Dün gün uzunluğu global mali piyasalar, temkinli bir halde, hatta bir ölçü da dertli, gece geç vakitlerde açıklanacak FED’in bir evvelki toplantısına ilişkin tutanakları bekledi. Tutanaklarda, piyasalar, FED’in aylık 120 milyar dolar olan tahvil alım yoluyla piyasalara verdiği ve bilançosunu 8,3 trilyon dolara taşıdığı likidite musluğunu ne vakit kısacağına yönelik ipuçları aradı.
İçeride ise, Türk Mali piyasaları, dün dünyadan somut bir neden olmaksızın olumsuz bir halde ayrıştı. Bir tarafta FED korkuları, öteki tarafta ise dün gece TV yayının çıkacak Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın canlı yayın konuşmasında faiz konusuna işaret edebileceği tasaları, piyasaları huzursuz etti.
Takdir edersiniz ki, her ne kadar Lider Ağbal’ın misyonundan bir Cuma akşamı ansızın ve beklenmedik bir formda alınması akabinde geçen 5 aylık vakit diliminde, faiz-enflasyon tartışmaları hiç bitmese de, yeni Lider Kavcıoğlu da faiz oranları ile ilgili bir aksiyon alamadı! Bu tarafıyla bakıldığında, para siyasetine yönelik baş karışıklığının hala daha var olduğunu ve piyasalara inanç vermediğini söyleyebiliriz.
Bu bağlamda, bir evvelki gün 8,40 düzeyinin altına sarkan USDTRY kuru, dün gün içinde 8,50 düzeyine dayanırken, alternatif piyasalar da satış baskısına boyun eğdi: BİST100 endeksi günü sanayi paylarının önderliğinde %0,8 düşüşle tamamladı.
Gece geç saatlerde ise, FED’in Temmuz ayı faiz toplantısının (FOMC) tutanakları açıklandı. Tutanaklar öncesinde, malumunuz olduğu üzere, artan enflasyon ve kıpırdayan işgücü piyasasına paralel FED yetkililerinden bu sene tahvil alımlarının azaltılmasına (tapering) başlanması noktasında somut bir konsensus olmasa da, yükselen sesler duyuluyordu!
Tutanaklarda, tahvil alımlarının azaltılması noktasında mutabakata varıldığı görülse de, zamanlaması açısından şimdi bir karara varılamadığı görülüyor. Lideri Powell’ın enflasyonun süreksiz olduğu görüşü, FED üyelerince de benimsenmeye başladığını görmekle birlikte, taperinge başlamak için istihdam piyasasında biraz daha düzgünleşme beklediklerini anlıyoruz.
Lakin, bu kadar laf kalabalığına karşın, piyasa yansımasının pek de olumlu olmadığını söylemek gerekiyor. Keza, toplantı tutanaklarından net bir görüş ortaya çıkmadı. İktisada verilen dayanağın azaltılmasına yönelik istihdam kriterlerinin “bu yıl ulaşılabileceğini” belirten FED tutanakları, tabir caizse topu her ayın birinci Cuması açıklanan resmi tarım dışı istihdam raporuna attı. Eylül başında açıklanacak sağlam bir istihdam raporu, piyasalarda var olan türbülansı önemli biçimde artırabilir.
Tutanaklar akabinde, ABD Doları global bazda bedel kazanırken, risk iştahında yaşanan azalma sonrasında, pay senetleri kıymet kaybına maruz kaldı. ABD borsaları geceyi %1 düşüşle tamamlarken, bu sabah satış baskısı Pasifiğin öbür ucundaki kıyılara kadar ulaşmış: Asya piyasalarında %2’ye varan bedel kayıpları görüyoruz.
Risk iştahında yaşanan azalmadan emtia cephesi de nasibini almış. Altının ons fiyatı 1,780 dolar düzeyine gerilerken, gümüşün de ons fiyatı 23 dolar düzeylerinin tabanlarına kadar gevşedi. Fiyatı dolar ile belirlenen değerli madenler, doların paha kazanmasına karşı çaresiz durumda. Gümüşte defans çizgisinin 22,50 dolar düzeyinde olduğunun altını tekrar çizelim.
Dün Türk Mali piyasalarında yaşanan satıcı havanın gerisinde, gecenin değerli bir hissesi olduğunu söylemiştik. Bir tarafta FED tutanakları, başka tarafta ise dün gece canlı yayında konuşacak olan Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktisat, para siyaseti ve en kıymetlisi faizlerle ilgili bir değerlendirmede bulunabileceği kaygısı, USDTRY kuru üzerinde baskı kurmuştu. Lakin, FED tasası gerçekleşirken, Erdoğan’ın faizle ilgili hassas noktalara temas etmediğini görüyoruz.
FED’in yavaş yavaş likidite okyanusuna dönen dünyayı olağanlaştırma niyetinde önemli olduğunun her geçen gün daha da iyi anlaşılmaya başlaması, piyasalar nezdinde de sancılara neden olmaya başladı. Morfin misali verilen ve acıları dindiren yok denecek kadar düşük ve uçsuz bucaksız paranın yavaş yavaş kesilecek olması, ağrıların da artmasına neden olacağını düşünüyoruz. Pay senedi piyasalarının rekor düzeylerin kıyısında süreç görmeye devam ettiğinin bir kere daha altını çizelim.
Covid hadise sayıları çabucak hemen her yerde yine yükseldiğin bir fiil deneyim ediyoruz. Bu bağlamda, üçüncü doz aşının da ayak seslerini duymaya başladık. Piyasalar cephesinde ise, doların ayak sesleri duyulmaya başlıyor. Değerli madenlerde görülen sert paha kayıplarına petrol de eşlik etmeye başladı. Geçen haftalarda 78 dolara kadar yürüyen Brent petrol, bir tarafta OPEC+’ın üretim artışı, öbür tarafta ise Delta varyantının ekonomik aktiviteyi baskılaması açık bir biçimde hissediliyor. Brent bu sabah 67 dolar düzeyine kadar geriledi. Teknik bir bakış açısıyla, 66,25 usd/varil düzeyinden reaksiyon hareketi gelmesini bekliyoruz.
ABD dolarının piyasa kuru olan DXY, bu sabah 93,5 düzeyine dayanırken, sepetin içinde yer alan en ağır para ünitesi olan EUR, dolar karşısında 1,1670 ile 9 ayın en düşük düzeyine geriledi. 1,16 düzeyine varan bir düşüş ihtimali kartlar ortasında duruyor. DXY’nin 93-93,5 düzeyinin üzerinde haftalık kapanış yapması, global manada doların değerlemesine neden olacaktır! Teknik olarak hayli kıymetli olan düzeyin yakından takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Mali piyasaların gündeminde, bugün içeride değerli bir data bulunmuyor. Dışarıda ise, her hafta Perşembe günü olduğu üzere, ABD’de işsizlik maaşı müracaatları ve Philadelphia FED endeksi takip edilebilir.
Kaynak: iktisatbank.com
Para Tahlil
