Aşıda yaşanan son gelişmelere nazaran Oxford’un aşısı yaşlılarda güçlü bağışıklık reaksiyonu sağladı. Ama, DSÖ’nün Avrupa’yı salgının “yeni merkezi” olarak tanımlaması ve Avrupa’nın tekrardan kapanma ihtimalinin giderek güçlenmesi olumlu aşı haberini gölgede bıraktı. Son 24 saat içerisinde açıklanan datalara nazaran İngiltere’de 20 bin 890 ve Fransa’da 26 bin 771 yeni olay gerçekleşirken Türkiye’de 2198 yeni hadiseyle 75 cam kaybı kaydedildi.
ABD’de hayatını kaybedenlerin sayısı 290 bin 512’ye yükselirken toplam olay 8 milyon 890 bin 481 kişi oldu. Virüsün gölgesinde seçime giden ABD’de son anketlere nazaran Biden durumu önde götürmeye devam ediyor. ABD Başkanlık seçimlerinde Trump ikinci devri için çaba verirken Biden üçüncü sefer seçimlere katılıyor. Erken oy verenlerin sayısı 60 milyonu geçmiş durumda. Posta yoluyla erken oy kullananların birden fazla Demokrat olduğu için bir yorumda bulunmak çok yanlışsız olmayacaktır. Muhafazakarların yüklü olarak 3 Kasım seçim günü oy kullanması bekleniliyor. İştirak oranı 2016 düzeyinden çok yüksek gerçekleşiyor. Yapılan anketler ve piyasanın “mavi dalga” fiyatlamasından yola çıkarsak Biden’ın kazanma mümkünlüğü epeyce yüksek. ABD Senato’sunun Trump’ın Anayasa Mahkemesi adayı olan Yargıç Barret’i onaylaması muhafazakarlık ve Trump’ın elini güçlendirebilir. Bu da Trump’ın seçimi kaybetmesi durumunda Mahkeme’den gelen kararda belirleyici rol oynayacaktır.
ABD’den “ekonomiye takviye paketine” yönelik bir gelişme yaşanmaması ve artan global hadise sayıları global varlık fiyatlarını baskılamaya devam ediyor. Kıymetli metaller de altın, belirsizliklerin ve risklerin yükselmesiyle, günü %0,16 primlenerek 1901,69$’dan kapattı. Bu sabah ta %0,32 pahalanarak 1907,81$’dan süreç görüyor. Gümüş ise altından negatif ayrıştı ve dünü %0,58 paha kaybıyla 24,32$’dan alıcı buldu. Altına paralel olarak %0,64 genişleyerek 24,476$ düzeyine yükseldi. Altın/Gümüş oranı son 4 günlük yükselişine orta verdi ve gümüşün de bedel kazanmaya başlamasıyla birlikte %0,48 aşınarak 78,34$’dan 77,97$’a kadar gevşedi. Virüsün vurmasıyla birlikte oran 126,71$ düzeylerine kadar yükselmişti. Yükselişin ana sebebi artan risklerle altının bedel kazanması olarak görülebilir. 2008 finansal krizinde de oran 84,25$’dan fiyatlanmıştı. 2008’den itibaren FIBO geri çekilme çizgilerini çekersek oranın 0,786 FIBO düzeyi olan 75,57’de dayanak bulduğu görülüyor. Yükselme durumunda 1 FIBO düzeyine denk gelen 83,13$ ce 1.618 FIBO düzeyi olan 104,97$ test edilebilir. Geri çekilmede 0,618 FIBO düzeyi olan 69,93$’da dayanak oluşabilir.
İkinci dalganın tekrardan hissedilmeye başlamasıyla petrol fiyatlarındaki oynaklık ta yükselmiş durumda. Fiyatlarda yaşanan istikrarsızlık petrol şirketlerini ve dolaylı olarak petrol ihracına bağlı ülkeleri de risk altına sokuyor. ABD idaresinin İran Petrol Bakanı’nı ve Bakanlığı’nı yaptırım listesine alması ham ve brent fiyatlara takviye sağlamış durumda. Ortalama %0,58 primlenen fiyatlarda ham petrol 38,77$ ve brent 41,05$’dan alıcı buluyor.
