TCMB siyaset faizini 200 baz puan arttırdı. (1) Piyasada bir sevinç: Ekonomiyi yöneten (artık her kim ise) bu sefer hakikat adım atmış” imiş!
Gelin kimi sorular soralım o vakit:
E, hani “faiz sebep, enflasyon netice”i idi. Artık TCMB enflasyonu yükseltme operasyonu mu yapıyor yani?
Ne demişti Erdoğan 5 Kasım 2019’da: “Ülkemize döviz kuru, faiz ve enflasyon üçgeninde kurulan oyunu bozduk. Merkez Bankası’nı misyondan aldık, zira laf dinlemiyor adam. Yeni arkadaşımıza ‘faizi düşüreceğiz’ dedik.
“Büyük oyun”u bozmaktan vaz mı geçilmiş oldu artık?
Pekala, yarın öbür gün, TCMB Lideri Murat Uysal da “Bu adam da laf dinlemedi” diye misyondan alınacak mı? Koltuğa oturan merkez bankası liderleri bir müddet sonra niçin “laf dinlemez” oluyor bu türlü?
“Kurul, enflasyondaki düşüş sürecinin devamlılığının, ülke risk priminin gerilemesi, uzun vadeli faizlerin aşağı gelmesi ve iktisattaki toparlanmanın güç kazanması açısından büyük kıymet taşıdığını…” (2) Bu TCMB de yoldan çıkmış; baksana “enflasyon sebep faiz netice” diyor yahu!
PPK: “..dezenflasyonist tesirlerin daha besbelli hale geleceği öngörülmüştü. Fakat, güçlü kredi ivmesiyle iktisatta sağlanan süratli toparlanma ve finansal piyasalarda yaşanan gelişmeler sonucunda enflasyon öngörülenden daha yüksek bir seyir..”
Haydi canım! O denli mi olmuş :))
İktisada Giriş kitabı okumuş bir TCMB yöneticisi de mi yok (Öyle değil tabi; sıkıntı başka) “Enflasyon düşecek sandık, sonra kredi çok verildi, bu da enflasyona yol açtı” diye yazıyor PPK. E bunu bilmek için PPK üyesi olmaya gerek yok. O krediler verilirken sesini çıkaracaktın.
Bir soru daha… Pandemi devrinde bütün dünya vatandaşa gelir dayanağı verirken siz, gelirleri (işsizlik ve kısa çalışma, talep azalması, kimi işkollarının kapanması nedeniyle) azalan vatandaşa niçin adeta zorla kredi verdin. Onu daha da fazla borçlanmaya teşvik ettin. Geliri azalan, işsiz vatandaşı borçlandırmak nedir yahu? hiç mi utanmanız yok! Artık bir de kamu bankalarına buyrukla güya kredi dağıttıran siz değilmişsiniz, o krediler dağıtılırken gerekli para siyaseti tedbirlerini almayan siz değilmiş üzere “ama n’apalım, biz enflasyon pandemi nedeniyle düşer sandık lakin krediler artınca enflasyon yükseldi”demeye utanmıyor musunuz?
Bütün bu işler olup biterken yazdık, ekranlardan söyledik… Kamu bankaları eliyle “arka kapı yöntemleri” denilen Con Ahmet-Zihni Hudut icatlarıyla devletin döviz rezervlerini kumar masasına para basan mirasyedi üzere satıp durmayın diye… Al sana bir soru daha… O dağıtılan fakat hiç bir işe yaramayan 100 milyar dolar civarındaki döviz rezervimizin yok oluşunun hesabını kim verecek? Haydi bari biriniz öne çıkıp “ben veririm” desin bari…
Pekala artık faizi arttırdınız döviz bir kaç kuruş geriledi. İşi hallettiniz mi? Olmayan döviz rezerviniz, gelmeyen yatırımcı, artmayan ihracat ve çalışabilir nüfusun üçte biri (adına işsiz demekten kaçınsanız da bal gibi) işsiz, piyasada yaprak kımıldamıyor, buna karşın enflasyonu yükseltmeyi başarmışsınız… Firmalar da vatandaş da gırtlağa kadar borçlu, artık kur maliyetinin yanına bir de (borçlu firmalar için en az kur riski kadar ölümcül) faiz riski gerçekleşmiş…
Artık ne yapmayı düşünüyorsunuz? Yeni iflasları nasıl önleyeceksiniz? (4) Aklınızda öteki Zihni hudut projesi kaldı mı?
Bu ülkenin düşünen ve üreten insanlarının sabrı gerçekten tükendi tükenecek. Birinci seçimde ne yapmalarını bekliyorsunuz? Muhalefete “Bunlar 3 hafriyat güdemez” diyordunuz.
Pekala kabul, diyelim ki öyle… Siz kaç kaz güdebiliyorsunuz? Ortada hiç birinden eser yok da ondan soruyorum.
Kayıp 100 milyar doların gittiği yerdeler mi, yoksa -şimdi artık itirafçı olan- Reza Zarrab’ın kaçırdığı ve rüşvet diye dağıttığı yerlerdeler mi? (5)
El hak! Kaz güdebildiğiniz kuşkulu lakin Hoca Nasreddin fıkrasındaki üzere “Kaz var iken kapceğ idin” tekniğini iyi biliyorsunuz… (6)
Ha bir de büyük ozan Seyranî’nin dediği üzere “Kazların kadıya uçmaklığı” işini… (7)
**
Ekonomiyi yönetenlere sorularımızı burada keselim ve sana hitap edelim bu sefer ey okuyucu!
