Piyasa uzmanlarına nazaran acil Lider değişimi faiz artışının aciliyetinin bir göstergesi. Yüklü fonlama faizi temmuz oranının iki katına çıktı. ABD seçimleri sonrası Merkez Bankası’nın bu alanda adım atması gündemde. 8.50’yi aşan kur YEP’in ortalama kur kestiriminin ötesinde.
ABD seçimleri sonrası Türkiye’nin para siyasetinde nasıl bir hal alacağı merak konusu. Yabancı kuruluşların raporlarında yer alan Trump’ın seçilmesi halinde Türk varlıklarının vefat etkileneceği, Biden’ın seçilmesi halinde ise olumuz tesirin kelam konusu olacağına ait yorumları sizlere aktarmıştık. Biden’ın kazanacağını netleştiği gün, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı’nın değiştirilmesi piyasaların dikkatini çekti. Para siyasetine yalnızca Lider tek başına karar vermediği halde faturanın bu istikamette kesilmesin altındaki nedenler sorgulanadursun, yabancı uzmanlar bundan fazla faize odaklanmış durumdalar.
Robin Brooks ne yazdı?
Milletlerarası Finans Enstitüsü’nün Başekonomisti Robin Brooks, Twitter hesabından yaptığı yorumda, kimi piyasa oyuncularının lider değişimini faiz artırımı ve TL’nin istikrarının önününü açan bir rejim değişikliği üzere gördüğünü kaydederek, bu ister yanlışsız ister yanlış olsun, değişen piyasa beklentileri nedeniyle faiz artırımlarının aciliyetinin arttığını söyledi. Brooks ayrıyeten, 2018’de kurun cari fazla verilmesi sonucu desteklendiğini lakin bu yıl cari istikrarda ayarlanma olmadığı için piyasanın hassaslığının olumsuz tarafta olduğunu bildirdi. Meğer salgın yüzünden 20 milyar dolar eksi yazan turizm gelirleri dikkate alındığında cari istikrar tarafında yapısal bir bozulma kelam konusu değil.
DOLAR 9’A GERÇEK YOL ALIR MI?
InvestAZ Araştırma Müdürü Yusuf Topçu, geçen hafta boyunca, Amerika’daki başkanlık seçim sonuçları beklenirken, Merkez Bankası’nın kasım ayı para siyaseti heyeti toplantısına kadar vakit kazanmaya çalıştığını söyledi. Yatırımcıların ve spekülatörlerin ise bankayı harika toplanıp faiz artırmaya zorladığını belirten Topçu, yüzde 15 sonunu aşan tahvil faizi dikkate alındığında, fonlamaların ve piyasada oluşan faiz oranlarının yüzde 10.25 olan manşet siyaset faizinden epeyce uzaklaştığına dikkat çekti.
Piyasanın beklediği sıkılaştırmayı kasım ayında da almadığı takdirde ekim ayında terkedilen 8 TL mevzisinin yerini 9 TL savunma çizgisine bırakabileceğini vurgulayan Topçu, “Merkez Bankası bu kadar oynak bir devirde bu türlü bir riski alır mı?’ sorusunun yanıtı tabi ki bizde değil, sadece siyaset yapıcılarda” dedi.
Faiz artıyor, nakit bütçe ÖTV’yle nemalandı
Merkez Bankası’nın yüklü ortalama fonlama faizi ise geçen hafta cuma günü yüzde 14.12’ye kadar çıktı. Böylelikle 16 Temmuz’da yüzde 7.34 olan faiz dört aya yaklaşan müddette yaklaşık iki katına çıktı. YEP’te yer alan ortalama 6.92 TL’lik kur kestiriminin tutması için şimdiki dolar kurunun bu düzeylerin (8.50) altın tutulması gerekiyor.
Hafta içinde açıklanan Hazine nakit istikrarı raporuna nazaran ekim ayında Hazine 18.9 milyar TL’lik net dış borçlanmaya gitti. İç borçlanma tarafında ise 15.6 milyar TL’lik net borç ödemesi yapıldı. Hazine’nimn on aylık toplam net dış borçlanması 7.7 milyar TL, net iç borçlanma da 236.7 milyar TL oldu. Hazine on aylık periyotta 244.5 milyar TL borçlandı.
MALİ TAKVİYE GELECEK Mİ?
