TUIK bugün Şubat Tüketici İtimadı Anketini yayınladı. Rapora nazaran, “Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim tesirlerinden arındırılmış tüketici inanç endeksi, Şubat ayında bir evvelki aya nazaran %1,5 oranında arttı; Ocak ayında 83,3 olan endeks, Şubat ayında 84,5 oldu”.
Ankette sorulan 18 sorudan 13’nde tüketicinin yarına ve cebine güvendiği sonucu çıktı. Anketten bir kaç ayrıntı daha verelim:
“Gelecek 12 aylık periyoda ait hanenin maddi durum beklentisi endeksi Ocak ayında 83,8 iken, Şubat ayında %0,8 oranında artarak 84,5 oldu.
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 91,7 oldu
Gelecek 12 aylık periyoda ait genel ekonomik durum beklentisi endeksi Ocak ayında 88,2 iken, Şubat ayında %4,0 oranında artarak 91,7 oldu.
Güçlü tüketim mallarına harcama yapma kanısı endeksi 95,5 oldu
Geçen 12 aylık periyoda nazaran gelecek 12 aylık devirde güçlü tüketim mallarına harcama yapma niyeti endeksi Ocak ayında 97,3 iken, Şubat ayında %1,9 oranında azalarak 95,5 oldu”.
TUIK tekrar bugün 2020 Ömür Memnuniyeti Araştırması’nı yayınladı. Rapora nazaran, “Mutlu olduğunu beyan eden 18 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı, 2019 yılında %52,4 iken 2020 yılında %48,2 oldu. Mutsuz olduğunu beyan eden bireylerin oranı ise 2019 yılında %13,1 iken 2020 yılında %14,5 oldu”.
Rapordan mevzumuza ilişkin bir cümle daha paylaşalım: “Kendi geleceklerinden umutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranı, 2020 yılında %69,6 oldu. Kendi geleceklerinden umutlu olan erkeklerin oranı %68,5 iken bayanlarda bu oran %70,7 oldu”.
BloombergHT Şubat tüketici inancı sert düştü
BloombergHT’nin tüketici inanç endeksi ki anket tarihi TUIK’den biraz daha önde masraf, TUIK’e taban tabana zıt sonuçlar veriyor: BloombergHT.com sitesinden aktarıyoruz anket sonuçlarını:
“Bloomberg HT Tüketici İnanç Ön Endeksi Şubat ayında bir evvelki ayın kesin endeksine nazaran yüzde 6,05 azalarak 68,16 pahasını aldı
Endeksin ayrıntılarına bakıldığında, tüketicinin hem mevcut durum algısı hem de geleceğe ait beklentilerinde gerileme yaşandığı izleniyor.
İktisattaki kapanmaların getirdiği gelir baskısıyla, yıllık bazda enflasyonun ve geniş tarifli işsizliğin üst gitme eğilimi gerilemenin nedenleri ortasında olabilir. Covid-19 olay sayılarındaki gerilemenin durması da bir diğer neden olabilir.
Bu çerçevede, Bloomberg HT Tüketici Beklenti Ön Endeksi bir evvelki aya nazaran yüzde 3,83 azalarak 81,83 kıymetini alıyor. Başka taraftan, içinde bulunduğumuz devrin güçlü tüketim malları ile araba ve konut alımı için uygunluğunu ölçmeye çalışan Bloomberg HT Tüketim Eğilimi Ön Endeksi ise yüzde 15,19 gerileyerek 38,51 kıymetini aldı. TL’deki pahalanmanın fiyatlarda bir indirim getirme beklentisi bu düşüşün nedeni olabilir.
Tüketici İtimadında Ocak ayı ön endeksinden sonra başlayan gerilemenin Şubat ayının birinci yarısında devam ettiği izleniyor”.
İstanbul Ekonomik Araştırmalar’ın en taze iktisada inanç anketinde ise tekrar TUIK’in bilakis, halkın çok büyük çoğunluğunun iktisadın geleceğinden umudunu kestiği gözleniyor. Grafik aşağıdadır.
Bu zıt datalar ortasında bi-namaz kalan biz ekonomistler, hane halkı kesin tüketim harcamalarının ne tarafa gideceğini kestiremiyoruz doğal olarak. Ne yazık ki, bilgileri eleyip çok kesin bir sonuç göremesek de, iddia yapmak zorundayız.
İddiamıza nazaran, gerçek TUIK’le özel bölümde anket düzenleyen kurumların bulguları ortasında bir yerde. Hanehalkı işsizlik ve salgından ötürü önemli meşakkat içinde. Öte yanda, TL’nin istikrar kazanması ve esnafa dağıtılmaya başlayan nakdi yardım sorunları bir ölçü azaltmış olabilir.
Tüketici bu sene harcamaları artırabilir mi? Bu sorunun yanıtı büyük ölçüde Lider Erdoğan’ın Mart’ta başlayacağını vadettiği olağanlaşma sürecinin yansımalarına bağlı. Erken olağanlaşma salgını tekrar azdırırsa, tüketici de elini cebinden çeker. Ama, aşılama kampanyasının sürat kazanması ve havalar ısındıkça virüsün güç kaybetmesi sayesinde, Türkiye epidemide 2ci dalgayı da atlatabilir. O senaryoda ise, turizm dönemi epeyce güçlü geçer ve 2 Bayram’da emekliye dağıtılacak ikramiyelerin de ivmesiyle, tüketim harcamaları artar.
Dr Fulya Gürbüz: Finans dışı özel bölümün dış borcu artıyor
YORUM: Erken olağanlaşma salgını hortlatır
Çetin Ünsalan Yazdı: ‘Paradoks’
FÖŞ anlattı: Türkiye’nin Finansman Darboğazını Anlamak
Para Tahlil