ASYA:
ABD’nin Tayvan’a kıyı savunma sistemi satacağı haberi üzerine ABD ve Çin ortasındaki tansiyon tekrardan yükseliyor. ABD’de Trump yahut Biden’ın Lider olması da durumu pek değiştiremez. Yapılan ticaret görüşmelerinde alınan Faz-1 karardan eser kalmadı demek yanlış olmayacaktır. Üzerinde ABD ve AB’nin ortak bir biçimde Çin’i “gözetleyeceği” haberi de tansiyonu dindirecek cinsten değil. Çin’den sonra Japonya’da 2050 yılına kadar 0 karbon gayesi koyduğunu belirtti. Böylelikle “küresel yeşil toparlanma” senaryosu biraz daha güç kazandı.
Global risk iştahının düşük olması Asya’daki satıcılı seyrin ana nedeni olarak görülebilir. Sabah saatlerinde Eylül’de Yeni Zelanda ithalatı 4,01 milyar NZD ve ihracatı 5,02 milyar NZD açıklandı. İthalat bir evvelki aya nazaran geriledi. Ticaret açığı 1,017 milyon NZD oldu ve beklentiden makus gerçekleşti. Açıklanan bilgilerden sonra Yeni Zelanda Dolar’ı 1,4957 düzeyine kadar gerilemiş durumda. Avusturalya endekslerinde ortalama olarak %1,64 kayıplar kelam konusu. Güney Kore üçüncü çeyrek GDP’si yıllık bazda %1,3 azalırken çeyreklik %1,9 büyüdü. Her iki datanın beklentinin üzerine gelmesine karşın KOSPI %0,45 bedel kaybetmiş durumda. Çin sanayi yararları yıllık bazda Eylül’de %19,10’dan %10,10’a geriledi. Sene başından itibaren bakıldığında %4,4 azalıştan %2,4 düşüşe yükseldiği görülüyor. Sanayi karlarının azalması Asya’daki satışlara dayanak olmuş olabilir. Singapur ve Hindistan dışında bütün Asya endeksleri kırmızı alanda süreç görüyor. ABD seansında ise iShares 50 Asya ETF’i %0,96 ve iShares Japonya dışında bütün Asya fonu %1,11 gerilemişti. ETF’lerdei düşüş bugün de devam edebilir.
AVRUPA:
Olayların sardığı Avrupa iktisadı, dün de dediğim üzere, dezenflasyon ve bankacılık kriziyle yüzleşmek zorunda kalabilir. Dün yaşanan sert satışların akabinde Euro STOXX 50 vadeli kontratının, gelen reaksiyonlarla, toparlamaya çalıştığı görülüyor. Dün DAX’ın spot fiyatı %3,71 bedel kaybederek en çok satılan Avrupa endeksi oldu. DAX’ın vadelisi bugün de yataya yakın satıcılı seyir izliyor. Avrupa vadelilerinde görülen yatay seyirlere paralel endeksler satış baskısı altında açılabilir. 10 yıllık Almanya faizinin %-0,580’e dayanmasından ötürü 10 yıllık Fransız tahvillerine ilgi arttı ve %3,42 gerileyerek %-0,302’den süreç gördüler. EURUSD paritesi 1,1827’den alıcı buluyor. Başta Almanya olmak üzere AB’nin virüs konusunda atacağı adımlar hem parite hem de endeksler üzerinde belirleyici olacaktır.
ABD:
ABD seçimlerine 8 gün kala endekslerdeki satışların güçlendiğini görüyoruz. Ancak, yaşanan satışların nedeni “seçim fiyatlaması” olmayabilir. Yetkililerin “destek paketi” görüşmelerinin yavaşladığını belirtmesi ve olayların artması satışların ana nedeni olabilir. Dün yaşanan satışlarda DJ %2,29, Nasdaq %1,61, NYSE %2,00 ve gösterge endeks S&P 500 %1,86 kıymet kaybettiler. S&P’nin 1 Eylül’le 25 Eylül’deki düşüş trendini baz alıp FIBO düzeyleri çizersek gösterge endeksin 0,382 FIBO düzeyine denk gelen 3362,97$’ı test etmeye yanlışsız ilerlediği görülüyor. Bollinger Band indikatöründeki üst ve alt bandın birbirine yaklaşması sert bir hareketin habercisi olabilir. Endeks, Bollinger Band’daki 20 günlük kolay hareketli ortalamasının aşağına inmiş durumda. Bu da alt banda hakikat olan seyrini destekleyebilir. Endeksin 5-10-20 günlük kolay ve üstel hareketli ortalamalarının altında seyir etmesi satışları desteklemeye devam edebilir. 50 günlük ortalamalar da kırılırsa satışlar sertleşebilir. Öteki indikatörlere bakarsak MACD hala olumlu bölge de olmasına karşın STOCH 40 düzeyine geri çekilmiş durumda. RSI 47 ile “nötr” sinyali veriyorken William%R “aşırı satım” bölgesine. Endeksin takviye bulamaması durumunda MACD ‘ın negatif bölgeye kadar ve RSI’ın 30 düzeylerine kadar gerileme ihtimali var. ABD vadelilerinin bu sabah toparlanmaya çalıştığı görülüyor. Artan oynaklığa paralel olarak VIX’in vadeli fiyatı 30,98$’a kadar çıkmış durumda. Dün, VIX spot 32,43$ ve ima edilen oynaklık 34,76$’dan kapandı. ABD 10 yıllık getirisi 0,799’a gerilerken 2 yıllık faiz %0,151’den fiyatlandı. Dolar endeksinin vadeli fiyatı ise 92,91$’a kadar geri çekilmiş durumda.
