2018’de yaşanan kur krizini bir yıl evvelden iddia eden ekonomist Charles Robertson, Türkiye’nin önümüzdeki iki yıl içinde tekrar kriz yaşayabileceği ikazında bulundu.
Rusya merkezli yatırım bankası Renaissance Capital’in global baş ekonomisti Charles Robertson, Türkiye’nin yüzde 7,4 ile süratli büyüme kaydettiği 2017 yılında, iktisattaki ısınmanın sonunun iyi olmayacağı ihtarında bulunmuştu. Düşük faizli kredi büyümesiyle gelen yüksek cari açık ve artan dış finansman gereksinimi, ABD ile yaşanan diplomatik krizle birleşerek kur krizini beraberinde getirmişti. Robertson, bu döngünün tekrarlanmasını beklediğini açıkladı.
Robertson’ın kestirimlerini aktaran Bloomberg, Türk Lirası’nın iktisat idaresinin değiştiği kasım ayı sonrasında en çok kıymet kazanan para ünitesi olduğunu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın düşük faiz siyasetinden geri adım atıp yeni iktisat takımının klasik para siyaseti izlemesini desteklemesinin, bu gelişmede tesirli olduğunu belirtti.
Robertson’ın Türkiye iktisadına dair yorum ve kestirimlerinden satır başları şöyle:
“Genişleme ve daralma döngüsü”
Mevcut senaryoma nazaran, Türkiye iktisadında yeni bir genişleme ve daralma döngüsü yaşanacak. Yılın ikinci yarısında faiz indirimlerine gidilecek ve bu da 2022’de, yani 2023’teki başkanlık seçimlerinin çabucak öncesinde güçlü kredi büyümesini beraberinde getirecek ve sonra yeni bir kriz olacak.
Erdoğan’ın bir şey yapması gerektiğine ikna edildiğini birçok kere gördük. Her kezinde, maliyetler arttı ve kazanımların müddeti kısaldı. Global faiz oranlarına bakın, bir de Türkiye’deki faizlere… Önde gelen tüm gelişen ülkelerde faizler yüzde 5’in altında, Türkiye hariç.
Fakat Erdoğan’ın bundan ders çıkardığını sanmıyorum. Yalnızca bir hafta evvelki açıklamalarına bakarsanız, fırsat bulur bulmaz, ki bu 2023 seçimlerinin çabucak öncesinde olacak doğal ki, Türkiye kredi büyümesine dayalı modele dönmesini beklersiniz.
“Türkiye’nin seçeneği var”
Aslında Türkiye’nin bir seçeneği var. TL çok ucuz ve Türkiye ihracat odaklı büyüme modelini uygulayabilir. Bu da ödemeler istikrarını destekleyecektir. Yatırımlar için döviz getirecektir. Türkiye iktisadı dengelenecektir. Faizin uzun müddet yüksek düzeylerde tutulmasıyla enflasyon kalıcı olarak denetim altına alınabilir. Bu Türkiye için daha iyi bir uzun devirli öykü olur lakin büyüme görece düşük olabilir. Bu senaryoda büyüme yıllık yüzde 3-4 olur.
Piyasalar, olumlu gerçek faizin sürdürüldüğünü görmek zorunda lakin şu an Merkez Bankası faizi ile enflasyon çabucak hemen tıpkı düzeyde.
Genişleme ve daralma döngüsünün artık bir ya da iki yıl üzere kısa vadeli olmasından kuşku ediyorum. 5 yıllık genişleme olamaz. Eskide bankalar kredi vermek için kâfi mevduata sahipti fakat şu an sahip değiller. Kredi vermek için yurt dışından borçlanıyorlar ve bu da dış borcu süratle artırıyor. Bir mühlet sonra piyasalar kaygılanmaya başlıyor ve TL de baskı altında kalıyor.
“Yıl sonunda faiz baskısı başlayacak”
Haberin devamı burada.
T24
Para Tahlil