Amerikan Merkez Bankası FED ise geçen hafta faiz kararı almadı. Bir gün sonra gelen istihdam verisi ise işgücüne iştirak azalsa da iktisatta istihdamın arttığını gösterdi. Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan yaptığı değerlendirmede şunları aktardı: “Başkanlık seçimlerinin gölgesinde yapılan FOMC toplantısı, siyaset açıklamasında fazla bir değişiklik içermediği için fazla bir gürültü yaratmadı. İktisada ait fotoğraf, önceye nazaran daha bilinmeyen ve durumun biraz daha bozulması ihtimali var. Bu bakımdan, Powell mali dayanak davetinde bulunmaya devam ediyor. Olaylardaki artış telaş verici, mali teşviklerin de gecikmesi tüketim harcamalarının tabandan toparlanmasına mani oluyor. FED’in ortalama enflasyon amacını sağlayacak bir canlanma oluşmuş değil.
Son devirde Merkez bankaları nakdî teşviklerde en uç düzeye geldikten sonra ekonomik toparlanmanın ivme kaybettiği bu periyot içerisinde gerek Powell’ın (FED Başkanı) gerekse de Lagarde’ın (Avrupa Merkez Bankası Başkanı) son açıklamalarının mali teşvikler üzerine ağırlaştığını görüyoruz. FED, nakdî genişleme periyodu içerisinde enflasyon eski noktasal maksat yüzde 2’nin üzerine bir ölçü çıkmasına müsaade verecek. Fakat, bu işsizlik, gelir azalması ve Covid-19 ortamında mali teşvikler kısa vadede tahlile kavuşmazsa iktisadın yavaşlama hareketi devam edebilir. Talep de enflasyon yaratma düzeyinden uzak olacaktır. QE (parasal genişleme) ve enflasyon ortasında bir alaka kurulamadığı sürece bol likidite de gerçek iktisatta bir para döngüsü yaratmaz ve finansal piyasalarda gerçek iktisatta karşılığı olmayan hareketler görürüz.”
GELİR VE KÂRI ARTACAKLAR, YATIRIMLARI AZALTACAKLAR
Öbür yandan Deloitte tarafından yapılan Avrupa CFO (mali süreçler şefi) anketi Kovid-19 salgınının şirketleri nasıl etkilediği, bu şartlarda CFO’ların geleceğe bakışı ve stratejileri üzere bahisleri ele aldı. Araştırmaya Türkiye’den ve Avrupa’dan katılan CFO’ların çabucak hemen yarısı önümüzdeki üç aya daha umutlu bakıyor. Bunun yanında önümüzdeki bir yıl içerisinde Türkiye’deki CFO’ların yüzde 67’si şirket gelirlerinde, yüzde 55’i faaliyet kârında artış yaşanacağı tarafında görüş bildiriyor. Anketin sunduğu başka bir gösterge ise şirketlerin risk iştahı; Türkiye’den iştirak gösteren CFO’ların yüzde 43’ü yatırımlarını azaltacağını belirtirken bu oran Avrupa’da yüzde 37 düzeyinde. Koç Holding CEO’su Levent Çakıroğlu da kümenin dokuz aylık finansal sonuçlarına ait yaptığı yazılı açıklamada, yurt içinde tüketici talebinin devam etmesi, yurt dışında ise ihracat pazarlarında başlayan hareketliliğin koronavirüs salgını kaynaklı ekonomik yavaşlamanın tesirlerini nispeten azalttığını belirtti. Çakıroğlu, bununla birlikte üçüncü çeyreğin sonu prestijiyle bilhassa Avrupa ülkelerinde koronavirüs salgınına yönelik kısıtlamaların tekrar gündeme gelmesinin ihracat pazarlarındaki belirsizliklerin artabileceğinin sinyalini verdiğini vurguladı.
Kaynak: Aydınlık İktisat Servisi, müellifin müsaade üzerine alıntılanmıştır
SABAH Bülteni: S-400 & Stratejik Ortak
Atilla Yeşilada: “Naci Ağbal Piyasalardan Taktir Toplayan Biri Ama!” | EkonomiTubeTV
Deloitte: CFO’lar ekonomik toparlanma konusunda ihtiyatlı iyimser
TAHLİL: Fed FOMC beklemede, ABD iktisadı teklemede
Para Tahlil
