Ülkemizin milletlerarası arenada giderek yalnızları oynadığı bir ortamdan geçiyoruz. En yetkili ağızlar da bu durumu kabullenip ismini da koymuş bulunuyor: “Değerli yalnızlık”.
“Bazen kimi bedelleri tek başınıza savunmak durumunda kalırsınız. Şayet buna yalnızlık demek icap ediyorsa, bu kıymetli bir yalnızlıktır.
“Değerli yalnızlık tabirini iki manada kullandım. Birincisi; tarihte bazen o denli anlar gelir ki, dünyanın darbelere, katliamlara sessiz kaldığı bir ortamda siz tek başınıza doğrunun yanında yer alırsınız. Müttefikleriniz ve öbür ülkeler sizin yanınızda yer almıyor diye değerlerinizden, prensiplerinizden vazgeçmezsiniz. Aslında bu yalnız kalmak değil onurlu bir duruş sergilemektir.
“İkincisi; bu ifadeyi ‘değer-temelli’ olmak manasında kullandım. Yani kıymetlerinizi savunmak uğruna gerekirse tek başınıza ve yalnız kalmayı göze alırsınız. Bu dünyadan kopmak değildir. Bu türlü bir tercihle karşı karşıya bırakıldığınızda hem ulusal çıkarlarınız hem de memleketler arası siyaset açısından yanlışsız olan prensiplerinize bağlı kalmaktır. Şayet bu sizi başkalarından farklı bir yere konumlandırıyorsa bu ‘değer-merkezli bir yalnızlıktır’ ve bizatihi bedelli bir konumdur.”
(Cumhurbaşkanlığı başdanışmanı Dr. İbrahim Kalın)
İsterse pahalı olsun, çok tez bu yalnızlıktan kurtulmamız gerekiyor.
Diplomaside haklı olmak yetmeyebiliyor; değerli olan haklılığınızı diğerlerine da kabul ettirebilmektir.
Türkiye’nin son yıllardaki bütün dış siyaset tercihlerinde haklı olduğunu argüman etmek güç; fakat daha da güç olan bir manzara ortada: Haklı olduğumuz durumlarda da bir-iki ülke dışında haklılığımızı kimse teslim etmiyor.
Avrupa’da, ABD’de, Körfez’de durumumuz
Avrupa Parlamentosu daima Türkiye aleyhine kararlar alıyor. Dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun bir mühlet Parlamenterler Meclisi başkanlığını yürüttüğü Avrupa Kurulu de o denli. Birkaç gün sonra toplanacak Avrupa Birliği (AB) doruğundan geniş kapsamlı yaptırımlar çıkarsa şaşırmayacağız; zira Avrupalı yetkili isimler bu türlü bir mümkün gelişmeyi haber verip duruyorlar…
Körfez ülkelerinden kimilerinde, sözgelimi Suudi Arabistan’da, Türk mallarına boykot yaygınlaşıyor; belirli başlı malların ithaline kısıtlama da getirdi Suudi hükümeti.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) daha da ileri gitti ve vatandaşlarına vize verilmeyecek ülkeler listesine şu yakınlarda Türkiye’yi de kattı. O listede yer alan 13 ülke şunlar: İran, Suriye, Afganistan, Pakistan, Somali, Libya, Yemen, Cezayir, Kenya, Irak, Lübnan, Tunus ve Türkiye…
“Mallarımızı almazsa almasınlar, BAE’ne gidemezsek ne olur ki” diye düşünebilirsiniz. Sorun mal satmak yahut istenmediğiniz ülkeye gidememek değil; sorun, Türkiye’ye aykırı bakışın yaygınlaşması…
Donald Trump da ABD’ye lider seçilir seçilmez birtakım Müslüman ülke vatandaşlarına seyahat yasağı getirmişti. O denli bir liste içerisinde yer almak ister miydik?
Haklı olması gerekmeden dış siyasetini belirleyebilecek ülkeler var. İktisadı güçlü ülkeler bunlar ve kurallara her vakit uymaları gerekmeyebiliyor.
Nüfusu kalabalık ülkeler de bir dereceye kadar rahat hareket edebiliyorlar. Çin mesela. Hindistan da öyle…
Kalabalık nüfusa sahip olmadıkları halde vatandaşlarına iyi eğitim veren, demokrasisi sağlam, o sayede ekonomileri güçlenen ve kural koyabilecek duruma gelmiş ülkeleri de biliyoruz: AB ülkeleri yanında AB üyesi olmadığı halde güçlü oldukları kabul edilen İsviçre ve Norveç üzere ülkeler…
İsrail hakkında Birleşmiş Milletler örgütünün aldığı düzinelerce kınama kararları var. Aldırıyor mu? Onun gücü nereden geliyor?
