(Reuters) – Ekonomistler, pandeminin de tesiriyle 2020’de şiddetli şartlarla karşılaşan Türkiye iktisadı için 2021 yılının da kolay geçmeyeceğini fakat baz tesiriyle %4 civarında bir büyüme sağlanabileceğini söylüyorlar.
İktisat yetkilileri de 2021’de %3-4’e ulaşan bir büyümenin ek bir efor gerektirmeden baz tesiriyle sağlayabileceğini belirtiyorlar.
Ekonomistler enflasyon konusunda öngörü ise Merkez Bankası’nın besbelli sıkılaştırma adımlarına karşın 2021 sonu için bile tek haneye düşüşün olmayacağı istikametinde.
Ekonomistlere nazaran geçtiğimiz yıl kısıtlı rezervlerle kura müdahalede bulunma, Merkez Bankası’nın kredibilitesine ziyan verme ve büyümeyi krediler üzerinden sağlamaya çalışma üzere temel yanlışlar yapan iktisat idaresinin önünde, yabancı yatırımcı girişlerinin durma ihtimali, dolarizasyon ve batık krediler üzere değerli riskler bulunuyor.
“Ekonomi İdaresinin Hataları”
TÜSİAD-Koç Üniversitesi tarafından düzenlenen Türkiye iktisadı bahisli konferansta değerlendirmede bulunan ve iktisat idaresinin çok büyük iki yanılgı yaptığını belirten TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç’a nazaran, bunlardan biri son derece düşük rezervlere karşın kuru sabitlemeye çalışmak, oburu ise verilen “muazzam” krediler.
Türkiye’nin 760 milyar dolarlık iktisadının 2021’deki büyümeye 2020’de büyük kısmı ucuz kredi ile finanse edilen lakin rezerv kaybı üzere bir çok ekonomik meseleye da yol açan hudutlu bir büyüme akabinde ulaşması bekleniyor.
Koronavirüsle ilgili kısıtlamalar ve çift haneli enflasyonu dizginlemek ismine uygulanan sıkı para siyasetinin büyümeyi sınırlaması bekleniyor.
İktisat Yetkilisi: Baz Tesiriyle %3-4 Büyüme
Reuters’a bilgi veren bir iktisat yetkilisi, “Büyüme 2021 yılında 2018-2019 yılındaki üzere olmayacak. 2021 yılının ikinci yarısında daha istikrarlı bir büyüme için gelişmeler olabilir. Seçime kadar geçecek 2021-23 periyodunda yatırıma üretime yük veren, büyük takviyesini tüketimden almayan istikrarlı büyüme için bir imkan var.” dedi ve ekledi:
“Bu yıl üçüncü çeyrekten sonra dördüncü çeyrekte de büyüme tüketim bazlı olarak yüksek gelebilir. Hatta 2021’in birinci çeyreğinde de büyüme biraz yüksek olabilir. 2020 yılında olumlu bir gerçekleşme olacaktır. Baz tesiriyle 2021 yılında ise %3-4 civarında bir büyüme gerçekleşebilir.”
Bugün TÜSİAD’ın düzenlediği bir toplantıda konuşan ekonomist Cevdet Akçay, “2021 için %4.5 büyüme nasıl gelecek soruları geliyor. Aslında o kadar kolay ki. Baz tesiriyle gelecek aslında büyüme.” dedi. Bürümcekci ise Reuters ile dün gerçekleştirdiği söyleşide “Kredi artışında düşük süratle gitsek bile 2021 için %4 büyümeye ulaşmanın sıkıntı olmayacağını düşünüyorum. 2021’de büyümenin zayıf kalmayacak olması siyaset açısından avantaj zira yüksek büyümeye odaklanmaya gereksinim olmayacak. Bu da enflasyonla gayret için bu değerli bir imkan sağlayacak.” dedi. Geçmişte Türkiye iktisadı uzun yıllar %5 düzeylerinde hatta daha üzerinde büyüme sağlayabilmişti. Lakin 2018’de büyüme %2,8’e 2019’da %0,9’a yavaşladı. 2020 için beklenti ise müspet de olsa tekrar de hudutlu bir büyüme.
Enflasyonda Piyasa Beklentisi %11-12 Civarında
Reuters’da dün ve bugün yayımlanan haberlerde görüşlerine yer verdiği 4 ekonomist de yıl sonu enflasyonun %11-12 civarında şekilleneceğini belirtiyor.
Öte yandan enflasyonun %15’e yakın yılı tamamlayacağı beklentisi de piyasada bulunuyor. Fakat TCMB’nin 675 baz puanlık sıkılaştırması ile birlikte bu beklentiler azalıyor.
Merkez Bankası’nın ay sonunda güncellenmesi beklenen kestirimi ise %9.4 düzeyinde. Bu yıl taban fiyat haricinde fiyatı kamu tarafından denetim edilen fiyatlarda yılbaşında enflasyona tesir etmeyecek alanlara yönelindi. Fakat tekrar de mevcut %14.6 düzeyindeki enflasyonun 2021’in birinci 4 ayında yüksek seyrettikten sonra fakat bu yılın son aylarında %11’e yanlışsız düşmesi bekleniyor.
“Para Siyasetinde Dertli Alanlar”
Reuters’a bilgi veren tıpkı iktisat yetkilisi, “Geçen yıl çok büyük bir kredi genişlemesi oldu, bunda artık bir istikrar kuruluyor. Bunun getireceği tesirlerin de sınırlanması var. Enflasyon için 2021 yılı güç bir yıl olacak. Para siyasetinde Merkez Bankası ne yaparsa yapsın enflasyon açısından dertli kimi alanlar var. Enflasyon açısından üst taraflı riskler aşağı istikametli risklerden daha fazla.” dedi.
Yetkili risklere dünyada emtia fiyatları üst gitmesini, besinde yaşanan sert artışları, talep tarafındaki güçlü talebi, hizmetler dalında ve giyim fiyatların pandemi tesiri zayıfladığında oluşabilecek enflasyonu örnek gösterdi ve şöyle devam etti:
“Hazine Bakanı ve Merkez Bankası Liderinin atanmasının akabinde iktisatta olağanlaşmayı destekleyecek istikrarlı adımlar atıldı. Kurdaki gerileme bile tek başına enflasyon açısından önemli katkı verdi. Lakin taban fiyattaki artış, yıl başında yapılan kimi artırımların elbette tesiri olacak. Bir ölçü daha koordineli gidilmesi kamu maliyesi ve para siyaseti açısından son derece iyi olacaktır.”
Ekonomistler pandeminin de tesiriyle 2020’de kuvvetli şartlarla karşılaşan Türkiye iktisadı için 2021 yılı da kolay geçmeyecek. nazaran geçtiğimiz yıl kısıtlı rezervlerle kura müdahalede bulunma ve büyümeyi krediler üzerinden sağlamaya çalışma üzere temel yanlışlar yapan iktisat idaresinin önünde, yabancı yatırımcı girişlerinin durma ihtimali, dolarizasyon ve batık krediler üzere değerli riskler hala bulunuyor. İdare Heyeti Lideri Simone Kaslowski de bugünkü konuşmasında iktisatta tekrar inanç sağlamanın uzun vakit alacağına dikkat çekti.
Para Tahlil
