DSÖ ve başka kurumların uyarısı üzerine pandemi sonrası “her şeyin normale” dönmeyeceğini belirtmekte yarar var. İklim değişikliği ve virüsün yarattığı tahribatla Dünya’yı kıtlık bekliyor olabilir. Global besin fiyatlarının 6 yılın tepesini görmesi de bu durumu destekliyor. Global iktisatta borç stokunun 200 trilyon dolara ulaşacağı varsayımı arz ve talep şokundan sonra bu borcun nasıl kapanacağı sorusunu gündeme getiriyor. Petrol fiyatlarında yaşanan dengesizlik hem talep hem de arz şokunun en büyük örneğidir. GS’nin 2021 petrol iddiasından sonra Fitch’te 45$ amacını açıkladı. GS’nin yahut Fitch’in iddiası için petrol fiyatlarının istikrar kazanması gerekiyor. İstikrar da aşının ne kadar çalıştığına bağlı olarak gelişecek bir durum. Virüse karşı alınan önlemlerle petrol fiyatlarının gerilemesi istikrarın hala sağlanamadığını gösteriyor.
Cuma günü ABD kapanışında iShares Asya ETF’leri yükseliş trendine devam etti ve Asya 50 %1,73, Japonya dışında bütün Asya %1,00 ve gelişmekte olan ülkeler Asya %0,87 genişleyerek kapandılar. Yaşanan son yükselişle birlikte üç ETF’in aylık getirisi ortalama %5,66 olurken sene başından itibaren ortalama %23,65 primle süreç görüyorlar. Biden’la birlikte Asya’nın trendini müdafaa ihtimali yüksek.
Kasım’da Çin yıllık ihracatları %21,1 artarken (beklenti %12) ithalatları %4,5 genişledi (beklenti %6,1) ve ticaret istikrarı 58,44 milyar dolardan 75,42 milyar dolara yükseldi. Piyasa dostu ve beklenti üzeri gerçekleşen Çin verisine karşın Asya tarafında Çin, Japonya ve HK endeksleri satıcılı süreç görüyorlar. USDJPY 104,01 düzeyinde yatay fiyatlanmaya devam ederken 10 yıllık samuray getirisi tekrar %0,022 düzeyine yükselmiş durumda.
ABD’nin Çin’li şirketlere yeni yaptırım hazırlığı içinde olması virüs ve aşı gelişmelerinin yanında global risk iştahını baskılıyor. Asya’nın karışık seyir izlemesine paralel olarak Avrupa ve ABD vadelileri satış baskısı altında. AB bütçesinin onaylanmaması üzerine AMB acil tahvil alım programını 12 ay daha uzatabileceğini belirtti. Yaşanan eksi enflasyondan rahatsız olan AMB’nin atabileceği en iyi adım bu olabilir ve virüsten ötürü Avrupa’nın içinde bulunduğu bu durumu az da olsa rahatlatabilir. Her ne kadar Polonya “vetosundan” geri adım sinyali verse de Macaristan AB’yi sıkıştırmaya devam ediyor. Durumun devam etmesi EURUSD paritesinin 1,20 düzeyini üst taraflı kırmasına neden olmuştu. Parite bu sabah %0,21 primle 1,2134’ten fiyatlanırken 10 yıllık Almanya getirisi -%0,553’e gerilemiş durumda. 10 yıllıklar ortasında %0,63’le Yunanistan ve %0,59’la İtalya en yüksek getiriye sahipken %0,075’le İspanya (Fransa, Almanya ve İrlanda’nın yanında) eksi getiri yolunda süratle ilerliyor. Korona aşısının İngiltere’de Salı günü kullanılmaya başlanacak olması, aşının çalışmasına doğrultusunda piyasaları destekleyebilir. Almanya’nın Baverya eyaletinde her 4 dakikada 1 kişinin hayatını kaybetmesi Avrupa’da genel görünümün iyiye gitmediğini gösteriyor.
