Küresel Bilişim Derneği (BİDER) Başkanı Şenol Vatansever, toplumsal medya şirketlerinin toplumsal medya yasası nedeniyle son devirde temsilcilik açmak zorunda kaldıklarını bildirdi. KONTV’de yayınlanan “Neler Oluyor?” programında Ayşegül Şencan’a konuk olan Vatansever toplumsal medya firmalarının artık devletlere ders verme noktasına geldiklerini, bu durumun yalnızca Türkiye’de geçerli olmadığını belirtti.
Vatansever, toplumsal medyanın tüm devletlere meydan okur hale geldiklerini kaydederek, “Mesela Facebook 2004 yılında kurulmuş bir şirket. Bir anda devasa boyutlara ulaştılar. Twitter’a baktığımızda, öbür toplumsal medya kanallarıyla birlikte, Dünya’daki birçok olayın tetiklendiği mecralar haline geldiler.” diye konuştu.
Gündemde olan toplumsal medya yasasının 1 Ekim 2020’de yürürlüğe girdiğini anımsatan Vatansever, yasanın aslında beş etaplı olarak uygulandığını kaydederek, şöyle devam etti:
“Şu an üçüncü basamaktayız, adım adım beşinci evreye hakikat gideceğiz. Türkiye’de kullanıcıları olup günde bir milyondan fazla erişimi olan toplumsal medya şirketlerini, yayın yapan firmaları kapsayan bir yasa. Şayet firmalar bu kapsamdaysa Türkiye’de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bir temsilci bulundurmak zorunda. Vatandaş olarak rastgele bir sorun yaşayıp mahkemeye başvurduğunuzda mahkemenin muhatap alacağı bir temsilci olması manasına geliyor. Buradaki taleplere 48 saat içerisinde geri dönüş yapma zorunlulukları var. Geri dönüş yapmadığında evvel 5 milyon TL sonra 10 milyon TL para cezası veriliyor. Daha sonrasında bunun arttırılması da kelam konusu. Bu aslında bir bakıma kullanıcıların direkt olarak bir muhatap bulmasını sağlıyor. Birinci çıktığında, ‘Sosyal medya engellenecek mi, söz özgürlüklerimiz kısıtlanacak mı?’ tipi yaklaşımlar sergilendi ancak aslında toplumsal medyaya baktığınızda sınırsız bir özgürlük alanı üzere düşünmemek lazım. Nasıl ki günlük yaşantımızda sözlerimize, davranışlarımıza dikkat etmemiz gerektiği üzere toplumsal medyada da birebir otokontrol ile davranmamız gerekiyor. Tenkit son derece olağan lakin bu hakarete gittiği vakit gerçek hayatta nasıl kahır yaşıyorsak toplumsal medyada da bununla ilgili kasvet yaşayabiliriz.”
“Facebook son gün temsilcilik açacağını ilan etti”
BİDER Lideri Vatansever, toplumsal medya şirketlerinin birinci baştan beri bu kanunu tanımama noktasında önemli manada direnç gösterdiğine dikkati çekti.
Kanundan evvel de temsilcilik açmaları tarafında birinci davetler yapıldığı vakit hiçbirisinin buna olumlu yanıt vermediğini vurgulayan Vatansever, “İlk 30 gün içerisinde temsilciliğini açmayan firmalara 10 milyon TL para cezası uygulandı. Tekrar 30 gün daha beklendi. Yeniden açmayan firmalara tekrar 30 milyon TL ceza uygulandı. Toplamda 40 milyon TL’ye çıktı ve 19 Ocak prestijiyle da Resmî Gazete’de yayımlanarak hala temsilcilik açmayan bu firmalara reklam yasağı geldi. Şu an rastgele bir şirket temsilcilik açmayan toplumsal medya şirketlerine reklam verdiği vakit ceza süreci uygulanacak. Bu hususta en üst seviye yetkililer ve bakanlıklar ilgili şirketleri takip edeceklerini tabir ettiler. Bu manada toplumsal medya şirketleri güç durumda kalınca temsil açacaklarını ilan etmeye başladılar. Örneğin; Facebook son gün yani 18 Ocak’ta temsilcilik açacağını ilan etti. Türkiye’de kanunları tanıdıklarını, Türkiye Cumhuriyeti Kanunları çerçevesinde hareket etmeye hazır olduklarını belirttiler.” değerlendirmesini yaptı.
Vatansever, bu hususta toplumsal medya firmalarının artık devletlere ders verme noktasına geldiklerini kaydederek, şöyle devam etti:
“Bu yalnızca Türkiye’de geçerli değil. Tüm devletlere meydan okur hale geldiler. Mesela Facebook 2004 yılında kurulmuş bir şirket. Bir anda devasa boyutlara ulaştılar. Twitter’a baktığımızda -diğer toplumsal medya kanallarıyla beraber- dünyadaki birçok olayın tetiklendiği mecralar haline geldiler. Bütün yasadışı faaliyetler de takip edilemeyeceği düşünülerek ya da o ülkenin sonları içinde olmadığından yakalanamayacağı kanısıyla toplumsal medya üzerinden ayaklanmalar tetiklenmeye başladı. Demokrasiden bahsederek bunu yaptılar lakin öteki bir açıdan baktığımızda son seçimlerden sonra Trump destekçilerinin meclisi basması ve devamında yapılan yanlışsız yol bu değil biçimindeki Twitter açıklamalarına karşın evvel beğeni, yorum yasağı geldi ve sonrasında kaldırdılar. Birkaç gün sonra da hesabı kapattılar. O denli bir noktaya geldik ki şayet bahis tabir özgürlüğüyse o vakit herkesin fikirlerini söz edebilmesi gerekir fakat çıkar istikametinde bunun ilerlemesi bunun bir ironi olduğunu ortaya çıkarmış oldu.”
Dünyada toplumsal medya ve devletler ortasındaki bağlantılardan örnekler de veren Vatansever, Avustralya’nın da şu an Google’ı kapatabileceğini tabir ettiğini aktardı.
Vatansever, Facebook’un dünya üzerinde 30’dan fazla ülkede, 80’den fazla kentte faaliyet gösterdiğini, reklam yasağı gelmeden bir gün evvel Türkiye’de ofis açmama kararından geri adım attığını bildirdi.
WhatsApp’ın bilgi müdafaa kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle Avrupa’da 50 Milyon avroya kadar para cezasının gündeme geldiğini lisana getiren Vatansever, “Türkiye tarafında da baktığımızda kanun üçüncü etapta. 40 milyon TL ceza verildi. Rastgele bir vakitte geri adım atar ve ofis açarsa ceza %25 oranına -yani 10 milyon TL’ye- kadar düşüyor. Bu çok önemli bir ceza değil fakat reklam gelirinden olmak istemediler. Direnen tarafa baktığımızda Twitter karşımıza çıkıyor. Bu durumda onları bekleyen şey; üç ay sonra daraltılacak olan bant genişliği. Bu genişlik %50’ye kadar indirilecek bu da şu demek; şöyle düşünün on şeritli bir yolda trafik akarken bir anda şerit sayısı 5’e düşüyor. Bu durumda da beşerler reaksiyon göstermeye başlayacaklar. Sonraki basamakta tekrar direnmeye devam ederse bant genişliği %10’a kadar düşürülebilecek. Facebook üzere firmalar; Avrupa Birliği ile Türkiye’yi bu uygulamada ayırdılar.” diye konuştu.
Şu ana kadar Facebook, Instagram ile VK’nın Türkiye’de ofis açtığını aktaran Vatansever, şunları kaydetti:
Para Tahlil
