Cuma günü ABD’de açıklanan kritik istihdam verisi, her istikameti ile kuvvetli sonuçlandı. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 870bin kişi artması beklenirken gerçekleşme 943bin oldu. Evvelki aya ait güncelleme de +88bin ile üst istikametli oldu. İşsizlik oranı %5,4 olarak sonuçlanırken (beklenti %5,7), ortalama saatlik fiyatlar (enflasyon göstergesi) yıllık bazda %4 artış kaydetti (beklenti %3,8).
Takdir edersiniz ki, bir tarafta, ABD’de multi yılların tepesine gelen ve hala daha tepe yapmadığına inanılan enflasyon verisi, başka bir tarafta ise bu kadar güçlü gelen bir istihdam raporu akabinde, artık FED’in aylık 120 milyar dolar büyüklüğünde olan tahvil alım programında azaltıma (tapering) gitmesini kaçınılmaz olarak görüyoruz. FED’in bilançosu 8,25 trilyon dolar ile rekor seviyelerde!
Morfin misali, acıları dindiren ucuz ve uzun vadeli ve bitmek bilmeyen likiditenin artık yavaş yavaş sonuna gelindiği, global mali piyasalar açısından acıların artacağı bir periyodun başlangıcına işaret ediyor. Cuma günü veri ardından başlayan olumsuz piyasa tepkisi, yeni haftanın birinci süreç saatlerinde daha da şiddetlendi.
ABD Doları global bazda değerlendi! Doların sepet pahasını gösteren endeks kur DXY bu sabah haftayı kritik 92,8 düzeyinde karşılıyor. Bültenlerimizi yakından takip eden okurlarımız, teknik manada 92,8 düzeyine ne kadar önem atfettiğimizi biliyor. Öte yandan, FED’in duruşunu sertleştireceğine paralel, doların piyasa faizi olan 10 yıllık tahviller de bu sabah %1,30 düzeyinin üzerine yükseldiği not edelim. Hala daha kritik bölgelerden uzak olsak da, üst taraflı hareketin başlamadığını kim söyleyebilir ki?
Cuma günü değerli metaller cephesinde başlayan aşağı taraflı önemli hareket, bu sabah Asya piyasalarında daha da bir şiddetlendi; adeta aşağı istikametli bir çakılma gerçekleşti. ABD istihdam raporu öncesinde 25 dolar düzeylerinde olan gümüş 22,50 dolar düzeyine kadar gerileyerek (son 8 ayın en düşük seviyesi) %10 düşerken, altının ons fiyatı 1,800 dolar düzeyinden %6,5 düşüşle bu sabah 1,685 dolar düzeyine varan bir düşüş kaydetti.
Bir tarafta virüsün varyantları nedeniyle karışan başlar, artan global hadise sayıları, aşılanma oranında istenilen muvaffakiyetin elde edilememesi ve beraberinde yine telaş edilen izolasyon tedbirleri ekonomik aktiviteyi baskı altına alırken, Brent cinsi ham petrolün de varil fiyatı Cuma günü ABD verisi akabinde boynunu aşağıya çevirerek %5 düşüş kaydetmek suretiyle bu sabah 70 doların altına geriledi.
Benzeri bir biçimde, içeride de, doların Cuma günü ayağa kalkması ile, esasen enflasyon tarafından önemli darbe olan TL’ye, bir de TCMB üzerinde faiz indirim baskıları da eklenince, USDTRY kuru, geçen hafta test ettiği 8,2950 düzeyinden tekrar 8,63 düzeyine varan süratli bir yükseliş kaydetti. Teknik manada, 8,63 düzeyi üzeri riski görünüyor!
Daha da uzatmadan, ABD’de artık tapering (tahvil azaltım) ne vakit başlayacağı (ne kadar erken?) ve likidite okyanusunun ne vakit azalacağı sorusu merakla bekleniyor. ABD’nin Jackson Hole kasabasındaki merkez bankası liderlerinin buluştuğu ve değerli açıklamaların yapıldığı toplantının 26-28 Ağustos tarihlerinde düzenleneceğinin altını çizmek isterim.
ABD’de bu hafta Çarşamba günü açıklanacak manşet TÜFE’nin %5,3 , çekirdek TÜFE’nin %4,3 ve Perşembe günü üretici enflasyonunun (ÜFE) %7,4 açıklanması bekleniyor. Enflasyon her ne kadar FED tarafından “geçici” sebeplere bağlansa da, “kalıcılık” arz etmesi, FED’in izleyeceği tapering (tahvil azaltım) suratını belirleyecektir. Beklentilerin de üzerinde bir bilgi, piyasa cephesinde var olan volatiliteyi daha da artırabilir.
İçerde ise, Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz indirimi talebinin lisana getirmesi akabinde Perşembe günü sonuçlanacak olağan TCMB PPK toplantısı büyük bir kıymetle takip edilecektir. Piyasa cephesinde ortak kanı, faiz oranlarının sabit tutulacağı tarafında. Enflasyonda baz tesiri ile gerilemenin Ekim ayı ile başlayacağını, TCMB’nin bunu görmeden atılım yapmasının, piyasa nezdinde olumlu karşılanacağına kesin gözüyle bakıyoruz.
Bu sabah Tokyo ve Singapur piyasaları tatil pozisyonunda olması nedeniyle, Asya piyasalarında süreç hacmi izafî olarak sığ. Bu nedenle de, altın ve gümüşte ziyan kes düzeylerin tetiklenmesi, doların EUR karşısında son 4 ayın en güçlü düzeyine gelmesi ve elbette dünya genelinde pandemide yaşanan yükseliş bir nebze de olsun göz arkası edilmiş üzere görülüyor. Lakin, ABD borsalarının vadeli süreçlerinde bu sabah hakim renk kırmızı.
Açık bir formda üstte yahut aşağıdaki grafiklerde de görülebileceği üzere, ABD istihdam raporu akabinde çabucak hemen tüm finansal varlıklar dolar karşısında boynunu büktü! Bu süreç, hafta ortası açıklanacak ABD enflasyon verisi akabinde daha da şiddetlenebilir; global risk iştahı daha da azalabilir.
Tüm bu olumsuz gelişmeler karşısında ayakta kalabilen, hatta haftalardır devam eden 29-42bin dolar düzeyindeki sıkışmasını da güçlü ABD verisine ve her yer meydana gelen piyasa sarsıntısına karşın üst istikametli aşabilen Bitcoin, bu sabah 43bin düzeylerinde saldığını görüyoruz. Sıkışma alanının dışına çıkmasını Bitcoin için müspet olarak okurken, kalıcılığını, doların uygun adım marş marş ileriye gittiği bir ortamda tasa ile takip ediyoruz.
FED’in tahvil alımlarını ne vakit azaltacağı konusu bugünden itibaren devamlı gündemde kalacaktır. Bu sürecin başında, mali piyasaların baskı altında kalma ihtimalini de epey yüksek olduğunun altını bir kere daha çizmek isteriz.
Kaynak: iktisatbank.com
Para Tahlil
