Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye’nin dünyadaki başkan markası TAV Havalimanları pandemi nedeniyle getirilen uçuş kısıtlamaları sonucunda geçtiğimiz yıl iç sınırlarda 14,3 milyon, dış sınırlarda 12,7 milyon olmak üzere toplam 27 milyon yolcuya hizmet verdi.
TAV Havalimanları İcra Heyeti Lideri Sani Şener “2020 yılı, Kovid-19 salgını nedeniyle büyük değişimlerin yaşandığı bir yıl olarak tarih kitaplarına girdi. Havacılık otoritelerinin virüsün yayılmasını yavaşlatmak için yılın ikinci çeyreğinde milletlerarası uçuşları büsbütün durdurması nedeniyle küresel havacılığın hacmi bu periyotta neredeyse sıfıra düştü.
Sene içinde farklı derecelerde uygulanan seyahat kısıtlamaları nedeniyle 2020 yılında hizmet verdiğimiz yolcu sayısı 2019’a nazaran yüzde 70 oranında düştü. Dünyanın dört bir yanındaki havalimanı işletmecileri ve havayollarından oluşan bölümün tüm bileşenleri de misal bir yıl geçirdi. Dal, 2020’nin Aralık ayında başlayan aşılamaların 2021 yılı içinde kritik bir eşiği aşması ile birlikte, yılın ikinci yarısına yanlışsız ticari uçuş kısıtlamalarının kalkmasını bekliyor.
Kriz nedeniyle ciromuzda yaşanan düşüşe sarfiyatlar tarafında çok süratli ve tesirli bir biçimde cevap verdik. 2020’nin Nisan-Aralık ayları ortasındaki dokuz aylık müddette faaliyet giderlerimizi(*)
Yatırımcılarımıza daha evvel, kontratlarımızda pandemilerin çok açık bir biçimde bir ‘Mücbir Sebep’ olarak tanımlandığını ve portföyümüzdeki havalimanlarında meydana gelen kayıp operasyon müddetlerini telafi etmek için düzenleyici havacılık otoritelerimize Zorlayıcı Sebep müracaatları yaptığımızı bildirmiştik. Türkiye’deki havalimanlarımız için müracaatlarımız sonuçlandı. Türkiye’de işlettiğimiz tüm havalimanlarının işletme mühletleri ikişer sene uzatıldı ve 2022 kira ödemeleri 2024’e ertelendi.
Türkiye, Tunus ve Makedonya’daki havalimanlarımız Temmuz 2020’den beri açık bulunuyor. Gürcistan’daki havalimanlarımız ise hala yalnızca hudutlu bir ölçüde ülkeyle uçuşlara açık. Birinci Umre yolcularını Ocak ayında karşılayan Medine Havalimanı’nın Mart ayı sonunda tam açılışını bekliyoruz. Zagreb Havalimanı salgın müddetince açık kaldı.
Sonların tekrar açılmasından sonra milletlerarası yolcu trafiği hacmini belirleyen en kıymetli etken, ülkelerin birbirlerini karşılıklı inançlı destinasyon listelerine (yeşil liste) alması oluyor. Her ülke, kendi belirlediği yeşil listeye giren ülkelerden karantina ihtiyacı olmadan yolcu kabul ediyor. İki ülkenin birbirini karşılıklı yeşil listeye almasıyla birlikte ticari seyahat trafiğinde manalı bir artış başlıyor. Türkiye ile karşılıklı yeşil listede bulunan ülke sayısı arttıkça üçüncü çeyrek trafiğinde değerli bir toparlanma gördük. Fakat, Türkiye’ye en çok turist gönderen ülkeler ortasında bulunan İngiltere ve Almanya dördüncü çeyrekte seyahati yine kısıtlamalara tabi kıldı.
Eylül 2020 itibariyle, Türkiye’deki havalimanlarımız, Türkiye ile kısıtlamasız seyahat imkanı sağlayan karşılıklı yeşil listelerde yer alan hudutlu sayıda ülkeden yolcuyu ağırladı. Yolcularımızın geldiği ülke sayısı epeyce az olmasına karşın, Eylül ayında Bodrum 2019 yolcusunun yüzde 59’una, Antalya ise yüzde 45’ine ulaştı.
Bu gerçekleşmeler, seyahat kısıtlamalarının kalkması durumunda portföyümüzün ekseriyetini oluşturan tatil destinasyonlarına pandemi şartlarına karşın güçlü bir talep olduğunu açıkça gösteriyor. Buna ek olarak, kesim uzmanları genel olarak önümüzdeki devirde kısa aralıklı uçuşların, uzun ara uçuşlardan ve tatil nedenli seyahatlerin de iş seyahatlerinden daha süratli iyileşmesini bekliyor. Ekseriyetle kısa aralı tatil destinasyonlarına hizmet veren portföyümüzdeki havalimanları bu nedenle önümüzdeki periyotta seyahat kısıtlamalarının kalkmasıyla süratli bir toparlanma potansiyeline sahip bulunuyor.
Almatı Havalimanı, tüm kesim için hayli güç geçen 2020 yılını defansif iş modeli sayesinde net kârla kapadı. Çin ve Avrupa ortasındaki Yeni İpek Yolu’nun ana kargo merkezlerinden biri olma potansiyeline sahip stratejik bir pozisyonda bulunan Almatı’nın, kira ödemesi olmaması ve yenileme riski bulunmaması nedeniyle, TAV’ın geleceğine kıymetli bir büyüme katkısı yapmasını bekliyoruz.
Kısa mühlet içerisinde sonuçlandırılmasını beklediğimiz Tunus borç yapılandırmasının ayrıntılarını muahede kapandığında açıklayacağız. Bu yine yapılanma ile Tunus’ta bizim için değerli bir ölçüde paha ortaya çıkmasını bekliyoruz.
2020 yılı, dünyanın yakın tarihte şahit olduğu en kuvvetli yıllardan biriydi. Her birimiz sene içinde farklı formlarda çetin imtihanlardan geçtik lakin birebir vakitte çoğumuz da bu sayede ailelerimizle daha fazla vakit geçirme fırsatına sahip olduk. TAV olarak, bu süreçte, çalışanlarımızın yanında olmak ve tasalarını gidermek için elimizden gelen her şeyi yaptık. Bir dünya markası haline gelen TAV, güçlü bilançosundan, çalışanlarının yüksek çabalarından ve hissedarlarının sarsılmaz takviyesinden aldığı güçle bu salgını ve eşi gibisi görülmemiş tesirlerini muvaffakiyetle yönetmeye devam edecek. TAV markasını emekleri ve dayanaklarıyla bugünlere getiren çalışanlarımıza, iş ortaklarımıza ve hissedarlarımıza en içten şükranlarımı sunuyorum” dedi.
Para Tahlil
