Arkası ardı kesilmeyen bol paranın, yok denecek kadar düşük faizlerin şifa tesiri kadar yan tesirleri de pay senedi piyasalarında kendisini ‘tehlikeli’ bir formda göstermeye başladı.
Merkez Bankalarının, virüsün yarattığı tahribatı asgariye indirmek ismine kaleme aldığı tek reçete, yani izlenen bu ultra gevşek para siyaseti, beraberinde pay senetlerinde uzay seyahatinin başlamasına neden olduğunu pekâlâ biliyoruz.
Mesela, elektrikli araç üreticilerinden Tesla’nın 45 haftada %1,200 ; Nio’nun %3,000 getiri kaydetmesi, yalnızca ve yalnızca bu vaktin ‘hikayesi’ olarak nitelendirmek gerekiyor. Pay senedi almayanı adeta ‘dövdükleri’ garip bir vakit içerisinden geçiyoruz.
Kripto paraların çok rahatlıkla günde %10-30 hareket edebildiği bir dünya sisteminde, %1 faizle 10 yıllık ABD tahvilini kim ne yapsın ki? Bu nedenle, getiri peşinde koşan para, beraberinde irrasyonel fiyat hareketlerine de sebebiyet verebiliyor.
Roket yakıtı suratında bedel kazanan pek çok payın artık değerli olduğunu düşünen yahut göreli düşük piyasa pahasına sahip pay senetlerinde yaşanan akıl almaz hareketlerden bir tanesi anlatarak, teknolojinin geldiği düzeylerin, küçük yatırımcıların nasıl büyükleri ezebildiğini anlatmaya çalışacağım.
Kimden mi kelam ediyoruz? Yıllardır ziyan eden Gamestop isminden bir şirketin payları, uzun yıllardır yatay bir bandın içinde salınıyor. Lakin, 2021’e 17 dolar düzeyinden başlayan Gamestop payları, son 9 günde % 1,760 paha kazanarak 380 dolar düzeyine kadar dün akşam yükseldi.
Bu zayıf bünyeye sahip şirketin paylarında yaşanan olağandışı yükselişin gerisinde, şirketin kendisine ilişkin bir öyküsü maalesef yok. Art planda, zayıf mali bünyeye sahip şirketleri açığa satan, yada tıpkı vakitte opsiyon piyasalarına (put opsiyon) kısa konum alan Melvin Capital isminde bir hedge fon şirketi yatıyor.
WallStreetBets üzere Reddit forumlarında (sosyal medya) birbirlerini motive eden bir küme bağımsız küçük ferdi yatırımcı, Melvin üzere şirketlerin kısa durumları karşısında uzun durum alarak köşeye sıkıştırdı.
Ardından, milyarder yatırımcı Chamath Palihapitiya’nın Gamestop pay senedinde 19 Şubat son kullanma tarihi $115 call opsiyonları satın aldığını, piyasalar kapandıktan birkaç dakika sonra, Tesla CEO’su Elon Musk “Gamestonk” ve WallStreetBets forumuna bir ilişki tweet atması akabinde, pay senedi Salı 200 doları aşarken, dün de adeta uzaya çıkarak 380 dolar düzeyini gördü (bakınız grafik).
Piyasaların daima üst, daha da üst gittiği Mart 2020 sonrası bu bol para dünyasında, payların artık çok değerli olduğunu düşüş ve aksi tarafında (spekülatif) konum almak isteyen oyuncuların başına gelenler epey düşündürücü!
Gamestop paylarında yaşanan sıradışı örnekleri dışarıda bıraktığımızda, küresel endekslerde var olan rallinin, içinde bulunduğunuz ultra gevşek para siyasetleri, canlandırma paketleri ve yatırımcıların sahip oldukları yüksek nakit oranı ile de birlikte düşünülürse, devam edeceğini düşünüyoruz.
