BDDK, swap süreç limitlerini genişletti. Bu ne manaya geliyor ?Maaşınızı swap ile mi alıyorsunuz ? Swap süreci yapmayana kız vermiyorlar mı? Bafra dondurmasının özünde swap mı var ?
Öncelikle bu bahsin uzmanının, nam -ı – kıymet “Türkiyenin swapçısı” e507 hocam olduğunu belirtmek isterim.
E507 : Türkiyenin swapçısı
Çapraz kur swapları, iki taraf ortasında farklı para cinslerinin (aralarındaki mevcut kur sabit olmak koşuluyla) periyodik olarak ilgili para cinslerinden karşılıklı olarak faiz ödemeleri
yapılmasına dayanmaktadır. Biraz karışık olmasına karşın aşağıda grafik yoluyla bu durumu açıklayabiliriz.
Başlangıçta A bankası B bankasına 100 euro verip, B bankası A bankasına 150 dolar vermektedir. Euro-dolar kuru , 1 euro=1.5 dolar olarak vade sonuna kadar sabitlenmiştir. Her 3 ayda bir, A bankası B bankasına üç aylık dolar faizi öderken B bankası A bankasına üç aylık euro faizi ödemektedir. Vade sonunda A bankası elindeki 150 doları geri verip B bankası da elindeki 100 euroyu geri vermektedir. Ekonomik literatür bu sürecin maksadının, mukayeseli avantajlardan faydalanma, korunma (hedging) ve spekülasyon olduğunu belirtmektedir. Burada faiz ödemeleri çok çeşitli olabilir. Örneğimizde iki taraf Libor , değişken faiz ödemektedir. Ama sabit-değişken kombinasyonlu ödemelerin mutabakatla mümkün olabileceğini söylemeliyiz.
Türk bankacılık sistemi açısından çapraz kur swapların değeri ise açık duruma girmeden TL cinsinden para yaratmakta yatmaktadır. Şöyle ki; bilhassa 2008 finansal krizi
sonrası gelişmiş ülke merkez bankalarının gerçekleştirdiği nakdî genişleme siyasetleri Türk bankaları açısından yabancı para tipinden faizleri inanılmaz seviyede aşağı düzeylere
düşürmüştür. Bu imkanı kullanan Türk bankaları düşük yabancı para cinsinden faizlerden faydalanıp borçlanmaya gitmişlerdir. 2001 krizi öncesinde yapıldığı üzere borç alınan yabancı para TL’ye çevrilmemiş ve bu biçimde bilançoda açık durum oluşmamıştır. Çapraz kur swapları kullanılarak, birebir devirde verilen lokal para cinsinden verilen krediler, yükümlülükler kısmında dengelemektedir. Yükümlülükler hesabında swap sonucu yaratılan yeni kalem, varlıklar kaleminde sırıtan 10 yıllık kredileri dengelemektedir.
Başlayalım:
Banka X, yurtdışından 100 $ borç alır.
Banka X | |||
Yurtdışı Muhabir Banka | +100$ | Yurtdışı Borç |
+100$ |
Banka X, Dış Güçlerle Swap Sürecine Başlar
(100$ karşılığında 1$=8 TL iken, 800 TL alır)
Bilanço İçi
Banka X | |
Yurtdışı Muhabir Banka | -100$ |
Yurtdışı Muhabir Banka | +800TL |
Banka X, Dış Güçlerle Swap Sürecine Başlar
(100$ karşılığında 1$=8 TL iken, 800 TL alır)
Bilanço Dışı
Banka X | |||
YP Alacak | +100$ | TL Borç | +800TL |
Banka X, Tıpkı Devirde 800 TL Kredi Verir.
Banka X | |||
TL Kredi | +800TL | TL Mevduat | +800TL |
Banka X Bilançosu
İÇLİ DIŞLI
Banka X | |||
TL Kredi | +800TL | TL Mevduat | +800TL |
Yurtdışı Muhabir | +800TL | TL Borç | +800TL |
YP Alacak | +100$ | Yurtdışı Borç | +100$ |
Pahalı arkadaşlar, bankaların “KREDİ VEREREK MEVDUAT” yarattıklarını biliyorsunuz? Bu konuda düşünce şu noktada doğmaktadır. Banka uzun vadeli kredi verirken karşılığında bireye vadesiz mevduat hesabı açmaktadır. Bu durumda “VADE” uyumsuzluğu sorunu çıkmaktadır. Bankalar, çapraz kur swapları sayesinde bu uyumsuzluğu ortadan kaldırmaktadır. Kıssa budur !
Para Tahlil