Bir ülkede verimsizlik yaygınsa işler uzun vadede berbata gider… Lakin yönetim edilebilir durum tekrar de…
Bir ülkede kazlar kadıya, müsteşara, bakan uçuyorsa, yani yolsuzluk almış başını gidiyorsa durum üzücüdür lakin yeniden de kör topal gemiyi yüzdürebilirsiniz…
Bir gemide kaptan acemi, 2. Kaptan/çarkçıbaşı filan da kaptan yalakasıysa, durumunuz çok berbattır lakin bahtınız varsa gemi limandan çıkmadan mendireğe bindirirsiniz de okyanusta başınıza bir şey gelmez.
Gelgelelim… Hem verimsiz işlerle iştigal ediyorsanız, hem yöneticilerin en baş meşguliyeti ceplerini doldurmak ise… Hem de kaptan maharetsiz, iş bilmez ise…
O vakit sayın okuyucu, sen bari kendini kurtarmaya bak… Zira İsmet Paşa’nın bir vakitler dediği üzere “Sizi ben bile kurtaramam. (8) İktidardakilerin de anlaşılan o ki, sizi kurtarmaya aslında niyeti yok!
MERAKLISI İÇİN NOTLAR:
(1) TCMB, Para Siyaseti Kurulu’nun (PPK) aldığı kararın haberi şurada: https://www.paraanaliz.com/2020/ekonomi/merkezden-200-baz-puanlik-faiz-artirimi-hosgeldin-1025-51639/
(2) Burada verilen PPK kararı alıntıları için kararın metni şurada: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/duyurular/basin/2020/duy2020-58
(3) Bahsettiğimiz Con Ahmet prosedürünün ne olduğu ve bunun nasıl felaketlere yol açacağı konusundaki ikazlar için: https://www.paraanaliz.com/2019/doviz/kerim-rota-yazdi-con-ahmetin-devri-daim-makinesi-doviz-piyasasinda-40122/
(4) Yükselen faizlerin gerçek kesim ve bankacılık dalına tesiri için bakınız: https://www.paraanaliz.com/2020/ekonomi/kerim-rota-asiri-kredi-genislemesi-bankalara-tahsili-gecikmis-alacak-olarak-yansiyacak-51482/
(5) Reza Zarrab’ın kuryesi de gitmiş bir Amerikan gazetecisine konuşup, ötmüş de ötmüş. 800 milyon dolar rüşvet verdiklerinden bahsetmiş. Daha fazla detay, erişim engellemesine sebep oluyor sevgili okuyucu. Bu Zarrab haberine geldi bile. Malum yakında bu ülkedeki bütün gerçek haberlere sansür gelecek bu gidişle. Ancak bizim okuyucumuz zekalıdır malum yazıyı biz engellensek de kendisi bulmayı bilir.
(6) Fıkra kısaca şöyle: Bir komşusu 20 tane kazını Hoca’ya emanet verip seyahate çıkmış. Hoca da hayli bir vakit sonra dayanamayıp birini kesip yemiş, nasılsa alıp yerine koyarım o gelene kadar diye… Aksilik o ki adamın da sonraki sabah geleceği tutmuş. Hoca çaresiz kazları teslim etmiş. Adam aymış: Bir kaz eksik demiş. Hoca da sayar üzere yapıp, “17, 18,19, 20” demiş. Adam saymış: “17,18,19”. Neyse karar vermişler 20 kişi bulacaklar, her biri ağıla girip bir kaz tutacak böylelikle kaz eksik mi değil mi anlaşılacak (İşte size “Set Teorisi”nin mucidinin Nasreddin hoca olduğunun ispatı) O denli yapmışlar. Herkes kucağında kazla gelirken “ol adem gelüb, Hoca’ya: “Hoca kaz bana değmedü” demiş. Hocanın karşılığı: “Sen de (buraya bip sesi koyun) …’ım üzere dolaşacağına kaz var iken kapaydın!”
(7) 19. Yüzyılın büyük halk ozanı Seyranî’nin (1800-1866) Osmanlı’daki son periyot çürümüşlüğünü hicveden meşhur şiirinden ilgili kısım:
Duruşma meclisi icat olduğu
Çeşme-i rüşvetin akmaklığından
Kaza bela ile alem dolduğu
Kazların kadıya uçmaklığından
(…)
Dünyadan ahrete gidip gelmemek
Olmasa iktiza eder ölmemek
Balık baştan kokar bunu bilmemek
Seyrani gafilin ahmaklığından
(8) 1960 Nisan ayı üzere Demokrat Parti muhalefete inanılmaz bir baskı uygularken bir de Tahkikat Kurulu kurarak ana muhalefet partisinin kapatılması tehdidini gündeme getirmişti. Meclis görüşmelerinde de muhalefete kelam hakkı gereğince verilmiyor, bunun yerine o konuşmalar için bile uzunluğuna cezalar veriliyordu. Bunun üzerine kelam alan İsmet İnönü şöyle demişti: “Biz demokratik bir rejim kurduk, Bu demokratik rejimi istikametinden ayırıp baskı rejimi haline götürmek tehlikeli bir şeydir. Bu yolda giderseniz sizi ben bile kurtaramam” Sonrasında maalesef çok makus şeyler yaşandı. Başvekil Menderes ve iki bakanı idam edildi. Türkiye için öncesiyle sonrasıyla acıklı bir periyot oldu. Umuyorum ki artık Türkiye için bu türlü günler ve darbeler geride kaldı. Ne var ki İsmet Paşa’nın uyarısı dün olduğu üzere bugün de kulaklara küpe olmalı… Hem bu ülkedeki hem de öteki ülkelerdeki mutlak iktidar heveslilerinin kulaklarına…
@cakman4
Para Tahlil
