Türkiye’yi marttan bu yana tesiri altına alan koronavirüs salgınında yaklaşık yedi ay geride kalırken, evvelce kırtasiye harcamaları ile başlayan yeni eğitim-öğretim yılı bu sene çok daha değerliye patladı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bilgilerine nazaran Türkiye’de son bir yılda bilgisayar fiyatları yüzde 67 yükseldi. Geçen yılın yaz aylarında ortalama fiyatı 4 bin lira olan bilgisayar fiyatları bu yılın ağustos ayında 7 bin lirayı aştı.
Son bir ayda bilgisayar ve tablet satışları üç kata yakın arttı. Kur artışına karşın talebin çok yüksek olduğunu vurgulayan kesim temsilcileri, tedarik sorunu aşılırsa şahsî bilgisayar pazarının bu yıl sonunda 2 milyon adedi aşmasını bekliyor. Geçen yıl bu sayı 1,6 milyon adette kalmıştı, bu yıl da artan kurun tesiriyle yükseliş beklenmiyordu. Birinci sekiz ayda yüzde 40’lık bir büyüme ile 915 bin adet bilgisayar satışı gerçekleşti. Taşınabilir bilgisayar satışları da yüzde 70 arttı.
Geçen yıl 700 binlere kadar düşen tablet satışları, yılın birinci yarısında 600 bin oldu. En düşük fiyatın 400 lira olması velileri tablete yöneltti. Tablet pazarının yıl sonunda yüzde 60’ın üzerinde büyümesi bekleniyor.
Sıfır eser fiyatlarındaki artış nedeniyle kimi veliler ikinci el bilgisayar ve tabletlere yöneldi. İkinci el satışlar yüzde 100 arttı. Türkiye’de artan kurla birlikte bilgisayar yenileme sıklığı 10 yıla tırmanmıştı.
Bilgisayar ve tablet dışında bu yıl yazıcılar, modemler, webcamler, harddiskler, mouse ve klavyeler, hoparlörler, kulaklıklar da okul alışverişlerinin kıymetli bir kesimi haline geldi.
“Pazar yedi ayda yüzde 25 büyüdü”
Ağustosun ikinci haftasından beri hem mağazalarda hem de Teknosa.com’da okula dönüş hareketliliği yaşandığını söz eden Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, en çok talep artışının notebook ve tablet eser kümesinde görüldüğünü, bu iki eser kümesinin ortasında notebook’un daha fazla tercih edildiğini söz etti.
Dünya Gazetesi’den Selenay Yağcı’ya konuşan Gürcan, “Geçen yıla nazaran birinci 7 ayda teknoloji eserleri pazarı yüzde 25 büyüyerek 44 milyar liraya ulaştı. Notebook, tablet eser kümelerinin yer aldığı bilgi teknolojileri/IT kategorisi geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran birinci 7 ayda yüzde 80’e yakın rekor bir büyüme yakaladı” dedi.
Notebook ve tablet yüzde 300 büyüdü
MediaMarkt Türkiye İcra Heyeti Lideri Yenal Gökyıldırım, eğitimin uzaktan gerçekleştirileceğinin açıklanmasıyla, ağustosun ikinci yarısından itibaren MediaMarkt’in notebook ve tablet satışlarında geçen yıla oranla yüzde 300 büyüdüğünü söz etti.
Gökyıldırım, “Notebook yüzde 200 artarken tablet satışlarımız da yüzde 180 arttı. Doğal notebookların yanı sıra bilhassa Microsoft Office satışları da arttı. Müdafaa ve uzaktan danışmanlık-yönlendirme paketlerine olan ilgi de yükseldi. Yazıcı, monitör, modem ve Wi-Fi güçlendirici üzere eserlerin satış hacminin geçen yıllara nazaran arttığını gözlemledik. Klavye, kulaklık üzere teknolojik eserlere olan ilgi de arttı. Monitör ve yazıcılara olan talepte de eylül ayının başından itibaren artış yaşandı” diye konuştu.
