TL cinsinden menkuller, CDS ve Euro-tahvillerimiz Arife günü sert satışlara maruz kaldı. BİST-100 günü %0.76 kayıpla kaparken, 1.200 majör direncini üst kırıp yeni tepelere erişme hevesi de kursakta kaldı. İş Yatırım’a nazaran, Türk hazine eurotahvilleri güne epeyce sert satışlarla başladı. Yurt dışında çıkan haberlere istinaden satışlar yaşanırken, hazine değerlerinde gün ortasına gelmeden getiriler 70-80 baz puan genişledi.
Düşük düzeylerden gelen alımlarla değerler bir ölçü toparlansa da alım iştahı hem tatil hem de tedirginlik nedeniyle zayıf kaldı. On yıl vadeli değer %7,25, uzun vade değer %7,70 düzeyinde kapanış yaparken, gün içinde 600’ün üzerine yükselen risk primi 580 düzeyinde kapanış gerçekleştirdi.
Şirket değerleri de hazine değerlerindeki hareket sonrası epey satıcılı süreç gördü. Senior değer getirileri 30-50 baz puan ortası yükseliş kaydederken, uzun vade sermaye gibisi değerlerde 100 baz puanın üzerinde artış yaşandı.
Döviz cephesinde Perşembe sert TL satışlarıyla seans içinde bir kaç defa 7.00 direncinin üstüne çıkan dolar/TL paritesi, kamu bankalarının ağır satışları ile Bayram sabahı 08:00’de 6.9693’e kadar geriledi. TL’yi muhafazanın maliyeti çok ağır.
BirGün Gazetesi iktisat editörü Ozan Gündoğdu’ya nazaran, dünyanın bir gözü artık Türk Lirası’nda. Financial Times (FT)’a nazaran Türkiye pazartesi ve salı günü toplam 1,8 milyar dolar satarak TL’yi muhafazaya çalıştı. ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs ise TCMB’nin para ünitelerine müdahale etmek için bu yıl rezervlerinden 60 milyar doları piyasaya sürdüğünü söyledi. Bu vb. haberleri dünyada Türkiye iktisadını yakından takip eden analistlerin yorumları takip etti.
ABD Hazine Bakanlığı’nın eski danışmanı, “Doktor Kıyamet”, “Kriz Kahini” lakaplarıyla bilinen Nouriel Roubini’nin dün gece toplumsal medya hesabından FT’nin “Türkiye onu desteklemek için milyarlarca dolar harcasa bile lira battı” başlıklı haberini paylaşması dikkat çekti.
Banaklarla swaplar ve Qatar swapı üzere likit olmayan (kolaylıkla dolara çevrilemeyen) rezervler brüt rezervden çıkartıldığında, TCMB’nin net rezervinin $30-50 milyara kadar eksiye düştüğü sav ediliyor. Ek olarak, toplam rezervler içinde müdahalede satılabilecek likit ölçü da $40 milyarın altına gerilemiş olabilir.
Yabancı fonları tek rahatsız eden TCMB’nin eriyen rezervleri değil. ABD’de Biden’ın seçilmesi halinde yaptırım gayretlerinin güç kazanacağı tasası var. Doğu Akdeniz ve Ege’de kıta sahanlığı uyuşmazlığı yüzünden AB’nin de yaptırıma başvurması kelam konusu.
Ödemeler istikrarı açısından, AB’nin en erken 15 Ağustos’a kadar Türkiye’ye turist girişine koyduğu kısıtlamaları sürdürmesi bekleniyor. Haziran’da $2.5 milyara düşen aylık dış açık, Temmuz’da güçlenen iç talep nedeniyle $5 milyarı aşmış olabilir. Cari açık finansmanı yanında banka ve özel bölümün vadesi gelen dış borçları tam değil, kısmen yenilemesi de spot dövizde önemli stress yaratıyor.
Tüm bunlar öngörülebilirdi. Pekala çalkantı niçin bu hafta başladı? Kamu bankalarının FX açık konumlarının makro-ihtiyati tavanı aşması ve TCMB’nin 3 haftadır bu eksiği swap takaslarıyla giderememesi birinci tetik. Mike Pompeo’nun CAATSA yaptırımların gündemde olduğu tabiri ise ikinci tetik olabilir.
Bizi bekleyen asıl tehlike yerleşiklerin davranışı. Bir noktada çok düşük döviz ve gerçek olarak negatif seyreden TL mevduat faizlerinin bankalardan toplu kaçışa sebep olması bir ihtimal.
Görüşümüz, TCMB brüt rezervleri, bankaların yurtdışında tuttukları nakte çevrilebilir varlıklar ve özel dalın döviz mevduatı hem kura müdahaleye imkan veriyor, hem de dış kredi kesilse de Türkiye’nin uzun müddet varolan birikimleri ile dış borç itfasında sorun yaşamayacağını gösteriyor.
Bayram boyunca Asya, Londra ve ABD’de açık olan piyasalarda daralan likidite sayesinde kamu bankalarının çarçabuk dövizde isyanı bastırmasını bekleriz. Şayet Bayram esnasında da dolar/TL 7.00 yahut üstünde kalırsa, Bayram’dan sonra piyasalar TCMB’nin yüksek dozda faiz artırımı yapması için baskıyı artıracak.
Oyunun sonu geldi diyemeiz, lakin oyun sonuna girdik diyoruz. Saray’ın ivedilikle mevduat sahibi ve yabancı yatırımcıya inanç verecek tedbirler alması gerekir.
FÖŞ, yorum
FÖŞ sordu: TCMB Ne Vakit Faiz Arttıracak ?
Murat Kubilay: Oburunun dolarıyla piyasayla kumar oynamak
Kerim Rota: Dolar kurunda ne oluyor?
İşte dolar/TL’de çalkantıyı artıran açıklama
Para Tahlil