ABD’de hem aşı için hem de Joe Biden periyodu için geri sayım başladı. Biden’ın istediklerini yapabilmesi için Senato’da çoğunluğu sağlaması gerekiyor. Bunun farkında olan Trump’ta Senato seçimi konusunda son kozunu oynamaya hazırlanıyor. Yardım paketi eksikliğinde durumun günden güne vahimleşmeye devam etmesi ABD hükümetini sıkıntı durumda bırakabilir. Düşük risk iştahına paralel olarak VIX’in vadelisi %0,87 primlenerek 22,67$’dan süreç görüyor. ABD dolar endeksinin 90,73$’a gerilemesi EURUSD’deki yükselişi desteklerken AMB’nin durumunu daha da zorlaştırabilir. Altın hem ABD dolar endeksi gevşemesinden hem de ABD – Çin tansiyonundan takviye alsa da 1840$ civarında fiyatlanıyor. Aşı gelişmelerinin altın fiyatlarını baskılamaya devam etmesine karşı aşının çalışmama durumu gerçekleşirse altın fiyatları roket üzere süratlice yükselebilir. Gösterge endeks S&P 500 3688$’a gerileyerek yükselişine orta verdi.
ABD Kongresi S-400 konusunda Türkiye’ye yaptırımdan vazgeçmiyor. NATO ve AB’nin de yaptırım konusunda tıpkı fikre sahip olması Türkiye’ye çok fazla hareket alanı bırakmıyor. Virüsün Türkiye’de sıhhat kesiminin yanında ekonomik ve toplumsal hayatı sıkıştırmaya devam ettiği bu vakitte Batı’dan yaptırım gelmesi durumları daha da zorlayabilir. Türkiye kendini savunmada her ne kadar haklı olsa da dövizin katalizörünü engellemek ismine yaptırım konusunu çözmesi gerekiyor.
Cuma günü ABD kapanışında iShares Türkiye ETF’i 23,20$’a yükseldi. Haftalık primi %4,08, aylık getirisi %24,40 olurken sene başından itibaren hala %12,95 aşağıdan süreç görüyor. Haftanın son günüde BIST100’de %0,05 yükselerek 1330,97TL hududunda kapandı. Yıllık enflasyonun beklentinin çok üzerinde gerçekleşmesine paralel olarak 10 yıllık getiri %1,99 yükselerek 12,82’den ve 2 yıllık gösterge %4,91 genişleyerek %13,99’da süreç gördü. 10-12 Aralık yaklaştıkça TL varlıklar üzerindeki baskı artarken dövizde üst taraflı hareket ivme kazanabilir. Dolar bazında endeksin 170$ sonundan çıkması için ABD ve AB’den gelecek yaptırımların ve ıslahat konusunda somut adımların görülmesi gerekiyor. Kısa vade için dolar bazında dayanak düzeyleri 167,66 – 169,78 direnç düzeyleri de 171,36 – 173,37 olabilir. TL’de ise 1330’u pivot olarak düşünürsek 1307,23 – 1312,81 – 1320,75 takviye 1343,73 – 1350,45 – 1360,10 direnç düzeyleri olabilir. Dövizde yaşanan üst istikametli harekete paralel olarak endeks güne satıcılı başlayabilir.
Can Ilker
Ekonomist
Makro Araştırmacı / Stratejist
#sabahbulteni
© 2020 – Burada yayınlanan haberlerin telif hakları Can İlker’e aittir. Müsaade alınmadan kullanılamaz.
YASAL İHTAR: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri ortasında imzalanacak yatırım danışmanlığı mukavelesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, ferdî görüşlere dayanmaktadır. Gerek site üzerindeki gerekse site için kullanılan kaynaklardaki kusur ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri direkt ve/veya dolaylı ziyanlardan, kar yoksunluğundan, manevi ziyanlardan ve üçüncü bireylerin uğrayabileceği ziyanlardan ötürü Can İlker hiçbir halde sorumlu tutulamaz. Telif hakkı sahibi isimler altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları büsbütün hak sahibine aittir.
Para Tahlil
