İzmir zelzelesinin akabinde gözler İstanbul’a çevrildi. Uzmanlar, İstanbul’da yüzde 65 olasılıkla 7 üstü bir zelzele olacağını ve binlerce binanın yıkılacağını söylüyor. Pekala, İstanbul bu sarsıntıya hazır mı ve ulusal güvenliğimiz tehlikeye girer mi, işte uzmanların görüşleri…
İstanbullular yıllardır zelzele korkusu ile yaşıyor. Her zelzelede gözlerin çevrildiği İstanbul, İzmir zelzelesinin akabinde yine gündemde. Uzmanlar, yüzde 65 olasılıkla İstanbul’da 7 ve üstü zelzele beklediklerini söylüyor ve bu 1 milyon 166 bin binanın bulunduğu kentte, 100 binlerce binanın orta hasarlı, 50 bine yakın binanın da ağır hasar alacağını gösteriyor. Pekala, söylenildiği üzere muhtemel bir sarsıntıda İstanbullular ne yapacak, sahiden de ulusal güvenliğimiz tehlikeye girer mi, acil aksiyon planımız var mı, işte o felaket senaryoları…
“ULUSAL GÜVENLİK TEHLİKEYE GİRER”
Husus ile ilgili Sözcü’ye konuşan Terör ve Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar, şunları söyledi:
“Ulusal güvenlik tehlikeye girer. Bilhassa stratejik bölümler lojistik kolaylıklar nedeniyle İstanbul ve civarında ağırlaştığı için, hem iktisat kökenli hem de sosyolojik ve savunma kökenli olarak, büyük riskleri de beraberinde getirir. Bu riskler ortadan kaldırılamaz fakat minimalize edilebilir. Bilhassa savunma sanayi ile ilgili olan dalların dağıtılması gerekiyor. Aslında bu noktada stratejik bölümlerin pozisyonlandırılmasına dikkat edilir. Popülasyon ve ağırlaşma çok arttığı için konumlandırmaların imkan dahilinden yine yapılması ve önlemlerin arttırılması gerektiğini düşünüyorum.”
“ÜLKELER YARDIM MAZERETİYLE GELİP ÇÖKEBİLİRLER”
Yüksek Mimar ve Kentbilimci Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp, sarsıntının doğal afetlerin en acımasızı olduğunu belirterek, “Depremin verdiği hasarın tamiri çok uzun yıllar alır. Ülkenin iktisat ve iş merkezini vuran ağır bir sarsıntı hazırlıksız yakaladığı çarpık ve çürük yapılaşmış az gelişmiş yahut gelişmekte olan bir ülkeyi tökezletir. Hele biz de olduğu üzere terör, ekonomik kriz, kitlesel ayrışma ve hudut ötesi savaş hali var ise önemli bir çöküntü kaçınılmaz olur. Çaresizlik hâkim olur. Dış düşmanların mevcudiyeti durumu daha vahim hale getirir. İşte bu noktada ağzından sular akan azgın ülkeler yardım mazeretiyle gelip ülkeye çökerler, bir daha geri gönderilmeleri çok zordur. Örnekleri yaşanmıştır. 20 yıllık derslerden sonra İzmir’in durumu gözlendiğinde mümkün Istanbul Depremi’nde ülkemizi bu türlü bir tehlikenin beklemediğini söylemek zordur. USA ve AB akbaba üzere gelirler. Aklımızı başımıza alalım artık” diye konuştu.
Ekonomist Atilla Yeşilada
“45 MİLYAR DOLARLIK KAYIP”
Ekonomist Atilla Yeşilada ise, mevzu ile ilgili şunları kaydetti:
“İstanbul’da ne vakit olacağını bilemediğimiz bir sarsıntı gerçeği var. Önümüzdeki 10 yıl içinde önemli bir sarsıntıya hazırlıklı olmalıyız. Bu önemli bir ulusal güvenlik ve ulusal ömür sorunu tıpkı vakitte. Zira, İstanbul’da Türkiye’nin ekonomik ve finansal varlığının birçok burada. Bütün bunların hemen yedeklenmesi gerekiyor. İstanbul’da biriken endüstrici gücü ve beşeri insan gücünün Anadolu’ya yayılması lazım. Neden Anadolu’nun bir kentini de İstanbul üzere cazibe merkezi haline getirmiyoruz? 1999 Zelzelesi ulusal gelirde yüzde 6’lık bir kayba neden olmuştu. Bugün 750 milyar dolarlık iktisatta yüzde 6’lık bir kayıp 45 milyar dolara denk gelir en az.”