TÜRKİYE:
Siyasetin ağır bastığı bu devirde çok fazla yorum yapmaya ya da fikir belirtmeye gerek olduğunu düşünmüyorum. Taraflar diplomasi lisanından uzaklaşıp “gidere-gider” üslubu konuşmaya devam ettikçe ne TL varlıklardaki baskı ne de dövizin ateşinin azalma ihtimali var. Sn. Erdoğan’ın Macron’la olan tartışmasını Avrupa’lı Bakanlar kınasa da durumun bir an evvel diplomasiye bağlanması gerekiyor. YEP’in 2023’teki Dolar/TL gayesine şimdiden ulaşılmış olması ve BIST’teki birinci 10 şirketin cent’lere düşmesini hepimizin oturup düşünmesi gerekiyor.
Doğu Akdeniz’de NAVTEX kararlarının karşılıklı olarak gerçi çekilmesi tansiyonu az da olsa indirmiş durumda. ABD seçimlerinde Biden’ın Lider olma ihtimaliyle S-400’ün test edilmesini fiyatlayana TL varlıkları için gelecek günler güç olabilir. Gelen satışlarla 5,59 milyar TL’lik süreç hacmiyle %3,88 bedel kaybederek 1,144.45 TL’ye geriledi. Bu sabah Dolar/TL 8,08 ve Euro/TL’nin 9,56’dan fiyatlanıyorlar (rekor düzeylerin çabucak altında demek yanlış olmayacaktır). ABD seansında iShares CİNS ETF’i %5,00 aşınarak 18,98$’ geriledi. 10 yıllık TL getirisi 14,35 ve 2 yıllık gösterge faiz 14,38’e çıkmış durumda (ortalama %5 yükseliş var). Dövizdeki hafif üst istikametle seyre ve yaşanacak olan reaksiyon alımlarına paralel olarak endeks güne yataya yakın müspet başlayabilir.
Endeks Bollinger Band aralığındaki 20 günlük hareketli ortalama olan orta çizginin aşağına sarkarak gerileme ihtimalini güçlendirmiş durumda. Geri çekilme devam ederse 1081 düzeyi takviye nokta olabilir. Endeksle 20 günlük üstel hareketli ortalama ortasındaki fark 41 düzeylerine geldikten sonra, endeksin tarafını aşıya çevirmesiylei tekrardan azalmaya başladı. Satışların güçlenmesi durumunda bu fark -30’lara kadar devam edebilir. STOCH düzeyinin 0’a ve Williams%R’ın -94’e vurması endekste reaksiyon alım ihtimalini güçlendiriyor.
Çin’in 5 yıllık iktisat planından ne bekleniyor? / Bloomberg HT
https://www.bloomberght.com/cin-in-bes-yillik-plani-neleri-ongoruyor-2267241
Boykot davetinin akabinde hangi Fransız malları etkilenebilir? / Euro News TR
https://tr.euronews.com/2020/10/26/boykot-cagr-s-n-n-ard-ndan-turkiye-ve-islam-cografyas-ndaki-hangi-frans-z-markalar-etkilen?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+euronews%2Ftr%2Fhome+%28euronews+-+home+-+tr%29
Can Ilker
Ekonomist
Makro Araştırmacı / Stratejist
#sabahbulteni
YASAL İKAZ
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri ortasında imzalanacak yatırım danışmanlığı kontratı çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların şahsî görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, yalnızca burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Para Tahlil
