TUIK’in sektörel itimat endeksleri Aralık’ta sert daralmalar sergilerken, MUSIAD himayesinde düzenlenen SAMEKS bileşik Tedarik Yöneticileri Endeksi Aralık ayında A/A 2.9 puan yükselerek tekrar genişleme bölgesine girdi. Yapılan açıklamaya nazaran, 2020 yılı Aralık ayında mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir evvelki aya nazaran 2,9 puan artarak 52,2 pahasına yükseldi.
Açıklamada şöyle denildi:
“Endekste gözlenen bu artışta sanayi bölümü endeksinin evvelki aya nazaran 8,5 puan artarak 55,8 düzeyine yükselmesi tesirli olurken, hizmet dalı endeksi de evvelki aya nazaran 0,3 puan artarak 50,9 düzeyine yükselmiş ve Kasım ayına ait olumlu görünümünü sürdürmüştür.
Sanayi kesimi endeksinde gözlenen artışta yeni siparişlerde gerçekleşen süratli artış tesirli olurken, hizmet dalı endeksinde ise girdi alımlarının yüksek seyrini müdafaasına rağmen iş hacmindeki durağan manzaranın devam ettiği görülmektedir. Böylelikle Aralık ayında evvelki aya nazaran 2,9 puan artarak 52,2 düzeyine yükselen mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, 50 referans kıymetinin üzerinde yer alarak almış ve bu periyoda ait gerçek kesimdeki toparlanmaya işaret etmiştir.
Sanayi Kesimi SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış Sanayi Dalı SAMEKS Endeksi, 2020 yılı Aralık ayında, bir evvelki aya nazaran 8,5 puan artarak 55,8 düzeyine yükselmiştir. Bir evvelki aya nazaran 18,1 puan birden artış kaydederek 62,5 puana yükselen yeni sipariş alt endeksi, sanayi dalı endeksinde gözlenen artışın belirleyicisi olmuştur.
Kasım periyodundaki ivme kaybını Aralık ayında da sürdüren girdi alımları, evvelki aya nazaran 3,5 puan azalarak 37,8 düzeyine gerilemiştir. Yeni siparişlerin artış kaydetmesine rağmen girdi alımlarının azalmasının, dala ait son mal stoku alt endeksinin 4,4 puan azalarak 41,4’e gerilemesine neden olduğu görülmektedir. Evvelki aya nazaran 7,2 puan artarak 63,6 düzeyine yükselen tedarikçilerin teslimat mühleti alt endeksi, kesimin mal ve hizmet tedarikinde gözle görünür bir toparlanma olduğuna işaret etmektedir.
Sanayi kesimine ait istihdam alt endeksi ise evvelki aya nazaran 0,7 puan gerilemesine rağmen referans bedelin üzerindeki seyrini sürdürmüş ve olumlu bir görünüm sergilemiştir. Bu gelişmeler sonucunda kesime yönelik üretim alt endeksi 5,1 puan artış kaydederek 52,9 düzeyine yükselmiş ve Temmuz 2020 periyodundan beri birinci kere referans pahasında üzerinde yer almıştır.
Hizmet Bölümü SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Dalı Endeksi, 2020 yılı Aralık ayında bir evvelki aya nazaran 0,3 puan artarak 50,9 düzeyine yükselmiştir. Dala ait girdi alımlardaki artış eğiliminin bu devirde de sürdüğü gözlenirken, satın alım alt endeksi evvelki aya nazaran 3,9 puan artarak 69,7 düzeyine yükselmiştir. Bir evvelki aya nazaran 2,8 puan artış kaydetmesine rağmen 43,2 puanla referans pahanın altında gerçekleşen iş hacmi alt endeksi ise dala yönelik sakinliğe işaret etmektedir.
Girdi alımlarındaki artışın sürmesine rağmen iş hacminde gözlenen sakin seyir bölüme ait stok artışını hızlandırmış ve en son mal stoku alt endeksi evvelki aya nazaran 5,7 puan artış kaydederek 47,3 düzeyine yükselmiştir. Bu periyotta 52,3 düzeyinde gerçekleşen tedarikçilerin teslimat müddeti alt endeksi ise bölüme ait mal ve hizmet tedarikine yönelik olumlu bir görünüm sergilemiştir.
Evvelki aya nazaran 5,7 puan artış kaydederek 58,2 düzeyine yükselen istihdam alt endeksi de kesim genelinde işgücü talebinin sürdüğüne işaret etmektedir. Böylelikle evvelki aya nazaran 0,3 puan artış kaydederek rölatif bir hızlanmaya işaret eden Hizmet Dalı SAMEKS Endeksi, Kasım ayında başlayan toparlanma eğilimini Aralık ayında da sürdürmüştür.
SAMEKS YORUMU
Ekim ve Kasım aylarında 50 referans kıymetinin altında seyrederek yılın son devrine yönelik olumsuz bir görünüm arz eden SAMEKS Bileşik Endeksi, Aralık ayında 52,2 düzeyine yükselerek 2 aylık ortadan sonra yine 50 referans pahasının üzerinde yer almıştır. Böylelikle çeyreklik 50,5 puan ortalaması ile Türkiye iktisadında müspet büyüme eğiliminin sürdüğüne işaret eden SAMEKS, son devirde atılan nakdî sıkılaştırma adımlarına rağmen gerçek dalda hareketliliğin devam ettiğini göstermektedir.”
Anket: İktisat 2020’de berbattı, 2021’de iyi olmayacak
FÖŞ yazdı: Türkiye 2021- Finans eksikliği büyümenin önündeki en kıymetli mahzur
Ercan Uysal Yazdı: ‘Merkez’in Borçla İmtihanı’ – (2. Bölüm)
Esfender KORKMAZ: 2021 için umut var mı?
Para Tahlil