Sedat Ergin Hürriyet’te yayınlanan “Virüsle savaşın aşı cephesinde envanterin son durumu” başıklı makalesinde Türkiye’ye gelen ve gelecek olan aşı dozlarının dökümünü yaptı. Sağlma bize “yetersiz stok” diyor. Bakan Fahrettin Koca Nisan’da hazır olması beklenen yerli aşıya bel bağlarken, biz de 2 berbat haber verelim.
Birincinin, Batı haber ajanslarına nazaran, Çin Türkiye’nin sipariş verdiği ikinci parti SinoVac aşılarının Ankara Uygur’ları geri iade antlaşması tasdik edilinceye kadar bekletiyor.
İkinicis, İngliz devleti sıhhat hizmetlerinin bir araştırmasına nazaran, aşılananlar da virüsü taşıyıp yayabiliyor.
Ergin şöyle yazdı:
Savaşın bu evresinde vakit faktörü çok kıymetli. Virüse karşı başlatılan aşı kampanyasının yüksek bir tempoda ve süreklilik içinde, kesintisiz bir formda yürütülmesi gerekiyor.
ENVANTERDE 54.5 MİLYON DOZ VAR
Her savaşa gidilirken orduların ellerindeki silah ve cephanenin envanterinin çıkartılması stratejik planlamadaki en kritik evrelerden biridir.
Pekala virüsle çabada aşı kademesine geçilirken, Türkiye’nin envanteri ne durumda? Resmi açıklamalara nazaran, şu an prestijiyle 30 Aralık akşamı prestijiyle Çin Halk Cumhuriyeti’nden gelmiş olan 3 milyon doz “Sinovac” aşısı var. Bu ortada, sadece evvelki gün yüklü sıhhat işçisi olmak üzere 300 bine yakın kişi aşılandığına nazaran, aslında gelen birinci partinin onda biri bir günde tüketilmiştir.
Pekala tedarik çizgisinin bundan sonraki seyri nasıl görünüyor? Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın açıklamalarından yola çıkarsak, Çin Halk Cumhuriyeti ile yapılmış olan toplam 50 milyon dozluk bir mutabakat var.
Koca, daha evvel aralık ayında muhtemelen 20 milyon, ocak ayında tekrar 20 ve şubat ayında 10 milyon doz aşı geleceğini açıklamıştı. Lakin bu takvimin aralık ayındaki gayesi tutturulamamıştır. Çin’den 30 Aralık tarihinde sırf 3 milyon doz gelmiştir.
Bakan, ayrıyeten Almanya’daki BioNTech firması ile “mRNA” aşısı için ile mart sonuna kadar 4.5 milyon doz garantisi içeren bir muahede yapıldığını söylüyor. Doz ölçüsünün 30 milyona kadar çıkabileceğini ekliyor. Biz mutabakatın garantili kısmını, yani 4.5 milyon sayısını temel alalım.
Toplam 50 milyon doz olarak kontrata bağlanan Çin aşısının kalan partileri ve ayrıyeten 4.5 milyon doz BioNTech aşısı ne vakit gelecek? Koca’nın bundan sonraki teslimat takvimiyle ilgili olarak bu kere kendisini bağlamaktan kaçındığını görüyoruz. Buna karşılık, birtakım Bilim Konseyi üyelerinin Çin’den ikinci partide 7 ya da 10 milyon doz üzere bir ölçünün geleceği yolunda açıklamaları var.
KOCA’NIN AMACI 100 MİLYON DOZ
Her şeyin planlandığı üzere yürüdüğünü ve şubat sonuna kadar Çin Halk Cumhuriyeti’nden 50 milyon, mart sonuna kadar da BioNTech’ten 4.5 milyon dozun teslim edildiğini varsayalım. Bu bizi 54.5 milyon doz üzere bir toplama götürüyor. Herkese iki doz yapılacağı için bu durumda 27 milyon 250 bin kişinin aşılanmasının garanti altında olduğunu varsayabiliriz.
Türkiye’nin nüfusunun 83 milyonun üstüne çıktığını hatırladığımızda, kalan yaklaşık 56 milyonun durumu ne olacak? Hastalığı geçirmiş olanların aşı muhtaçlığının ortadan kalkmadığını unutmayalım.
Virüse karşı bağışıklık kazanılabilmesi için kabul gören genel gaye, toplumun yüzde 60’ının aşılanmasıdır.
