JLL Türkiye, 2021 birinci çeyreğine ait Türkiye’nin Makroekonomik ve Gayrimenkul Piyasası Bilgileri Raporu’nu açıkladı. Perakende, ofis, lojistik ve İstanbul otel kesiminin 2021 yılının birinci çeyreği baz alınarak değerlendirildiği raporda, bilhassa pandemi önlemlerinin dallara tesirleriyle birlikte 2021 yılı öngörüleri yer alıyor.
Ticari gayrimenkul alanında finansal ve profesyonel hizmetler veren ve yatırım idaresi danışmanlığı sunan JLL Türkiye’nin raporuna nazaran, 2021 yılının birinci çeyreğinde pandemi önlemlerine karşın, AVM, perakende ve lojistik pazarları 2020 yılının birinci çeyreğine kıyasla artış gösterirken, pandemiden en fazla etkilenen bölümün turizm olduğu gözlemleniyor.
Rapora nazaran Türkiye’deki toplam AVM sayısı 447 olarak görülürken, 29 AVM’nin inşaatının devam etmesi de göz önünde bulundurulduğunda, 2023 yılı sonunda toplam AVM sayısının 476’ye yükselmesi bekleniyor. 2020 yılının birinci çeyreğinde yıl sonunda 1.000 kişi başına 162 metrekare kiralanabilir alan olarak ölçülen Türkiye’nin perakende yoğunluğunun, 2021’nin birinci çeyreği prestijiyle 163 metrekare seviyesine yükseldiği hesaplandı.
Pandemiyle gelen yeni çalışma sistemi, ofis inşaatlarını artırdı
Yılın birinci çeyreği prestijiyle mevcut A sınıfı ofis arzı 5,6 milyon metrekare düzeyinde sabit kalırken, inşaat halindeki yeni projelerin 1,8 milyon metrekareye ulaştığı gözlemlendi.
2017’nin ikinci çeyreği ile 2020’nin birinci çeyreği ortasında yüzde 20’nin üzerinde seyreden ve 2018’dan bu yana düşüşe devam eden kent merkezlerindeki A sınıfı ofis boşluk oranının, 2021 yılının birinci çeyreğinde yüzde 16,8 düzeyine düştüğü görülüyor. Bu düşüşün sebebi ise, şirketlerin kayda kıymet bir biçimde düşen kira düzeylerinden de yararlanarak, 2021 yılının birinci çeyreğinde kent merkezlerindeki A sınıfı ve birincil lokasyonlarda bulunan ofis binalarını tercih ettiği biçiminde yorumlanıyor.
2021’in birinci çeyreğinde 5,6 milyon metrekare olan ofis alanlarının, 2023 yılı sonunda 7,4 milyon metrekareyi aşması bekleniyor.
“İstanbul ve Kocaeli lojistik pazarının yüzde 88’i doldu”
JLL Türkiye’nin 2021 yılının birinci çeyreğini değerlendirdiği Türkiye’nin Makroekonomik ve Gayrimenkul Piyasası Dataları Raporu’nda, İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarını kapsayan Marmara Bölgesi’ndeki toplam lojistik arzının 2021 birinci çeyreği prestijiyle 10,42 milyon metrekareye ulaştığı görülüyor.
Pandeminin tesiriyle perakendecilerin çevrimiçi satış kanallarına yaptığı yatırımların da tesiriyle, 2021 yılının birinci çeyreğinde 24 bin metrekare lojistik kiralama süreci gerçekleşerek, lojistik pazarındaki genel boşluk oranı yüzde 12 düzeyiyle dikkat çekiyor. Pandemi nedenli kısıtlama kararlarıyla birlikte ortaya çıkan kayda kıymet talebi karşılamak için, perakende lojistik süreçlerini iyileştiren marketlerin tesiriyle kent lojistiği kavramının gündeme geldiği de 2021 yılı beklentileri ortasında yer alıyor.
Kesimler incelendiğinde, pandemi şartlarından en olumsuz etkilenenler ortasında İstanbul otel pazarı öne çıkıyor. 2020 yılının Ocak-Şubat aylarında İstanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı 4,97 milyon olarak gözlemlenirken rapora nazaran, 2021 yılının Ocak-Şubat aylarında bu sayı 686 bin olarak düşüş gösteriyor.
Para Tahlil