Dönelim bizim bildiğimiz piyasaya. Global mali piyasalarda var olan pandemi kaynaklı satıcılı hava dün gün içerisinde daha da ivme kazandı. AB ile AstraZeneca’nın aşıların teslimatında mutabakata varamadıkları haberi ve bu nedenle planlanan toplantının iptal edildiği tarafında yaşanan gün iç haber akışı, global risk iştahının önemli manada bozulmasına neden oldu.
Davos’tan seslenen ABD’nin bulaşıcı hastalıklar alanında bir numarası olan Fauci’nin de altını çizdiği üzere, aşıların ikinci doz teslimatının gecikmesi, tesirinin adeta yok olmasına, bunun da beklenen muhafazanın gecikmesine neden olarak ‘sil baştan’ tesiri yaratabilir.
Öte yandan, zayıf dolar temasından beslenen ve Mart’tan bu yana soluksuz bir halde yükselerek geçen haftalarda 1,2350 düzeyini test eden EURUSD paritesine yönelik Avrupa Merkez Bankası’nı (ECB) rahatsızlığı, dün öbür bir boyuta geçti. ECB, halihazırda sıfır / negatif olan faizini daha da düşüreceği tarafında açıklaması, EURUSD paritesini 1,2050 düzeyine kadar itti. EURUSD paritesini gerilemesi ile Dolar (DXY) pahalanırken, geriye kalan her şey haliyle kıymet kaybetti (bakınız grafik).
Üstte derin bir formda incelediğimiz Gamestop ve gibisi pek çok tahtada kısa durum sahiplerinin köşeye sıkıştırılmasının yarattığı irrasyonel fiyat davranışı ve beraberinde finansal piyasaların aktifliğinin sorgulanması da, risk iştahını iyice baltaladı.
Dün sabah saatlerinde 7,35 düzeylerini test eden USDTRY kuru, günün sonlarında 7,40 düzeylerinin çabucak üzerine yerleşti. TL’nin izafî olarak güçlü kalmaya devam ettiğini görüyoruz. USDTRY kurunda muhtemel yükselişleri, TL almak için fırsat olarak görmeye devam edeceğiz (küresel manada önemli bir bozulma yaşanmaması kaydı ile). Gözümüz bir taraftan da Türk Lirası Güney Afrika Randı grafiğinde!
Borsa İstanbul, havanın bozması ile düşüşünü beşinci güne taşırken, dünkü günü %4,5 düşüşle tamamladı. Teknik manada, çok alım bölgesinden başlayan bu düşüşün bugün de olumsuz havaya paralel devam etmesi muhtemel görülüyor.
Gece geç saatlerde sonuçlanan FED toplantısında, beklenildiği üzere rastgele bir faiz değişikliği gelmediği üzere, tahvil alım ölçüsü da aylık en az 120 milyar dolar olarak korundu. Lider Powell ise piyasa tesiri doğuracak bir konuşma yapmadı.
ABD borsaları, olumsuzluğun tepe yaptığı günü %2-3 bandında düşüş ile tamamlaması akabinde sabah saatlerinde fırtınanın şimdi dinmediğini görüyoruz. Güne merhaba diyen Asya piyasalarında %2’ye varan düşüşleri, ABD borsalarının vadeli endeksleri %0,2-0,5 düşüşle takip ediyor. Piyasaların kaygı endeksi olarak takip ettiği VIX (volatilite) bu sabah 37 düzeyine gelerek Temmuz 2020’den bu yana en yükseği test etti (bakınız grafik).
Mali piyasaların gündeminde bugün içeride TCMB enflasyon raporu, ekonomik itimat endeksi; dışarıda ise ABD öncü büyüme dataları ve işsizlik maaşı müracaatları takip edilebilir.
Piyasalarda var olan bu sancılı periyodu kar satışları ve düzeltme devri olarak görerek, piyasa tesirinin süreksiz olacağını düşünüyoruz. Bir noktadan sonra, paylarda yaşanan bu gerileme, alım fırsatı olarak görülecektir (taa ki bir sonraki şoka kadar).
Kaynak: iktisatbank.com
Para Tahlil
