Pandemi sürecinde özellikle entübe hastalar için kritik malzemeleri üreten, hatta bu malzemelerin ihracatını dahi gerçekleştiren sağlık sektörü, TL’deki erimeye karşı devletten alacaklarından %20-60 arası feragat/indirim isteyen Hazine ve Maliye Bakanlığı’na tepkili.
TOBB Medikal Meclis Başkan Yardımcısı Erkin Delikanlı, kamunun ve üniversite hastanelerinin sektöre olan 19 milyar liralık borcu için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yüzde 30’a varan oranlarda feragat istediğini belirtti.
TOBB Medikal Meclis Başkan Yardımcısı ve Ortopedi ve Omurga Cerrahi Tıbbi Malzeme İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (ORDER) Yönetim Kurulu Başkanı Erkin Delikanlı, kamunun ve üniversite hastanelerinin sektöre olan borcunu ödememesi nedeniyle ilaç ve tıbbi cihaz sektörü hizmet vermeyi durduracağını belirterek, sorunların çözümü için Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya mektup ve sektörün anahtarını yolladı.
Türkiye’deki tıbbi cihaz endüstrisinde 10 bin firma ve 250 bin çalışanı var. 2 milyar dolar iç hacmi ve 650 milyon dolar ihracatı olan sektör, ülkedeki sağlık sistemine hizmet veriyor. Sektör pandeminin de başlamasıyla beraber zora girdi. Ancak kamu hastaneleri 16 ay ve üniversite hastanelerinden de 36 aydır sektördeki firmalar tahsilat yapamıyor. Sektörün toplam 19 milyarlık alacağının 11 milyar lirası kamunun, 8 milyar lirası ise üniversite hastanelerinin borcu.
BAKANLIK: YÜZDE 30’UNDAN VAZGEÇİN
ANKA’ya konuşan Delikanlı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sorunda taraf olmamasına karşın borç için sektöre “İlaçta yüzde 20, tıbbi cihazda yüzde 30 alacağınızdan vazgeçin” dediğini aktararak, “Bu oranlarla bir endüstri yok olur” dedi.
Delikanlı, halk sağlığı için Türkiye’nin zor dönemlerinde ellerinden geleni yaptıklarını vurgulayarak, şunları söyledi: “Sektör bu ekonomik buhrandan çıkamaz halde. Sürdürülemez bir hal yaşıyoruz. Bu süreci aşabilmek için ilgili bakanlıklarla görüştük. Fakat bu girişimlerin karşısında avantaj sağlamak yerine sektörün alacaklarından feragat etmesi istendi.”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın pandemi sürecinde duyarlı olduğunu ancak sektörün sesini duymadığını ifade eden Delikanlı, “Kendisiyle iletişime geçemedik. Kendisine içinde bulunduğumuz durumu anlatan mektup ve sektörü temsilen bir anahtarını gönderme kararı aldık. Kendisinin dikkatini çekmek istedik. Böyle gittiği taktirde bir halk sağlığı sorunu olacak” diye konuştu.
Tıbbi cihaz sektör yetkilileri, pandemi başlangıcında Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sadece tıbbi cihaz alanındaki firmalar için vergi incelemesi yaptığını, Mart başında yapılan bu incelemede inceledikleri firmalardan sadece her ay alış ve satış faturalarını istediklerini belirtiyor. İsmini vermek istemeyen yetkili, bu incelemede amacın net bir şekilde brüt kar oranını tesbit etme çabası olduğunu söylüyor. Şimdiyse, firmaların bu feragat oranın ne kadar üzerinde kar sağladığı gibi hususların önlerine konmasını beklediklerini; belki de kendilerine de en tepeden “fahiş fiyatla tıbbi malzeme satan “medikal teröristleri” diyeceklerini düşündüğünü ekliyor.
Yetkili verdiği örnekte, 2016 yılından üniversite hastanesi için TL30’ye (yani 10 dolara) alınan bir malın iki katına TL60’a satılsa bile bugün değerinin 10 dolar etmediğini vurgularken, benzer alımları için peşinen KDV, geçici vergi ödendiğini; şimdi feragat istendiğinde olmayan kar marjının eridiğini ve masrafların bile karşılanamadığını ekliyor. Hazine ve Maliye Bakanlı’nda zihniyetin “ölümü gösterip hastalığa razı etmek üzerine kurulu” olduğunu ve üst çıtadan bir feragat oranı atıp yarısına razı bile razı etse 5 milyar dolar kar ettirdim devlete diyeceklerini; ancak sonuçta önemli bir istihdam sağlayan sağlık sektörü malzeme tedarikçilerini batıracaklarını belirtiyor.
“YARA BANDI BİLE BULUNAMAYACAK”
“Entübe olmuş bir sektörün entübe olmuş hastalara faydasını bekleyemeyiz” diyen Delikanlı, sektörü entübe olmuş durumdan Sağlık Bakanı Koca’nın çıkarması gerektiğini kaydetti. Delikanlı, sektörün kamuya ve üniversite hastanelerine hizmet vermeme görüşünde olduğunu belirterek, şöyle dedi:
“Biz de mecburen bu hizmetleri aksatacağız. Sektör hizmet veremez hale gelirse, kalbiniz sorun yaşadığı kalp pili, ayağınız kırıldığı zaman iyileşmesini hızlandıracak plakları, ayağa kalktığını zaman size destek olacak koltuk değneğini bulamazsınız. Siz hastaneye girdiğinizde, hastaneden çıkana kadarki ürünleri, yara bandını bulamayacaksınız. Dolayısıyla bu sürecin tarafların bir araya gelerek çözüme kavuşturulması şartı.”
Delikanlı, Bakan Koca’ya yolladığı mektupta ise şu ifadeleri kullandı:
“Unutmayalım ki; tıbbi cihaz ve tıbbi malzeme sektöründe, kapatılmayan her borç yerli ve millileşme sürecini sekteye uğratacaktır. Oysa ki bizler çok ciddi üreticilere sahibiz. Ülkemizin Covid-19 sürecinde özellikle yoğun bakım ihtiyaçlarını kesintisiz temin ederek ve tıbbi cihaz sektörünün Avrupa seviyesine gelmesini sağladık. Dolayısıyla sektörümüzün, içine sürüklendiği bu duruma anlam vermekte zorlanıyoruz. Umut ediyorum ki; sağlık hizmetlerinin ayrılmaz parçası olan tıbbi cihaz sektörü hak ettiği karşılığı bulur; iktidarı–muhalefeti-sivil toplum örgütleri hem sektörü hem de sağlık sistemini önemseyen politikalar geliştirerek şu an içinde bulunduğumuz kaos ortamını sonlandırır ve sunduğumuz hizmet sürdürülebilir hal alır.”
İLAÇ TERADİKÇİLERİ DE AYNI ZORLUKTA
Hazine ve Maliye Bakanlığı alacaklardan faraget konusunda benzer bir talebi de kamuya ilaç tedarik eden şirketlere yöneltmiş durumda benzer bir isyan ile Sağlık Bakanı Koca’ya mektup yazan “Kamu İLaç Tedarikçileri Derneği, brüt %8-10 kar marjı olan, her türlü vergisi ödenmiş alacaklardan %20 feragat istenmesininin batmakla eş anlamlı olduğunu vurguluyor. 
Para Analiz