Bu çerçevede Sıhhat Bakanlığı’nın erişmek istediği doz ölçüsü nedir? Bu sorunun cevabını Sıhhat Bakanı Koca vermiş. “Bizim 3 aylık vakit diliminde 100 milyona yakın aşıya gereksinimimiz var” diye konuşuyor 9 Aralık tarihindeki Bilim Şurası toplantısından sonra.
Aşı herkese iki doz yapıldığından, Sıhhat Bakanı bu durumda 50 milyon kişinin aşılanmasının hedeflendiğini açıklamış oluyor ki, bu da (83 milyonun) yüzde 60 oranıyla büyük ölçüde uyumlu.
Lakin maksat 100 milyon doz ise ve şu an kontrata bağlanmış ölçü 54.5 milyon dozda kalıyorsa, muhtaçlığın neredeyse yarısı şimdilik açıkta görünüyor.
AÇIĞI KAPATMA SEÇENEKLERİ
Pekala buradaki açık nasıl kapatılacak?
Koca’nın açıklamalarına bakarsak seçenekler ortasında Rus ve İngiliz aşıları da var. Bakan, 8 Ocak tarihli Bilim Şurası toplantısından sonra “Adenovirüs temelli Rusya ve İngiltere’de geliştirilen aşılar için de görüşmelerimiz devam etmektedir” diyerek, bu seçeneklerin düşünüldüğünü kayda geçiriyor.
Artık Sıhhat Bakanı’nın planlamasındaki en kritik basamaklardan birine gelelim. Çeşitli beyanlarını temel alırsak, Koca’nın oyun planında, nisan ayından itibaren Türkiye’nin kendi ürettiği aşının devreye sokulması maksadı de var.
Koca, 9 Aralık tarihindeki Bilim Şurası toplantısının akabinde yaptığı açıklamada “Nisan ayından sonra teslim edilebilecek aşıya bizim muhtaçlığımız yok. Zira, bir yahut birkaç aşımızın, nisan ayı ve sonrası devirde devreye girebileceğini ümit ediyoruz” diye konuşmuş.
AŞININ AKTİFLİĞİ DE KIYMETLİ FAKTÖR
Ayrıyeten, bu denkleme dahil etmemiz gereken kıymetli bir değişken daha var. Bağışıklık açısından toplumun yüzde 60’ının aşılanmasının kâfi olabilmesi, lakin yapılan aşının aktifliğinin ve bilgi güvenilirliğinin yüzde 90-95 eşiğinde olması halinde mümkün. Örneğin, araştırmalara nazaran, Batılı ülkelerin sıkça tercih ettiği BioNTech’in “mRNA” aşısının bu aktifliği büyük ölçüde sağladığı anlaşılıyor.
Fakat kullanılan Çin üretimi “Sinovac” aşısı olunca yüzde 60 aşılama maksadına ait varsayıma muhakkak bir ihtiyat hissesiyle yaklaşmak gerekiyor. Bunun nedenini Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Mehmet Ceyhan, şöyle izah ediyor:
“Virüsle gayrette bağışıklık için amaç en kısa vakitte toplumun yüzde 60’ını aşılamaktır. Lakin aşının aktifliği ile toplumsal bağışıklığın kazanılması yakından alakalıdır. Yüzde 90-95 oranında aktifliği ve data güvenilirliği olan bir aşı bunu mümkün kılar. Yani bu etkinlikteki bir aşı ile 50 milyon kişiyi aşılarsanız istediğiniz bağışıklık seviyesini elde edersiniz. Lakin aşının aktifliği azaldığı ölçüde toplumda aşılamanız gereken kitlenin oranı da yükselir. Aşının aktifliği yüzde 50 ise o vakit muhtemelen 80 milyon kişiyi aşılamanız gerekebilir.”
Pekala Türkiye’nin şu an kullanmaya başladığı Çin aşısının aktifliği bunu sağlamıyor mu? Bu aşının aktiflik oranı ne? Prof. Ceyhan, bu sorumuza “Bu aşının aktifliğini bilemiyoruz. Zira bu aşının sonuçlarıyla ilgili olarak yeteri kadar bilgi birikmedi” karşılığını veriyor.
Alıntıdır, makalenin tamamı bu linkte
U.S. commission says China possibly committed ‘genocide’ against Xinjiang Muslims
Uighurs in Turkey fear China is leveraging its COVID-19 vaccine to get them deported to Xinjiang
Past COVID-19 infection provides some immunity but people may still carry and transmit virus
WSJ: Pandemi vefat tablosu açıklanandan daha berbat
FÖŞ yazdı: Covid-19’la savaşta taktik hezimetler
Para Tahlil
