini misyondan alırken eş vakitli olarak Türkiye’yi Bayan hakları, bayana şiddet, taciz, tecavüz, kız çocuklarının küçük yaşta evlendirilmesi, cinsel istismara karşı muhafazayı öngören İstanbul Sözleşmesi’nden de Türkiye’yi çekti.
Yayınladığı Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’ni Türkiye tarafından ‘feshettiğini’ ilan eden Erdoğan, böylelikle kongre öncesinde mukaveleye karşı çıkan siyasal İslamcı, dinci, muhafazakâr bölümlere, tarikat ve cemaatlerin taleplerini yerine getirerek, üç gün sonra açıklayacağı manifestoyla ilgili bu bölümlere bildiri verdi.
CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, iktidarın artık panik halinde olduğunu öne sürerken, para ve kambiyo siyasetlerinde değişime gidileceği tarafındaki duyumların belirsizlikleri artıracağını, iktisatta kararların ve yöneticilerin bu kadar kısa müddette ve sıkça değişmesinin olumsuz algıları büyüteceğini söyledi.
Son gelişmeleri Ahval’e yorumlayan Kuşoğlu; ‘Erdoğan iktidarı ne yaptığını bilmez bir halde. Panikle, bilinçsizce hareket etmeye, telaşla her alana saldırmaya başladılar” dedi. Artık Cumhurbaşkanının iki günde bir farklı telaffuzlarla kamuoyunun karşısında çıktığını kaydeden Kuşoğlu şöyle konuştu:
Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Genel Lider Yardımcısı ve uzun müddet Erdoğan başkanlığındaki hükümetlerde Adalet Bakanı olarak misyon yapan Sadullah Ergin ise son gelişmeleri Ahval’e değerlendirirken; ‘Sorun Naci, Ahmet, Hüseyin değil. Erdoğan şöyle bakıyor artık, ihanet edenler ve ihanet etme potansiyeli olanlar. İstek etmediği işleri yapanlar, kendi iradesine uygun hareket etmeyenler kim olursa olsun anında çiziliyor, siliniyor.’ dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan için ne Merkez Bankası liderinin, ne bakanların, ne parti yöneticilerinin hiçbir kıymet-i harbiyesi olmadığını söz eden Ergin kelamlarını şöyle sürdürdü:
Yazının tamamı burada.
Para Tahlil