Yeşilada, sarsıntının gerçekleşeceği pozisyonun da çok değerli olduğunu belirterek, “Ciddi bir can kaybı ile karşı karşıya kalacağız ve Türkiye’nin birçok vilayetinden yardım takımları İstanbul’a nasıl ulaşacak, hangi yollar üzerinden ulaşım planlanacak, kimler gelecek ivedilikle belirlenmeli. Bankaların genel merkezleri de burada. Paraya bir şey olmaz lakin bu şirketlerin, bankaların yine merkez tertipleri yapması ve vatandaşın parasını çekebilmesi bile zorlaşacak. Bunlar için de tedbir alınmalı. Mevzunun ranttan ayrılması lazım, İstanbul nüfusunun da seyreltilmesi lazım. Birtakım mahallelerin devlet tarafından alınıp yeşil alan olarak düzeltilmesi gerekiyor” diye konuştu.
“İLK SARSINTI ANINDA 48 BİN BİNA BİRDENBİRE YOK OLACAK”
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) ve tekrar tıpkı sene İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin, İstanbul’daki beklenen 7.5 büyüklüğündeki sarsıntı için ‘Deprem Senaryo Çalışmaları’ yaptırdı. Her iki kurumun çalışmalarında sarsıntının birinci anında 45-50 binanın yok olacağı göze çarpıyor. Bir senaryoya nazaran 44 bin 500 öteki senaryoya nazaran de 48 bin binanın birdenbire yok olacağı öngörülüyor.
“ALTYAPIMIZ GÜÇLÜ DEĞİL, YOLLAR KAPANACAK”
Afet Güvenlik Uzmanı Dr. Kubilay Kaptan, Sözcü’ye nasıl bir acil kurtarma sistemi gerektiğini anlattı.
Kaptan, İstanbul’da 7.2 büyüklüğünde bir zelzelenin yıllardır beklendiğini belirterek, “İstanbul’a yakın fay çizgisinde meydana gelebilecek en makûs senaryoyu düşünecek olursak, yolların açık olacağı ve altyapının da işleyeceği düşünülüyor. Fakat bu ikisi de ne yazık ki yanlışsız değil. Ne altyapımız güçlü ne de yollar açık olacak. Beklenen İstanbul Depremi’nde insanlara ulaşabilmek düşünceli olacak. Kaldı ki İzmir’de tek bir noktada yıkımlar olmasına karşın, çalışmalar hala sürüyor. Bunun İstanbul’daki halini düşünmek felaket senaryosu olacaktır “ dedi.
Kaptan, İstanbul’da 145 bin binanın riskli olduğunu ve bunun 45 bininin sarsıntıda yıkılmasını öngördüğünü belirterek, “Bizim bu kadar binada yaşayan insanlara ulaşabilecek gruplarımız yok. Muhtemel bir zelzelede, uyum bozukluğu yaşanacak, elektrik, sular, doğalgazlar kesik olacak. Yollar kapalı olacak ve acil durumda insanlara ulaşmak çok sıkıntı olacak. İnsanlarımızın da bu noktada şuurlu olmadıklarını düşünürsek, yaralanmaların ve ölümlerin de epeyce yüksek olacağını söyleyebilirim” diye konuştu.
“İSTANBUL DEPREMİ’NDE 500 BİN BEŞERE ACİL ULAŞILMASI GEREKECEK”
Sarsıntı çantası hazırlamanın çok değerli olduğunun altını çizen Kaptan, “Deprem durumunda acil ulaşılması gereken 500 bin insan olacak İstanbul’da. Bu beşerler nasıl kurtulacak? Afet durumunda ne yapılması gerektiğini bilmiyorlar ve bu noktada da ivedilikle eğitimler verilmeli. Felaket senaryoları çizilmeli ve takımların nereden nasıl gelecekleri, nasıl irtibat kuracaklarına kadar her şey ayrıntılıca belirlenmeli” tabirlerini kullandı.
Sibel GÜLERSÖYLER, Sozcu.com.tr
Para Tahlil