Yunanistan ile takıştığımız bahisler oluyor; birçoklarında Türkiye’nin haklı olduğu insaflı yabancılar tarafından bile kabul ediliyor. Lakin, işte görüyoruz, her seferinde Yunanistan haklı, Türkiye haksız ilan edilebiliyor.
Nedir İsrail ile Yunanistan’ın bu özel durumları?
Kesinlikle öteki ögeler da vardır, fakat bu iki ülkenin dikkatlerden kaçmasını istemediğim bir istikametine bilhassa dikkat çekmek isterim: Her iki ülke güçlü ülkelerden dayanak almayı biliyorlar…
Yunanistan AB üyesi ve uydusu durumundaki Kıbrıs’ın Rum idaresi de o denli. Öbür 26 ülke, kararlar oybirliğiyle alınabildiği için, kendilerini onların ardına takılmak zorunda hissediyorlar.
Hepsi bu kadar değil.
ABD’de son yapılan seçimde altı Yunan asıllı Amerikalı Temsilciler Meclisi’ne üye seçilmeyi başardı. Richard Nixon’un başkanlık yarışında lider yardımcısı olarak yanına aldığı Spiro Agnew Yunan asıllı bir siyasetçiydi. Yeni seçilen başkan Joe Biden’in basın müşaviri olarak atanacağını duyurduğu Jen Psaki de Yunan asıllı.
“Pompeo neden daima Yunanistan’ı tutuyor” diyenler ve Türkiye’ye son ziyaretinde yalnızca Patrik Bartalameos ile görüşmesine şaşıranlar, Pompeo’nun eşinin Yunan asıllı ve Ortodoks Kilisesi’ne bağlı olduğundan habersiz görünüyor.
İsrail Avrupa’dan dayanak bulabiliyor; ABD’de de her gelen liderin özel ilgisi sayesinde güçlü görünmeyi ve o gücü kullanmayı biliyor.
Bunda da güçlü devletlerde değerli misyonlarda bulunan kendisine yakın bildiği insanların varlığından yararlanıyor.
Haftalık Jewish Chronicle dergisi son sayısında İngiltere başbakanı Boris Johnson’un kıymetli pozisyonlara yaptığı atamalardan birini şöyle duyurdu: “Bir vakitler Kibbutz’da inek sağıyordu, artık Boris Johnson’un başbakanlık müsteşarı”…
Donald Trump dönemi sayesinde İsrail’in gücü daha da arttı. Joe Biden geldi diye durum değişir beklentisi içerisinde olanlar var. Bilhassa İsrail’le ilgiler konusunda fazla bir değişiklik olacağını sanmıyorum.
Trump’ın kızı bir Musevi Amerikalı ile evliydi. Damat Jared Kushner ABD başşehrini Kudüs’e taşıma projesinin ve Körfez ülkelerini İsrail ile barıştırmanın mimarı oldu.
Yeni devirde vazife verileceği açıklanan isimler ortasında İsrail’in kendisine yakın bilecekleri çok. Katolik Biden ve yardımcısı Hint-Jamaika asıllı Kamala Harris de ailevi bağları sayesinde İsrail’e yakınlık duyacak kişiler…
İsrail gazetelerinin yandaş olanlarında çıkan haberler Netanyahu’nun yeni devirde de sırtının yere gelmeyeceği sevincini yansıtıyor.
Yunanistan ve İsrail haklı olarak kendilerine sıcak bakacak insanların diğer ülkelerdeki pozisyonlarını önemsiyorlar. Onlardan aldıkları güç ülkelerinin gücünü artırıyor zira.
Pekala ya Türkiye?
‘Değerli yalnızlık’ bu alanda da kendisini belirli ediyor.
Türk vatandaşları öbür ülkelerde kıymetli pozisyonlara gelsinler diye bir özel uğraş ortalıkta görünmüyor. Hatta vakit zaman kendi uğraşlarıyla yaşadıkları ülkelerde değerli pozisyonlara gelen Türklerle takışıldığı bile oluyor.
Almanya’nın en güçlü 100 bireyi ortasında yer alan ve firmalarının bedeli 25 milyar dolara ulaşan Uğur Şahin – Hasret Türeci çiftinin varlığından, bütün dünyanın merakla beklediği korona aşısını ürettikleri için haberdar olduk.
Olduk da ne oldu? ABD, AB üyeleri, İngiltere, İskandinav ülkeleri aşıyı onlardan alırken, biz Çin aşısını denemeye karar verdik.
Dış düşmanlara gereksinim yok, biz bize yetiyoruz.
Kaynak: Fehmi Koru
Haberin devamı için: https://fehmikoru.com/turkiyenin-degerli-yalnizligi-ve-bunun-onumuze-cikardigi-ek-sorunlar/
Para Tahlil
