Türk mali piyasalarında dün büyük bir hareket yaşandı. Sabah saatlerinde itibarı kuvvetli olan bir şirket araştırma şirketi Pazar günü yapılacak seçimler öncesinde yaptığı son anket müşterisi cumhurbaşkanı adaylarından Kemal Kılıçdaroğlu’nun %49,3, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın %43,7 oy hesabı tahmin etti. Her ne kadar anketlerin tamamı seçimin birinci cinste bitmeyeceğini gösterse de, Kılıçdaroğlu’nun birinci tıpta 5,6 puan farkla önde gelen görünümü piyasaları hareketlendirdi.
Akabinde, İnce’nin basın toplantısında yapacağı açıklama ve yarıştan çekilebileceği tezleri, iyimserliği daha da artırdı. Nitekim de seçimden üç gün önce, Muharrem İnce “Saraydan para aldı, o görevi yapıyor, çekilemez diyenlere sesleniyor… Adaylıktan çekiliyorum. Bunu memleketim için yapıyorum” diyerek adaylardan ortaya çıkarırken, İnce’ye son gün kendi partisinden de tenkitlerin gelmesi ve anketlere oy vermesi son mütemadiyen düşmesini de not edelim.
Muharrem İnce’nin ‘havlu atması’ akabinde Cumhurbaşkanlığı yarışının da renk değişikliği oldu. Üstte da değindiğim üzere, her ne kadar İnce’nin oylarında son devirde azalma hakim olsa da, bu yeni gelişmenin deposu Kılıçdaroğlu’nun birinci cinste seçim ipini göğüsleme ihtimalinin de içerdiğini düşünüyoruz. Öte yandan İnce’nin çekilmiş olması, ona oy veren yahut verecek olanları da geçersiz kılmayacaktır. Net bir galibiyet için %50 + 1 gerekeceğini bir defa daha hatırlatalım.
Gelelim becerilerine. Anket sonucu ve İnce’nin girişimi akabinde Türk ödeme incelemelerinde (bankacılık esasları) neredeyse tavan olmayan ödeme kalmadı. Ana endekste %8 yükselmeyle tamamlanırken, Türkiye’nin yabancı indinde risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi 500 baz puanın altına gerileyerek son 1,5 yılın en düşüğünü test etti. Risk giderlerinin sona dağıtımın ile Türkiye’nin dolar cinsi tahvillerin fiyatı 2 dolardan fazla artarken, 2045 yılı tahvil getirisi %0,6 gerileyerek (fiyatı artarak) (fiyat ile getirisi aykırı olanlar) son bir yılı aşkın bir mühletin en yükseğine çıktı.
Elbette coşkuya ayak uyduramayan döviz kullanansa alarm zilleri dün de çalmaya devam etti. TCMB’nin dün ve bugün kurumsal bankaların döviz satmama istikametindeki talimatı ile Çarşı’da USDTRY kuru 22 seviyesine dayandı. Kimin kazandığından bağımsız, su altında uzun bir süre bekletilen topun yukarıda fırlaması misali kuruşta seçimden sonra ertelenen döviz ticaretinin gerçekleşmesi ile sıçayacağı beklentisi (bizim öngördüğümüz USDTRY kuru için 24-25 seviye) bu davranışta teşirli oluyor.
Dün TCMB tarafından haftalık haftalık para ve banka denetimi uçuş, konsolide bazda analitik grafikleri yeniden değerli sinyaller verdi. TCMB’nin dış varlıkları ile ihracat bölgeleri arasındaki fark (bilanço için net döviz pozisyonları) eksi 11,6 milyar dolar ile yeni bir rekor kırarken, bu sayıya emanet ihracatları de (swap) eklersek, grafik dışı net döviz pozisyonu yaklaşık eksi 73 milyar dolar ile sonraki bir rekor kırıldı. TCMB’nin yabancı para efektif stoku 13 hafta önce yaklaşık 10 milyar dolar ile tepeye çıkacak. 5 Mayıs ile geçen hafta efektif stokunda yaşanan erozyon ~ 4,6 milyar dolar oldu. Öte yandan, Mart başına bir kaçış bakılırsa, TCMB’nin ~ 147 ton altın kaybettiğini (dolar değeri ~ 9,5 milyar) çıktı. Döviz kurunu tutmanın maliyeti her geçen gün daha da değerli ve sürdürülemez bir hâli barındırıyor! İzlenen kusurlu para siyasetine paralel, Mart’ın var olduğu cari istikrarı 4,5 milyar dolar açık görünümü, bu sonuçla Ocak-Mart istikrarı (ilk çeyrek) 23,6 milyar dolar açık ile diğer bir rekor tazeledi. Halbûki sloganı ihracat, ihracat, ihracat idi!
Küresel arenada ise ABD’de TÜFE verisi akabinde dün gelecek ÜFE patlaması da beklentilerden düşük düşmelansa da, temerrüt riski barındıran ABD borç tavanı tasaları ve her haftası Perşembe günü ABD’de kapsamlı yükselişi seferlerinin geçen hafta 1,5 yılın en yüksek seviyesine çıkmasın, Sorgulamanın Yavaşlamayı işaretlerken, FED’in gelecek ay daha fazla faiz artırımını durdurması için alan etkisi. Meçhullüğü sevmeyen ürek piyasaları ise artan resesyon riski ile inançlı liman arayışına girişince, dün ABD Doları pahalandı.
Bu ortada, ABD’nin TMSF’si pozisyonu (FDIC) Federal Mevduat Sigorta Kurumu, Silikon Vadisi Bankası ve diğer iki borç verenin iflas etmesiyle 16 milyar amaçlı bir mevduat mevduat fonunu tekrar ‘doldurma’ maliyetinin birçoklarını büyük bankaların üstleneceğini söyledi. Banka Sağlayan kurum, 2022 sonunda bankaların mevduatı mevduat mevduatına bağlı olarak, borç verenlerin 5 milyar doları aşan ödemez mevduatlarına %0,125’lik bir özel kıymetlendirme fiyatı uygulayacak. 50 milyar dolardan fazla varlığa sahip borç verenlerin maliyetinin %95’inden fazlasını karşılayacağı hesaplanıyor.
Dün olumsuz paralel, doların piyasa kuru olan DXY (sepet kur) tekrar 102 fırtınanın üzerine yükselirken, EURUSD paritesi 1,09 ejderhalarının tabanlarına çekildi. Misal bir formatta, İngiltere Merkez Bankası beklentilerine paralel olarak 25bps faiz artışına gitse de, GBPUSD paritesi de alımlarını koruyamayarak 1,25 gidişine kadar geriledi. Altının ons fiyatı ise 2.000 – 2.050 dolar arasında ‘gel git’ yapmaya devam ederken, 2.070 dolar seviyesini (zirve) geçilmeden altının yatay hareketine pek de bir mana vermeyeyeceğiz. Direnişin parası Bitcoin’in ise teknik mânâda güçlü bir seviye olan 28.800 dolardan uzaklaşmasını da pek sevmedik. Haftalık harekâtı takip teşviki.
Yeni gün tartışması Asya piyasalarında hava bir nebze de olsa karamsar görünüyor. Göstergeler dünyasının Tokyo borsası %0,8 üstte sürecini görse de, Asya borsalarının geneli ABD ve Çin’den gelen zayıf bilgiler ekonomik küresel yavaşlama tasalarını büyütmesinin akabinde geriledi. Mali piyasaların yaygınlaşmasında bugün İngiltere’de öncü büyüme verisi ve ABD’de Michigan Üniversitesi’nin sürdürülebilir inanç beklentisi.
iktisatbank.com