Webcam satışları 30 kattan fazla yükseldi
Okulların açılmasından evvelki iki haftanın satışları, geçen yılın tıpkı periyodu ile kıyaslandığında dizüstü bilgisayar satışlarının iki kattan fazla, masaüstü bilgisayar satışlarının ise üç kattan fazla arttığını söz eden GittiGidiyor Ticari Yöneticisi Bülent Elçin ise şunları söyledi:
Tablet satışları 5 kata yakın artış gösterirken buna bağlı olarak tablet klavyesi satışları da dokuz kat yükseldi. Mouse satışları yüzde 74, hoparlör sistemlerinde de yüzde 25’lik bir artış oldu.
Bu yılın ağustos ayı ve eylülün birinci 20 gününü kapsayan periyodu geçen yılla kıyasladığımızda ise dizüstü bilgisayar satışları yüzde 70 arttı. Birebir devirde tablet ve masaüstü bilgisayar satışları ise neredeyse üç katına kadar yükseldi.
Klavye satışları yüzde 185 arttı
İncehesap.com Kurucu Ortağı Nurettin Erzen, “Nisan ayından eylül ayında kadar olan süreçte tüm bilgisayar satışlarımız yüzde 144 arttı. Bu süreçte kulaklık ve mikrofon satışlarımız yüzde 139, mouse satışlarımız yüzde 49, klavye satışlarımız yüzde 185 ve monitör satışlarımız yüzde 199 oranında arttı. Yazıcı satışlarımız yüzde 139 artış gösterdi” dedi.
Erzen, eylül ayında ise bilhassa tablet satışlarının bir evvelki yıla kıyasla yüzde 67 arttığını belirtti.
Modem talebi de arttı
Bu harcamalara paralel olarak modem, kablosuz ağ genişletici ve mesh teknolojisi dayanaklı eserlerin de satışı arttı. Zyxel Kanal Müdürü Tuğba Şişik, birçok ailenin hala yazlıklarında ikamet etmeye devam ettiğini ve öğrencilerin kesintisiz internet gereksinimi için konuttaki internet temasını LTE aygıtları ile yedeklediklerini söyledi.
Şişik, ekimde de modem ve kablosuz genişleticiler başta olmak üzere LTE aygıtlarına yönelik talebin sürmesini beklediklerini belirtti.
Bir ders yayını 1 GB harcıyor; Kota talebi patladı
Türk Telekom, EBA (Eğitim Bilişim Ağı) için her ay aylık yurt içi 8 GB fiyatsız internet hakkı sunuyor. Turkcell ise 6 GB ikram veriyor. Vodafone da 3 GB daha ekleyerek kullanıcılarına toplamda 6 GB’ı otomatik olarak tanımladı.
Öğretmen ve veliler, toplumsal medyadaki reaksiyonlarında, bir dersin 1 GB olduğunu, gün içindeki tüm derslerde internetlerin yetersiz kaldığını lisana getiriyor.
EBA sisteminde yoğunluktan ötürü aksaklıklar yaşanınca öğretmenler dersleri, Zoom’da canlı olarak anlatmak zorunda kalıyor. Kota yükseltme, suratı arttırma taleplerinde ise patlama yaşanıyor.
Toplumsal medyadaki yansılara kulak veren operatörler talepleri karşılamak için adım attı. Türk Telekom, kullanıcılarının upload (yükleme) suratlarını hiçbir ek fiyat ödemeden iki katına çıkardı.
EBA kullanıcılarının kota problemini da çözeceğini açıkladı. Turkcell ise EBA platformu kullanıcılarına kota artışı yaptı, sürat limitlerini de kaldırıldı. Turkcell Tv+, Tivibu, Vodafone TV üzere platformlara da EBA kanalları eklendi.
Konuttan internete erişim imkânı yüzde 90,7’ye ulaştı
TÜİK’İN 25 Ağustos’ta yayımlanan Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması’na nazaran internet kullanım oranı 2020 yılında 16-74 yaş kümesindeki bireylerde yüzde 79 oldu. Bu oran, bir evvelki yıl yüzde 75,3’tü.
