GSYH’de beklenen sert düşüş
Korona virüs salgınının en çok etkilediği ikinci çeyrekle ilgili öncü göstergeler iktisatta sert bir daralma yaşayacağımızın sinyalini vermişti. Beklentilerin %10 civarında olduğu ekonomik daralma TUIK’in açıkladığı datalara nazaran %9.9 olarak gerçekleşti. Bizim beklentimiz %9.5 düzeyindeydi. Takvim tesirinden arındırılmış büyüme oranı yıllık bazda %10,0 olurken, takvim ve mevsimsellikten arındırılmış GSYH bir evvelki çeyreğe nazaran %11 daralma gösterdi. 2. çeyrekte 1.04 trilyon lira düzeyinde olan nominal GSYH ise 4 çeyrek toplam bazda 4.48 trilyon liraya yükseldi. Yılın ikinci yarısına dair hudutlu sayıda bilgi yayınlanmış durumda fakat gerçek kesim inanç endeksi, PMI üzere ankete dayalı datalar iktisadın süratli bir toparlanma içinde olduğunu ve hatta pandemi öncesi periyoda dönüldüğünü gösteriyor.
Öte yandan kapasite kullanımı, ticari krediler üzere gerçek datalar ise ekonomik toparlanmayı teyit ederken şimdi pandemi öncesi düzeylerin gerisinde olduğumuzu gösteriyor. Mevcut piyasa dalgalanması, borçlanma maliyetlerinde artış, küresel zayıflığın ihracat üzerine negatif tesiri üzere ögeler pandeminin yarattığı hasardan çıkma suratının sürdürülebilir olmadığını düşünmemize neden oluyor.
Bu doğrultuda 3. ve 4. çeyreklerde düşük tek taneli büyüme oranları bekliyor ve 4. çeyrekte evvelki yılın tıpkı ayında görülen %5.96’lık yüksek baz nedeniyle üçüncü çeyrekten daha düşük bir büyüme oranı görebiliriz. Beklentilerimize paralel bir ikinci yarı performansı yılın tamamında GSYH’nin %1.2’lik bir daralma göstermesine neden olacaktır.
İmalat PMI’da zirveden dönüş
Ağustos ayında Türkiye imalat PMI evvelki aya nazaran 2.6 puan düşüşle 56.9 düzeyinden 54.3 düzeyine geriledi. Markit tarafından yapılan açıklamaya nazaran Ağustos’ta yeni siparişlerde görülen iyileşme devam etti ve yurtiçi siparişler kadar olmasa da ihracat siparişleri de evvelki aya nazaran arttı. Üretim ölçüsü da artışını sürdürürken artış ölçüsü evvelki aya nazaran yavaşlama gösterdi. Yeni siparişler ve üretimdeki artış istihdam ve satın alma faaliyetlerinin artmasına neden oldu. Öte yandan liradaki bedel kaybı girdi maliyetlerinin yükselmesine ve maliyet enflasyonunun Ekim 2018’den beri en yüksek düzeye çıkmasına neden oldu.
Dış ticaret istikrarı bozulmaya devam ediyor
Temmuz ayında ihracat evvelki yılın birebir ayına nazaran %5.8 düşüş göstererek 15.0 milyar dolar olurken ithalat %7.9 düşerek 17.7 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı ise bir evvelki yılda görülen 3,3 milyar dolara karşılık bu yıl 2,7 milyar dolar açık verdi. Buna nazaran, 12 aylık açık 39,6 milyar dolardan 39,0 milyar dolara geriledi. Temmuz dış ticaret açığı 2.2 milyar dolarlık cari açığa işaret ediyor. Beklentimize paralel bir gerçekleşme 12 aylık cari açığı Haziran’daki 11.1 milyar dolar düzeyinden 15.2 milyar dolara çıkmasına neden olacaktır. Bu açık varsayımı GSYH’mizin %2,2’sine karşılık geliyor.
TCMB rezervlerinde düşüş
28 Ağustos haftasında TCMB rezervleri, bir hafta evvelki 88,7 milyar dolardan 84,6 milyar dolara geriledi, bunun 41,6 milyar doları döviz rezerviydi. Evvelki hafta döviz rezervleri 45,4 milyar dolar düzeyindeydi. Yıl başından bu yana brüt rezervlerdeki kayıp 21,7 milyar dolara yükselirken, döviz rezervleri tıpkı periyotta 39,6 milyar dolar azaldı. Net rezervler ise tıpkı periyotta 20,8 milyar dolardan 16,3 milyar dolara geriledi.
Tahvil ve pay senedi piyasasından çıkışa devam
TCMB’nin haftalık dataları, yabancı yatırımcıların pay senedi durumunun 28 Ağustos haftasında 44 milyon dolar düştüğünü, tahvil piyasasından çıkışların ise 28 milyon dolar olduğunu gösterdi. 52 haftalık toplam bazda çıkışlar 14,1 milyar dolarda sabit kaldı, bunun 8,6 milyar doları tahvillerden ve kalan 5,5 milyar doları pay senetlerindeki çıkışlardan kaynaklandı. Tahvil piyasasında yabancı hissesi bir hafta evvelki %3.43 düzeyinden %3.33’e düşerken, geçen yıl tahvil piyasasında yabancıların hissesi %11.4 civarında, iki yıl evvel %15.0 civarındaydı.
Yurtiçinde haftanın en değerli bilgileri, işsizlik oranı ve ödemeler istikrarı
TÜİK, Mart ayı işgücü piyasası istatistiklerini Perşembe günü saat 10:00’da açıklayacak. Data ile ilgili bir beklenti bulunmuyor fakat TUIK’in açıkladığı Haziran ayı verisi Mayıs-Haziran-Temmuz’un ortalaması olduğu için salgının tesirlerini görmeye devam edeceğimiz bir ay olacak. Hatırlatmak gerekirse geçen yılın birebir ayında işsizlik oranı %13.0, Mayıs 2020’de mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise %14.0 olmuştu.
TCMB, Temmuz ayı ödemeler istikrarını Cuma günü TSİ 10:00’da açıklayacak. Piyasa cari istikrarın 2.0 milyar dolar açık vermesini beklerken bizim beklentimiz 2.2 milyar dolar açık istikametinde. Beklentimize paralel bir gerçekleşme 12 aylık toplam cari açığı 11.1 milyar dolardan 15.3 milyar dolara yükseltecek.
Haftanın iktisat gündemi: Nakit bütçe, dış ticaret endeksleri, işsizlik, cari açık ve AMB
Emre Alkin: Enflasyonda sürpriz ya da şok yok, tek hane için umut da yok…
Kredilerde BDDK’yı ürküten tablo
Orta Vadeli Plan ortada yok!
@ozlemderici
Para Tahlil
