Dönüştüren ve geliştiren teknolojiler, pandemi tesiriyle her bölümün bir numaralı gündemi. İş önceliklerini bir gecede değiştiren global salgın nedeniyle, otomasyon, bulut, analitik, yapay zeka, 5G, blockchain üzere teknolojileri iş süreçlerinin kesimi haline getirmeye odaklanan şirketler, yeteneklerini ve gereksinimlerini yine kıymetlendiriyor. KPMG, ‘Enterprise Reboot’ başlıklı ‘Küresel Gelişen Teknoloji Araştırma Raporu’nda şirketlerin dijital teknolojilerle arasını inceledi.
KPMG’nin HFS Research iş birliğiyle gerçekleştirdiği araştırmaya global ölçekte 900 teknoloji başkanı katıldı. Araştırma, Forbes’un Küresel 2000 listesinde yer alan şirketlerin teknoloji yaklaşımlarını ortaya koyuyor, Covid-19 öncesi devirle karşılaştırıyor. Teknoloji başkanlarının ortak fikrine nazaran, yeni teknolojiler sadece Covid-19’un tesirlerini atlatmak için değil, geleceğin temellerini atmak için de kritik değerde.
Araştırmaya katılan teknoloji yöneticilerinin yüzde 57’si, kuruluşlarının stratejik önceliklerinin kıymetli ölçüde değişerek gelişen teknolojilere yöneldiğini söylüyor. Yani şirketler hayatta kalabilmek için gelişen teknolojiye yatırım yapmayı önceliklendiriyor.
Teknoloji önderlerinin yüzde 59’u salgının, şirketin dijital dönüşümünü hızlandırdığını belirtiyor. Fakat yeni teknolojilere yapılan yatırımların tıpkı ölçüde artmadığı görülüyor. Covid-19 nedeniyle nakit ıstırabı yaşayan şirketler, yeni teknoloji yatırımları yapmak için kaynak ayıramıyor. Araştırmaya katılan yöneticilerin sırf yüzde 13’ü Covid-19 tesiriyle yeni teknolojilere yatırımı değerli ölçüde artırdıklarını söylüyor.
Bununla birlikte harcama kısıntısı kısa vadeli görünüyor. Yöneticilerin büyük çoğunluğu önümüzdeki 12 ay boyunca şirketin teknoloji harcamalarının artmasını öngörüyor. Zira şirketi tekrar başlatmanın ve yeni gerçekliğe ahenk sağlamanın yolu teknolojiden geçiyor.
Teknoloji başkanlarının yüzde 56’sı buluta geçişi mecburilik olarak görüyor. Salgından çıkış periyodunda bulut üzere olgun teknolojiler revaçta olacak.
Yapay zekanın yükselişi
Yöneticilerin yüzde 64’ü, gelişen teknolojileri bir ortada kullanmayı, rastgele bir teknolojiyi tek başına kullanmaktan daha yararlı buluyor. ‘Yapay zeka destekli’ ve ‘bulut destekli’ tahliller öne çıkıyor.
Yapay zeka günümüzde şirketler için data idaresinden, yetenek ve risk idaresine kadar birçok alanda tesirli. Araştırma, global şirketlerin makine tahsilinden derin öğrenmeye yöneldiğini gösteriyor. Şirketler ayrıyeten, dijital asistan, doğal lisan sürece (NLP) ve metin, ses, görsel ve görüntüden bilgi toplayan yapay zeka sistemlerine yatırımlarını artırmayı hedefliyor.
Küresel 2000 listesindeki şirketlerden 300 yöneticinin katıldığı araştırmaya nazaran, Covid-19 öncesinde iştirakçilerin yüzde 44’ü otomasyon uygulamaları içerisinde iş süreçleri idaresine yönelik yazılımların kritik kıymette olduğunu düşünüyordu. Covid-19 sonrasında ise otomasyon uygulamaları ortasındaki kıymet derecelerine bakıldığında birinci sırada yüzde 31 ile robotik süreç otomasyonu (RPA) yer alıyor. Yapay zeka yatırımlarının kıymet sıralamasına bakıldığında ise, Covid-19 öncesinde yüzde 37 ile birinci sırada makine tahsili yer alıyordu. Covid-19 sonrasında ise yüzde 25’le derin öğrenme yatırım öncelikleri ortasında birinci sıraya yükseldi.
Teknolojik yatırım ajandası
Yatırım düzeyleri şirket bazında farklılık gösteriyor. Lakin araştırmaya katılan şirketlerin yaklaşık üçte birinin yatırım düzeyi 10 milyon doların üzerinde. Teknoloji uygulaması başına ortalama yıllık yatırım maliyeti ise 16 milyon dolar. Araştırmaya katılanların şimdilik sırf üçte biri şirket içi değerlendirmelerine nazaran yeni teknolojilerden somut katma paha sağladığını belirtti. En çok yatırım getirisi sağlayan uygulamalar ortasında yapay zeka birinci sıralarda yer alıyor.
Araştırmayı kıymetlendiren KPMG Türkiye Lighthouse Önderi Gökhan Mataracı, işlerin daha iyi ve daha süratli yapılmasını sağlayan yeni teknolojilerin artık daha ucuza alındığını söyledi. İşletmelerin hayatta kalması ve büyümesinde tesirli olan yeni teknolojilerin, şirketlerinin kendilerinin yine keşfetmelerini sağladığını vurgulayan Mataracı, “Covid-19 teknolojik değişime gereksinimi artırdı fakat şirketlerdeki bu dönüşüm gelecek için güçlü bir temel oluşturulmasını sağlıyor” dedi.
Mataracı, “Covid-19 tüm kesimleri eşit olarak etkilemedi, lakin olumsuz tesirlerin ağır hissedildiği kesimlerde dijital iş modellerine geçiş zarurî hale geldi. Yatırımların kıymetine karşın, nakit akışının da şirketlerin ajandasında birinci sırada yer aldığı bu devirde zorluklar da kelam konusu. Global teknoloji önderlerinin yatırım gündemlerine baktığımızda ekonomik belirsizliğin de tesiriyle 5G ve edge bilişim üzere daha uzun vadede yatırım getirisi sağlayacak yeni teknolojilere yatırımlarda daha büyük kesintiler planlandığını gözlemliyoruz. Data ve analitik, süreç otomasyonu, bulut uygulamaları üzere nispeten daha olgun teknolojilerle ilgili yatırımlarda ise daha süratli bir yatırım getirisi olduğu için tam aksisi bir durum kelam konusu” diye konuştu.
Para Tahlil