Temsilciler Meclisi’nin Kontrol ve Islahat Komisyonu’nda düzenlenen “Çıkarılan Dersler: Merkez Bankası’nın Corona Virüsü Pandemisine Karşı Verdiği Yanıt” başlıklı oturumda konuşan ABD Merkez Bankası Lideri Jerome Powell, Kongre üyelerinin sorularını yanıtladı. ABD’de pandeminin akabinde iktisat toparlanma sinyalleri verirken enflasyondaki artışa odaklanan yatırımcılar, Merkez Bankası Lideri Powell’ın ne üzere iletiler vereceğini merakla bekliyordu.
Powell beklenenden faklı açıklamalar yapmadı. Halbuki bir hafta önceli FOMC toplantı çıkışında Fed’in beklenti patikasında yaptığı güncellemeler daha şahin bir bakışa işaret ederek piyasalarda reaksiyon bulmuştu. Fed faiz oranını beklenenden daha erken, 2023 yılında iki kere arttırabileceği sinyalini vermişti.
Powell dün tekrar ABD’de enflasyonda izlenen artışın süreksiz olduğu ve sürdürülebilir bir düzeye gerileyeceği görüşünü yineledi. Fed Başkanı’na nazaran ABD iktisadı pandemi sonrası için sağlıklı bir süratte büyümekte. Enflasyondaki artış pandeminin başlangıcında görülen keskin fiyat düşüşü ve arzda yaşanan sorunlara bağlı. Bu nedenlerle de, son 13 yılın en yüksek düzeyine çıkan enflasyondaki yükseliş süreksiz. Tedarikte yaşanan süreksiz tesirlerin azalmasıyla birlikte ABD’de enflasyon Fed’in uzun vadeli maksadı olan %2 civarına hakikat gerileyecek.
Ama Fed içinde enflasyonun geçiciliği konusunda üyeler hemfikir olsa da, gerileyeceği düzeyin Fed’in uzun vadeli amacı %2 civarı olup olmayacağı tarafında görüşler değişiyor.
St. Louis Merkez Bankası Lideri James Bullard Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “ekonominin daha evvel gibisi görülmemiş bir devirden geçtiğini, bu sebeple de enflasyonun ilerde nereye kadar gidebileceğinin kestirilmesinin güç olduğunu” söyleyerek, “enflasyonda üst istikametli risklerin olduğu fikrine hazır olmamız gerek” demişti.
New York Merkez Bankası Lideri John Williams ise fiyatlarda görülen artışların süreksiz olmasını beklediğini, önümüzdeki yıl enflasyonun %2’ye düşeceğini söylüyor.
Fed Lideri Powell, son FOMC ile verilen bildirilere karşın piyasalarda ani bir şok yaratmamak ismine “yüksek enflasyon kaygısı sebebiyle” faiz oranlarını süratle arttırmayacaklarını vurguluyor. Powell, bunun için gerçek enflasyona işaret eden bilgileri bekleyeceklerini söylüyor.
Bunun anlaşılması için birinci evvel enflasyonu %5’lerin de üzerine taşıyacak baz tesirinin seriden çıkması, yani bu yılın son çeyreğinde enflasyonist baskılar açısından gidişatın ne tarafta olacağının görülmesi gerekiyor. Yaz aylarında ABD TÜFE enflasyonunun mevcut %5 düzeyinin üzerine çıkması beklenen. Akabinde global ölçekte imalat sanayi üretiminde doruğa ulaşılması ve aşılamaya bağlı hizmetler tarafına odağın kayması ile enflasyon baskılarının 2022 girişinde hafiflemesi gerekiyor.
Ama, hem FOMC çıkışı yapılan açıklamalar, hem emtia fiyatlarındaki sıçrama sonrası başlayan olağanlaşmanın yavaşlığı, hem de hizmetler tarafında da biriken enflasyonist baskılar 2022 sonunda ABD TÜFE enflasyonunun maksat %2 civarı değil, %3-3,5 civarı olacağını anlatıyor. Fed’in para siyasetindeki değişimin kaçınılmaz oluşu da zati gaye ve olağanlaşan enflasyonun ortasındaki farktan kaynaklanıyor olacak.
Özetle, enflasyonda çok sıçrama sonrası bir gerileme, olağanlaşma bekleniyor. Fakat tekrar %2 civarına dönüş bugünün penceresinden güç. Bu düzeye yöneltmek için Fed’in kesinlikle, sonlu ve kademeli olarak devreye girmesi gerekiyor.
Bugün şimdi Fed Lideri bildirileri ve likidite ile piyasalara dayanak vermeye devam ettiğinden reaksiyon sonlu kalıyor olsa da, yılın son çeyreğinde işin rengi epey farklı olacak üzere görünüyor.
GA.
Para Tahlil
