Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün akşam Merkez Bankası’nın (TCMB) faizleri düşürmesi gerektiğini söylemesi akabinde illikit piyasada 8.5’li düzeylerden 8.88’e kadar yükselen dolar/TL bu sabah 8.63 düzeylerinde süreç gördü.
TL son devirde Türkiye iktisadının geleceğine yönelik devam eden telaşlar ve ABD datalarının beklenenden daha süratli bir toparlanmaya işaret etmesinin gelişmekte olan ülke piyasalarında yarattığı baskıyla paha kaybetti.
TL’de bedel kayıpları gelişmekte olan ülke para ünitelerinin besbelli üzerinde yaşanıyor.
Erdoğan dün gece katıldığı TRT yayınında sorulan sorulara verdiği karşılıkta, “Yani bu mevzuda ben yeniden birebir argümanın peşindeyim. Hatta bugün de Merkez Bankası liderimizle görüştüm. Yani bizim bir kez faizleri düşürmemiz kaide, onun için de yani Temmuz-Ağustos, buraları bulacağız ki faiz düşmeye başlasın” dedi.
Faizlerin düşürülmesi davetini nizamlı olarak tekrarlayan Erdoğan’ın bundan evvelki üç merkez bankası liderini apansız misyondan alması TCMB’nin para siyaseti prestijine ziyan verdi.
Para siyasetinin başlangıçta sıkılaştırılarak enflasyonu düşürmeyi hedefleyen son lider Naci Ağbal’ın misyondan alınmasının akabinde TL bir haftada %12 bedel kaybetmişti.
Erdoğan faizlerin düşmesi halinde maliyet enflasyonunun da zayıflayacağını savunarak, “Çünkü faiz yükünü yatırımların üzerinden kaldırırsak, maliyetlerin üzerinden kaldırırsak, ondan sonra maliyet enflasyonunu tetikleyen faiz olduğu için orada da bir rahatlama periyoduna inşallah girmiş olacağız. Zira bütün sorun o maliyet enflasyonundan faiz yükünü kaldırmaktır” dedi.
TCMB, Ağbal’ın misyondan alınarak ve Şahap Kavcıoğlu’nun başkanlığa atanması sonrası yabancı yatırımcıları Türkiye piyasalarında tutmakta zorlanıyor. Bankacılar TCMB’nin siyaset faizini %19 ile dünyanın en yüksek oranlarınında tutmasının piyasalardaki satış baskısını hafifleten en büyük etkenlerden biri olduğunu düşünüyor. Lakin TCMB bir indirim sinyali vermese de bankanın kısa müddette bunu gerçekleştireceği tasası Mart sonundan bu yana TL üzerinde baskı yaratıyor.
TCMB evvelki kararlarına dikkat çekerek faizleri piyasa koşullarına ve enflasyon gelişmelerine nazaran belirleyeceğini belirtse de yatırımcılar siyasetin düşük faiz istekliliğini de dikkate alarak kısa vadede indirim olacağı kaygısını taşıyorlar. Bu da TL’de kıymet kaybı olarak fiyatlamalara yansımaya devam ediyor.
Bu kapsamda TCMB’nin bugün gerçekleştireceği yatırımcı toplantısı da piyasalarda takip edilecek. Yatırımcılar TCMB’nin para siyasetine ve enflasyon öngörülerine ait daha kapsamlı bilgi sahibi olmaya çalışacaklar.
Bir yabancı yatırımcı, “Dün gece Erdoğan tarafından faiz indirimi tarafında yapılan müdahale bugün iki yatırımcı toplantısı düzenleyecek olan Kavcıoğlu’na mutlaka yardımcı olmayacak” dedi.
TL’deki bedel kaybının devam etmesi enflasyonun daha uzun müddet yüksek düzeylerde kalmasını beraberinde getirirken bu da yeni faiz artışlarına muhtaçlık duyulması mümkünlüğünü doğuruyor.
Düşük faiz istekliliği ile bilinen Erdoğan’ın yeni bir faiz artışı gerektiğinde nasıl bir reaksiyon vereceğine yönelik kaygılar faiz artışının yapılabilirliğini piyasada sorgulattırarak TL’de yeni paha kayıplarını tetikleyebiliyor.
TCMB’deki lider değişiklikliklerinin de katkıda bulunduğu bu kısır döngü yabancı yatırımcıları ikna edebilmiş olan eski TCMB lideri Ağbal’ın bilakis birebir faiz oranı ile Kavcıoğlu’nun yabancı yatırımcıları tam olarak ikna edememesi ile sonuçlandı.
Piyasalarda bugün açıklanacak Mayıs ayı öncü dış ticaret dataları de takip edilecek. Erdoğan ile ABD Lideri Joe Biden’ın 14 Haziran’daki yapacağı görüşme öncesi ABD-Türkiye alakaları de takip ediliyor.
GLOBAL PİYASALAR
Asya borsaları, dün açıklanan ABD Mayıs imalat PMI bilgilerinin yüksek gelmesinin yatırımcıların risk iştahını arttırmasıyla hafif yükselerek üç aylık doruğunun yakınına gelirken, global borsalar ise rekor düzey civarında süreç görmeye devam etti.
İktisadın yine açılmasıyla birlikte artan talebin siparişleri arttırmasıyla ABD ISM imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Mayıs ayı dataları 61.1 ile beklentilerin üzerinde geldi.
Yatırımcıların gözü bu Cuma açıklanacak ABD tarımdışı istihdam verisinde olacak.
Dolar, ABD’de siyasetinde sıkılaşma beklentilerini canlı tutan güçlü Mayıs ayı imalat PMI verisinin akabinde kaydettiği dünkü küçük kazanımlarını korudu ve başka büyük para üniteleri karşısındaki gerilediği beş ayın taban düzeyinden yükseldi.
Dolar endeksi dün 89.662 düzeyine kadar düştükten sonra bugün 90 düzeyinin çabucak altında seyretti.
(Haberi yazan Nevzat Devranoğlu; Redaksiyon Can Sezer)
Erdoğan’dan açıklamalar: Bahçeli ile paydaşlık vurgusu, Biden’a öfkesi ve faiz indirme isteği
Mayıs enflasyon verisi öncesi Merkez Bankası yatırımcılarla bir ortaya geliyor
FÖŞ anlattı: FED Para Basmayı Keserse, TL’ye Ne Olur?
Para Tahlil
