Milletlerarası haber ajansı Reuters, borçlanma maliyetlerindeki keskin yükselişin yabancı parayla borçlanan Türk bankalarının yaklaşan borçlarını çevirebileceğine ait tasayı artırdığını yazdı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan çift haneli sayılara ulaşmış enflasyonla faiz oranlarını yükselterek çaba etmeye çalışan Naci Ağbal’ı geçen cuma günü Merkez Banaksı başkanlığından almış, yerine kendisi üzere sıkı para siyasetini eleştiren Şahap Kavcıoğlu’nu getirmişti.
Reuters tahlili özetle şöyle;
89 milyar dolar borç var
“Bu değişim piyasaları altüst ederken TL ve hazine tahvilleri paha kaybetti. Yurt dışındaki yatırımcılar tarafından vadeli piyasalarda riskten korunmak (hedge) ve satış süreçleri (short) için kullanılan SWAP süreçlerinin faizleri keskin yükseliş kaydetti.
Türkiye’deki bankaların yabancı para üniteli tahvillerinin kıymet kaybetmesi muhtemelen borçlanma maliyetlerinin yükseleceğine işaret ediyor.
Kamu bankaları VakıfBank ve Ziraat Bankası’nın 2026 vadeli tahvil getirileri şubat ayında yüzde 5 düzeyindeyken yüzde 8’e yükseldi. İş Bankası’nın 2028 vadeli tahvilleri de yüzde 6’dan yüzde 11’e çıktı.
Capital Economics’in hesaplamalarına nazaran Türkiye’deki bankaların önümüzdeki 12 ay içerisinde ödemesi gereken 89 milyar dolar meblağında borcu var. Bu sayı Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 12,5’ine denk geliyor. Nisan ve mayıs aylarında bu sayıya 7 milyar dolar daha eklenecek.
Analistler telaşlı
Analistler krizin tesiriyle borçlanma maliyetlerinde yeni bir artış ve/veya TL’nin daha da paha kaybı halinde bankaların borçlarını ödeyemeyeceğinden telaşlı.
Fitch yöneticilerinden Hüseyin Sevinç: Türk bankaları için yine finansman riskleri değişken piyasa şartlarından önemli formda etkilenen yatırımcıların risk iştahına bağlı olduğundan yüksek. Merkez Bankası liderinin vazifeden alınmasının akabinde TL üzerinde oluşan baskı ve Türkiye’nin risk primlerinin artması da tekrar finansman riskini artırıyor.
Türkiye’nin bankacılık endeksi bu hafta yüzde 15 paha kaybetti.
Türk bankaları 2020 başında yurt dışındaki swap süreçlerine sonlandırılma getirilmesinin akabinde döviz likiditesinde Merkez Bankasına daha bağımlı hale gelmişti.
Sevinç, bankalarının yaklaşık 94 milyar dolarlık mevcut dövizinin neredeyse yarısının büyük oranda swap süreçleri kanalıyla Merkez Bankası’na aktarıldığını söyledi.
Sevinç, bankaların memleketler arası piyasalardan borçlanamaması durumunda kısa vadede yaklaşık 50 milyar dolara gereksinim duyacağını hesaplıyor.
Türkiye’nin döviz rezervleri kamu bankalarının 2019 ve 2020 yıllarında TL’deki paha kaybının önüne geçmek için Merkez Bankası’nın SWAP süreçleri aracılığıyla 130 milyar dolar satmasının akabinde önemli biçimde zayıfladı.
Öbür bir kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Merkez Bankası liderinin değiştirilmesinin bankaların kredi notunu negatif etkileyeceği ve bu durumun borçlanma maliyetlerini artırarak bankaları kısa vadeli borçlanmaya yönelteceği görüşünde.
Süratli büyüme ve orta sınıfın gelişmesinin yarattığı cazibeyle geçtiğimiz yıllarda Avrupa ve Körfez bankaları Türkiye’ye yatırım yapmıştı. İspanya’dan BBVA, İtalya’dan UniCredit ve Qatar National Bank (QNB) Türkiye’deki bankalara ortak olmuştu.
William Blair Investment Management’tan Marcelo Assalin yatırımcıların bankaların 2018 yılındaki TL krizinde sendikasyon kredilerinin yüzde 90’ını çevirmesinin yatırımcıları rahatlattığını söyledi: İnancın sarsılmasının orta vadede doğuracağı sonuçlar ve bankaların varlık kalitelerine yönelik tasa yaratan ve sermaye oranları üzerinde baskı yaratan TL’deki kıymet kaybından daha büyük kaygı duyuyoruz.
Büyük çaplı bir bankacılık krizi yaşanacağını sanmayan Lazard Asset Management’tan Denise Simon 2018 krizinin akabinde aşağı üst 20 milyar dolar azalan döviz rezervlerinin süratle toparladığının altını çizdi: Türkiye’de yaşayanlar genel olarak bankacılık sistemine itimat duyuyor. Bu biçim krizler esnasında büyük oranda para çekmeme eğilimindeler
Kredi sorunu
Capital Economics’ten Jason Tuvey’e nazaran öbür bir kaygı kaynağı, mahallî bankaların döviz cinsinden verdiği ve TL’deki bedel kaybıyla ödenmesinde sorun çıkabilecek krediler.
Döviz cinsinden verilen krediler Türkiye’nin 2,8 trilyon liralık kredi toplamının yüzde 44.6’sını oluşturuyor.
Kredi faiz oranları son iki gün içerisinde 200 bp yükselerek yüzde19 ila yüzde 22 kıymet aldı. ($1 = 7.9174 TL)
diken.com
Para Tahlil
