Hatırlanacağı üzere, geride bıraktığımız hafta, global mali piyasalar, Çarşamba günü sonuçlanan FED toplantısı akabinde sendelemiş, bilhassa de, FED’in 18 üyesinin, Mart toplantısının bilakis, Haziran toplantısında, 2023 yılına yönelik faiz artırımı projeksiyonlarını üst istikametli güncellemesiyle, temkinli iyimser hava yerini satışlara terk etmişti.
Buraya kadar bilmediğimiz bir durum yok. Lakin, Cuma günü, piyasalar FED’in dot plot (nokta grafiğindeki) revizyonu tartışırken, St.Louis FED Lideri Bullard’ın açıklaması havayı daha da bozdu!
Fed şu anda 8,1 trilyon dolarlık bilançosunda yaklaşık 7,5 trilyon dolarlık Hazine ve ipoteğe dayalı menkul değerler (MBS) bulunduruyor ve inanılmaz tedbirlerinin bir kesimi olarak bu varlıklara her ay sırasıyla 80 milyar dolar ve 40 milyar dolar ekliyor.
Bullard, geçen hafta sonuçlanan FED’in olağan Haziran ayı FOMC toplantısında, iktisat toparlanırken ve enflasyon da merkez bankasının %2 amacının epeyce üzerine yükselmişken, 120 milyar dolarlık aylık alımların ne vakit ve nasıl yavaşlatılacağı yahut azaltılacağı konusunda bir diyalog başlatıldığını söyledi.
Konut piyasasında bir balon oluşmasından telaş edildiğini söyleyen Bullard ve Dallas FED Lideri Kaplan, FED’in haliyle daha şahin bir duruşa geçtiği ima ederek, global piyasalarda var olan satış yangının üzerine adeta akaryakıt dökmüş oldu.
ABD Doları global manada pahalanınca, takdir edersiniz ki, pay senetleri haftayı satış baskısına boyun eğerek tamamladı. Gümüşün ons fiyatı haftayı %8 düşüşle 25,80 düzeyinden, altının ons fiyatı ise 1,763 dolar düzeyine kadar gerileyerek tamamlarken, her iki emtiada da, teknik manada aşağıda, 25,10 ve 1,730 düzeyine varan bir düşüş potansiyelini kartlar ortasında görüyoruz (bakınız grafik).
ABD Doları pahalanınca, ya da daha spesifik olarak, dolar aleyhine açık durumlar kapanınca, doların sepet kuru DXY’de son iki ayın (92,4) en yüksek seviyesine geldi. DXY içerisinde en büyük hisseye sahip EURUSD paritesi, misal bir halde 1,186 ile iki ayın tabanını gördü.
Yurtdışına hava bozunca, uzunca bir müddettir lisana getirdiğimiz kaygılarımız gerçekleşmeye başladı. Hava toz pembeyken, içsel sıkıntılar ve kırılganlıklara paralel 8,88 düzeyine kadar gün için uzanan ve tepe işaretleyen USDTRY kuru, havanın geçen hafta yurtdışında bozması ile dolu dizgin yükselerek 8,75 düzeyinden haftayı tamamladı. Bu düzey, tüm vakitlerin (haftalık olarak bakılırsa) en yüksek kapanışı olarak tarihe geçti. USDTRY kurunda, riskleri üst taraflı görüyoruz (bakınız grafik).
USDTRY kurunun haftayı tamamladığı 8,75 düzeyinden, yeni haftayı da karşıladığını görüyoruz. Takdir edersiniz ki, FED’in trilyonlarca dolar saçarak piyasalara vermiş olduğu uçsuz bucaksız ve yok denecek faiz oranları ile likiditenin (morfinin) geri çekilmeye başlanacağına dair birinci sinyaller bile, parti havasında olan global piyasaların moralini bozdu (ağrılar nüksetti).
Bu eğilimin devam etme ihtimalini de göz gerisi etmemek gerekiyor! Temkinlilik dozunu yükselterek, riskli durumların gözden geçirilmesi gerekiyor.
Bilhassa, dünyada ağrılar morfinle bastırılırken ve global piyasaları memnunluk içerisindeyken ‘ağrı çeken’ Türk mali piyasaları, global arenada ağrılar artmaya başlayınca, TL ve TL cinsi varlıkların içerde daha da bir satış baskısına maruz kalabileceğinden tasa ediyoruz.
Karamsar havanın ortasından sıyrılarak, Rusya’nın Türkiye’ye yönelik uçuş yasağını kaldırırdığını, bunun da turizim açısından kuşkusuz iyi bir haber olduğunu not etmemiz gerekiyor. Mali piyasaların gündemine bugün içeride merkezi idare borç stoku takip edilebilir. Bugün ayrıyeten Türkiye’de Kabine toplantısı takip edilecek. Kısıtlamaların daha da gevşetilmesi bekleniyor. Dışarıda ise değerli bir bulunmuyor. Hafta boyunca dikkatler FED kaynaklı açıklamalarda olacak. Lider Powell’ın yarınki konuşması bu minvalde kıymetli.
Gösterge endeks Japon borsası, FED’in faiz oranlarını beklenenden daha erken yükseltebileceği sinyaline paralel, Wall Street’in hafta sonu keskin düşüşünü takiben, yeni haftanın birinci gününü epey sert bir kıymet kaybı ile karşıladı: %3,5 düştü. ABD borsalarının vadeli süreçleri ve beraberinde Asya borsalarının genelinde de hakim koyu renk kırmızı.
İran’la Batılı ülkeler ortasında Viyana’da yürütülen nükleer görüşmelerde ilerleme sağlandığı açıklansa da şimdi bir sonuca ulaşılabilmiş değil. Ülkelerin temsilcileri başkentlerine giderek değerlendirmeler yapacak. Avrupalı diplomatlar karar vaktinin artık geldiğini kaydediliyor. Brent petrol haftaya hafif de olsa yükselişle 74 doların kıyısından başlıyor.
Kaynak: iktisatbank.com
Para Tahlil