İnternet kullanım oranının erkeklerde yüzde 84,7, bayanlarda yüzde 73,3 olduğu görüldü. Hanelerin yüzde 90,7’sinin meskenden internete erişim imkanına sahip olduğu gözlendi. Bu oran bir evvelki yılda yüzde 88,3 idi.
Genişbant ile internete erişim sağlayan hanelerin oranı 2020 yılında yüzde 89,9 oldu. Buna nazaran hanelerin yüzde 50,8’i sabit genişbant irtibat (ADSL, kablolu internet, fiber vb.) ile internete erişim sağlarken yüzde 86,9’u taşınabilir genişbant ilişki ile internete erişim sağladı.
Genişbant İnternet erişim imkanına sahip hanelerin oranı bir evvelki yıl yüzde 87,9 olarak gözlendi.
“Pazar, 2018’de çok önemli küçülmüştü”
Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği’nin (TÜBİSAD) Idare Konseyi Lideri Kübra Erman Karaca, uzaktan eğitimin notebook ve tablet üzere taşınabilir eserlere olan olumlu tesirinin yıl sonuna kadar süreceğini söyledi.
Dünya Gazetesi’ne konuşan Karaca, pazarın 2018 yılında önemli küçüldüğünü vurgulayarak, “2019’da ferdî bilgisayar pazarında satış adedi yaklaşık 1,6 milyon adet olmuştu. Bu yılın birinci 6 ayına baktığımızda toplam PC pazarının yüzde 40’a yakın arttığını görüyoruz. İkinci yarıda da artışın devam edeceğini ve yılın toplamında şahsî bilgisayar pazarının 2 milyon adedin üzerine çıkacağını öngörüyoruz. Son yıllarda dünyada yılda yaklaşık 250-260 milyon adet ferdî bilgisayar satışı oluyor” dedi.
Tedarik düşüncesi olmasaydı daha yüksek büyüme olabilirdi
Karaca, koronavirüs sebebiyle talebi karşılayacak eser bulamamanın da kıymetli bir nokta olduğunun altını çizdi. Tedarik sorunu olmasa daha fazla eser satılabileceğini söz etti.
Karaca, Türkiye’deki bilişim teknolojileri distribütör pazarı bilgileri ve küresel marka satışları baz alındığında tablet satış cirolarının geçen yılın birinci 8 ayına kıyasla çok yüksek bir büyüme gösterdiğini belirtti.
Yılın birinci sekiz ayında perakendede satılan notebookların geçen yıla nazaran yüzde 70’ten fazla olduğunu tabir eden Karaca, şunları söyledi:
“Özellikle notebooklara yüksek talep var fakat masaüstü bilgisayar maalesef birebir performansı göstermiyor. Tablet pazarında durum notebook’a misal bir seyir gösteriyor. Talep yüksek, arz ise hem dönemsel hem de üretim kısıtları nedeniyle yetersiz.
Toplamda bilhassa tüketici pazarında adet bazlı yüzde 50’nin üstünde artış var. Yılın sonuna kadar artış devam edecek. Ferdî bilgisayarda adet olarak yüzde 30 ila yüzde 40 ortasında bir büyüme öngörüyoruz.
Tedarikte bir sorun yaşanmazsa yılın son çeyreğindeki büyüme daha yüksek olabilir. Bilhassa notebook büyümesi yüzde 70’in üzerinde kapanabilir. Artık talepler daha yüksek özellikli eserlere yanlışsız yöneldi. Notebook için ikinci çeyrekte birinci çeyrekten daha yüksek bir büyüme oldu ve üçüncü çeyrekte de bu büyümenin devam ettiğini gözlemliyoruz. Tedarikte yaşanan sıkıntılar olmasaydı talep nedeniyle daha da yüksek bir büyüme görülebilirdi.”
Para Tahlil
