“Finansal şartlar son haftalarda biraz iyileşse de hala tarihsel eğilime nazaran sıkı seyrediyor. Bu da önümüzdeki periyotta kredi büyümesi ve ekonomik aktivite üzerinde aşağı taraflı risk oluşturuyor. ? Bu gece Fed para siyaseti kararını açıklayacak. Bu toplantıda para siyaseti araçlarında ve kelamlı yönlendirmede değişiklik yapılması beklenmiyor.
Finansal şartlar sıkı seyrediyor Finansal şartlar, kur, faiz, piyasa oynaklığı üzere finansal değişkenlerin ekonomik aktivite üzerinde ne ölçüde kısıtlayıcı yahut destekleyici olduğunu özetleyen bir kavramdır.
Türkiye iktisadı için finansal şartların sıkılığını, başlıca finansal göstergeleri toplulaştırarak oluşturduğumuz Finansal Şartlar Endeksi (FKE) ile takip ediyoruz. Bu göstergeyi hesaplarken, kredi-mevduat faizleri, swap faizleri, döviz kuru oynaklığı, risk primi üzere çok sayıda finansal göstergeyi dikkate almaktayız. (Detaylı bilgi için bkz.) Şubat ayından itibaren, evvel global ekonomideki enflasyon telaşları, sonra da yurtiçinde para siyasetine dair belirsizliklerin artması sonucunda, CDS primi, swap faizleri, kur oynaklığı, BIST 100 endeksi üzere piyasa göstergelerinde belirgin bozulma yaşanmıştı. Ama TCMB’nin erken bir faiz indirimine gideceği telaşlarının azalmasıyla piyasa göstergelerinde kısmi normalleşme yaşandı. Süratli toparlanmanın akabinde FKE, Nisan sonu itibarıyla tarihi nötr düzeyinin 1.6 standart sapma üzerinde bulunuyor.
Mevcut durum, Ağustos 2018 ve Nisan-Mayıs 2019 devirlerine nazaran daha kısa müddetli ve hudutlu olsa da tarihî eğilime nazaran hala besbelli bir sıkılaşmaya işaret ediyor. (Grafik 1) Tarihsel olarak bakıldığında, finansal şartların kredi büyümesinin başlıca belirleyicilerinden olduğu görülmektedir. Örneğin, 2018 ve 2019’da da kredilerde yaşanan daralmalar, FKE’nin ima ettiği sıkılaşmayla uyumlu olmuştur. Bununla birlikte, 2020’de pandemi sonrası kamu bankalarının sağladığı sübvansiyonlu krediler, TCMB’nin zarurî karşılık ve BDDK’nın etkin rasyosu düzenlemeleri sebebiyle yakalanan yüksek kredi genişlemesinin FKE’den bağımsız gerçekleştiği görülmektedir. Bu düzenlemelerin geri alınmasının akabinde kredi büyüme suratları da olağanlaşmıştı. Nisan ayında 13 haftalık (kur tesirinden arındırılmış ve yıllıklandırılmış) kredi büyüme eğiliminin biraz hızlandığını ve
%10 oranını geçtiğini görüyoruz. Bu hızlanma finansal koşullardan bağımsız görünmekle birlikte, şimdi FKE ile büyük bir ayrışma yok.
FKE’nin ima ettiği sıkılaşma önümüzdeki devirde kredi büyümesinde bir ölçü yavaşlamaya yol açabilir.
Piyasalarda bugün Piyasalar bugünkü Fed toplantısını beklerken, S&P 500 endeksi dün yatay seyretti. VIX endeksi de değişmeyerek 17.6’da kaldı. 10 yıllık ABD tahvil faizi biraz toparlandı ve %1.63 düzeylerine geldi. EUR/USD dün yatay bir seyir izleyerek bu sabah 1.2075 düzeylerinde başladı. Brent petrol fiyatı yatay bir eksen dalgalanmayı sürdürdü ve 66 dolar düzeyinin biraz üzerine geldi. Ons altın fiyatı da hudutlu bir değişimle 1770 dolar oldu. Japonya’da perakende satışlar Mart ayında son beş ayın en süratli oranında artarken Asya ve Pasifik pay senedi endeksleri karışık seyretti. Türkiye ve ABD ortasında Ermeni soykırım tartışmaları sebebiyle artan gerilimin devam etmemesi ile TL üzerindeki baskı zayıflamaya devam etti. Bu doğrultuda, dün gelişmekte olan ülke kurlarındaki zayıflamaya karşın,
USD/TL dün sabah 8.28 düzeyinden başlayıp gün içinde 8.20’nin altını test ettikten sonra, bu sabah 8.22 düzeyinde güne başladı. 5 yıllık Türkiye CDS primi 4 baz puan azalarak 424 baz puan oldu. 2 yıllık tahvil faizi ise 20 baz puan azalarak %17.83 düzeyine geldi. Bu gece Fed para siyaseti kararı açıklanacak. Fed son dönemde enflasyondaki süreksiz yükselişin destekleyici para politikasında değişikliğe yol açmayacağı bildirisi verdi. Bu toplantıda, son dönemde güçlenmeye devam eden ekonomik aktivite görünümüne karşın, para siyaseti araçlarında ve kelamlı yönlendirmede değişiklik yapılması beklenmiyor. Bugün ayrıyeten ABD Lideri Biden kongrede bir konuşma yapacak. Konuşmasında, altyapı yatırımlarını içeren paketten bahsetmesi bekleniyor.”
Kaynak: QNB Finansbank
Para Tahlil