Pandemi devriyle birlikte açılan ucuz para muslukları, birer birer kapanmaya başladı. Iktisadın yavaşlayan çarklarını daha süratli döndürmek emeliyle kamu bankaları eliyle başlayan ucuz kredi periyodu Merkez’in artan fonlama maliyetleriyle birlikte yükseldikçe yükseldi. Ayrıyeten ucuz paranın ithalata gitmesiyle birlikte yeni tedbirler alan BDDK, en son muhtaçlık kredilerinde vadeyi düşürdü. Konut ve araba tarafında da kredi oranları yüzde 1’in üstüne çıktı.
Koronavirüs salgınıyla birlikte duran ekonomiyi canlandırmak için harekete geçen hükümet, ucuz kredinin tüm kanallarını açtı. Yüklü olarak kamu bankaları üzerinden yürütülen kredi operasyonlarında vatandaşa, konut, taşıt ve gereksinim kredisi oranlarında çok uygun ödeme seçenekleri sunuldu. Öte yandan Merkez Bankası’nın süratli faiz indirimleri ucuz paraya takviye verirken artan enflasyon karşında yapılan örtülü faiz artışları kredi kanallarına da yansıdı. Böylelikle ucuz para devri şimdilik sona erdi.
Merkez’in piyasalara sağladığı, ortalama fonlama faizi 16 Temmuz’da siyaset faizinin 90 baz puan altına yani yüzde 7,34’e kadar düşmüştü. Lakin 1 hafta vadeli repo ihalelerini durduran banka, başka fonlama kanallarını kullanarak ortalama faizi kısa mühlet içinde çift hanelere çıkardı.
Kamu bankalarının başlattığı avantajlı konut kredisi paketi kapsamında ikinci el konutlar için uygulanan faiz oranı geçtiğimiz aylarda artış olmuştu. 2 Haziran’da başlayan kampanya ile yüzde 0,74 faiz uygulayan kamu bankaları, bu oranı evvel yüzde 0,79’a akabinde da 0,87’ye çıkarmıştı. Ayrıyeten, konut kredilerinde 12 ay geri ödemesiz uygulamada sıfır konutlar için sona erdi. Sıfır konutlarda kredi faiz oranı ise şu an yüzde 1’in üzerinde.
Taşıt kredisinde de oranlar yükseldi. Kamu bankaları tarafından haziran ayında ikinci el taşıt kredileri için yüzde 0,82 faizle 6 ay ödemesiz azami 150 bin TL limitli kredi kampanyası başlatılmıştı. Krediden faydalanmak isteyen vatandaşlar en fazla yedi yaşında araba için kredi çekebiliyorlardı. Sonrasında ise 6 aylık ödemesiz devir kalktı faiz oranı yüzde 0,82’den 1,17’ye yükseltildi. 60 aya kadar vade imkanı bulunan kredide araç yaşı sonu 7’den 5’e çekildi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), tüketici kredilerinde genel vade hududunu 60 aydan 36 aya indirdi. Daha evvel 0,89 düzeyine kadar inen muhtaçlık kredileri, evvel 0,99’a akabinde bankasına nazaran değişim göstererek yüzde 2 düzeyine kadar ulaştı.
HUDUT 60 AYA ÇIKARILMIŞTI
BDDK daha evvel 26 Şubat 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik değişikliği ile tüketici kredilerindeki genel vade sonunu 60 aya çıkartmıştı. BDDK’nın açıklamasında “Konut edinmeleri ve konut tadilatı kapsamında konutun 22 Kasım 2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Uygar Kanununun 684’üncü hususunda düzenlenen bütünleyici modülü niteliğini haiz olacak formda mal yahut hizmet alımı maksadıyla tüketicilere kullandırılan krediler, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, öteki gayrimenkul alımı gayeli krediler ve eğitim ve tahsil fiyatının finansmanı maksadıyla kullandırılacak krediler ile bu kredilerin yine finansmanı maksadıyla kullandırılan krediler hariç olmak üzere, tüketici kredilerinin vadesi 60 ayı, kesin fatura bedeli 120 bin Türk lirası ve altında olan taşıt alımı emeliyle kullandırılan kredilerin vadesi 60 ayı, sonuncu fatura kıymeti 120 bin Türk lirasının üzerinde olan taşıt alımı gayesiyle kullandırılan krediler ile taşıt teminatlı kredilerin vadesi 48 ayı, bilgisayar alımı maksadıyla kullandırılan kredilerin vadesi 12 ayı, tablet alımı emeliyle kullandırılan kredilerin vadesi 6 ayı, fiyatı 3 bin 500 Türk lirasına kadar olan cep telefonu alımı emeliyle kullandırılan kredilerin vadesi 12 ayı, fiyatı 3 bin 500 Türk lirasının üzerinde olan cep telefonu alımı hedefiyle kullandırılan kredilerin vadesi 6 ayı aşamaz. Bu kredilerin tekrar yapılandırılmasında birebir vadeler uygulanır” denilmişti.
karar.com
Para Tahlil
