Mao Ze Dung: Yüz çiçek açsın, bir fikir yarışsın
Merkez Bankası Para Siyaseti Heyeti, yeni Lider Naci Ağbal başkanlığında birinci toplantısını yarın (bugün) yapacak. %10,25’lik siyaset faiziyle yetinmeyen lobiler Merkez Bankası’nı sıkıştırmayı sürdürüyor. Son 10 yıllık bilgilerde faizlerin yükseldiği yıllarda iktisadın küçüldüğü, faiz düşüşünde ise tüm kalemlerde iyileşmeler görülüyor. Faizlerin yükseltilmesi döviz kurlarını ise düşürmüyor.
Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası, yeni Lider Naci Ağbal başkanlığında birinci toplantısını yarın yapacak. İktisat idaresindeki değişiklikle birlikte yine ortaya çıkan lobi, faizlerde yüksek bir artış bekliyor. Yüzde 10,25’lik siyaset faiziyle yetinmeyen lobi, spekülatörler aracılığıyla Merkez Bankası’nı sıkıştırmayı sürdürüyor.
YATIRIM VE ÜRETİMİN DÜŞMANI YÜKSEK FAİZ
Ekonomik büyümenin önündeki en büyük bariyer olarak duran faiz; yatırım, üretim, istihdam ve ihracatı baltalıyor. Türkiye iktisadına ait bilgiler geriye dönük incelendiğinde, bu gerçek net olarak anlaşılıyor. Son 10 yıllık sayılar analiz edildiğinde faizlerin yüksek olduğu yıllarda iktisadın küçüldüğü, faizin düşük olduğu yıllarda ise iktisadın bütün kalemlerinde iyileşme olduğu görülüyor.
RAKİPLERİMİZDE FAİZ DAHA DÜŞÜK
Biz de bugünkü çalışmamızda faizin 2010-2020 yılları ortasındaki vakit aralığında Gayrisafi Yurt İçi Hasılaya, enflasyona, ihracat ve ithalata, borsadaki yatırımlara ve döviz kurlarına tesirini göstermeye çalıştık. Çin, Hindistan, Rusya, Brezilya ile birlikte gelişmekte olan ülkeler kategorisinde bulunan Türkiye, yüksek faizler nedeniyle her yıl büyük ölçüde borç faize ödüyor hem de bu kaideler altında büyümeye çalışıyor. Türkiye ile tıpkı kulvarda bulunan ülkelerde faiz daha düşük ve bu durum rekabette büyük bir dezavantaja dönüşüyor.
YÜZDE 24 FAİZ BÜYÜMEYİ SIFIRLADI
Enflasyonun düştüğü, güçlü büyüme kaydedilen ve dış ticarette değerli artışların olduğu yıllarda faizlerin düşük olduğu görülüyor. Son 10 yılda Türkiye iktisadı hiç eksi büyüme kaydetmedi. Faizin düşük olduğu 2011 yılında Türkiye yüzde 11,1’lik büyüme ile Çin’in akabinde en güçlü büyüme yakalayan ikinci ülke oldu. 2012’de bir evvelki yılın güçlü büyümesinin üzerine yüzde 8,5’lik bir büyüme daha yakalayan Türkiye, 2013’un ortalarında Seyahat olaylarına sahne oldu. 2013’te ise faizlerin tarihi düşük düzey olan 4,5’e gerilemenin tesiriyle Türkiye iktisadı yüzde 8,5 büyüdü.
Merkez Bankasının faizleri yüksek tuttuğu yıllarda üretim ve arz üzerinde büyük bir maliyet baskısı oluştu.
YÜKSEK FAİZ DÜŞÜK BÜYÜME DEMEK
Hakikaten faizin yüksek olduğu yıllarda büyüme zayıf kaldı. Eylül 2018’de yüzde 24’e çıkarılan faizin tesiriyle ekonomik büyüme 2019’da yüzde 0,9’a geriledi. Türkiye’nin son yılların en yüksek büyümesi olan yüzde 11,1’i yakaladığı 2011’de faizler yüzde 5,75-6,25 ortasındaydı.
Üretim ve ihracatı yavaşlattı
Yüksek faizler dış ticareti de olumsuz etkilendi. Merkez Bankası’nın faizleri makul bir düzeyde tuttuğu 2010-2018 devrinde, hem ihracat hem dış ticaret hacmi yıldan yıla arttı. İhracatın artış suratının düştüğü 2018’deki yüksek faiz ortamında ithalat geriledi.
Vatandaşın alım gücünü düşürdü
Yüksek faiz, peşinden enflasyonu da sürüklüyor. 2012’de yüzde 6 hududuna kadar yaklaşan tüketici enflasyonu, iki yıl evvelki yüksek faize bağlı olarak yüzde 20,30’a fırladı. TL’nin zayıflamasından ötürü vatandaşın alım gücü düştü.
DOLARIN NEREDE DURACAĞI MUHAKKAK Mİ?
İktisat idaresini dolar-faiz-enflasyon üçgeninde kıskaca almaya çalışan faiz lobisi, yıllardır bu prosedürle yüksek yararlar elde ediyor. Milletin vergilerinden oluşan hazine gelirlerine göz diken lobi, TL’nin dolar ve avro üzere rezerv para üniteleri karşısında bedel kaybetmesini faizlerin düşüklüğüne bağlıyor. Merkez Bankası PPK toplantıları öncesinde TL’nin pahasını dolar ve avro üzere rezerv paralar karşısında düşürmekle tehdit eden lobi, faizde istediğini elde ettikten sonra, kurları tekrar üst taşımaktan geri durmadı. 10 yılda beş katına çıkan dolar bunun en çarpıcı ispatı.
3,7 TRİLYON LİRAYI YÖNETEN BANKALAR BİRLİĞİ NE İŞ YAPIYOR?
Türkiye iktisadına saldırıldığında gözler daima Türk bankalarını arıyor. Türkiye piyasalarına yönelik spekülatif teşebbüslere karşı koyması beklenen kurumların başında bankalar geliyor. Lakin elinde 3 trilyon 750 milyar liradan fazla mevduat bulunan bankaların ve bankalar birliğinin sessizliği dikkat çekiyor. Bankalardaki 3,7 trilyon liralık mevduatın 2,2 trilyon lirası yabancı para cinsinden. Yabancı cinsi mevduatın ne kadarının bankalara ilişkin olduğu merak ediliyor.
İNANSAK DA, İNANMASAK DA, SÖZ ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN, GÖRÜŞ ÇEŞİTLİLİĞİ İÇİN
FÖŞ: Türkiye’nin 3 Büyük Finansal Sıkıntısını Çözmek Zorundayız
Güldem Atabay & Semih Sakallı: Merkez Bankası “Quo Vadis?”
Hasret Derici Şengül PPK Beklentisi’ni Yazdı
Prof Daron Acemoğlu: Türkiye 20 yıl geriye gitti
Para Tahlil
