Kur ve enflasyondaki artışa bağlı olarak TCMB’nin siyaset faizini artırması ile Hazine’nin borçlanma maliyeti % 15’e yükselmiş vaziyette. Risksiz faiz olan hazine borçlanma maliyeti % 15 düzeylerine yükselince, özel dalın borçlanma maliyeti olan ticari kredi faiz oranları da haliyle % 21-25 bandına ulaşmış durumda.
Daha da zorlusu bankalardaki TL kredi mevduat oranının % 140’lara ulaşmış olması. Bu durum bize Türk bankalarının finansman kaynağı yaratma bakımından da hayli zorlandığını göstermekte. Bunun en kıymetli sebeplerinin başında ise uzun mühlet yaşanan yüksek enflasyon ve uygulanan düşük gerçek faiz ortamına bağlı olarak artan dolarizasyon saikiyle mudilerin TL yerine yük olarak döviz mevduatını tercih etmesi. Bir de üzerine Türkiye ortalamasında 45 günlük kısa vadeli mevduat ile uzun vadeli kredileri finanse etme zorluğu eklenince bankaların kredi verme iştahı iyice azalıyor. Takibe alınan ve hala yüzdürülen sıkıntılı kredilere ise hiç değinmiyoruz bile..
Pekala gerçek kesim ne seviyede finansman kullanımına muhtaçlık duyuyor. Bilançolarında ne seviyede bir borçluluk yükünü çevirmek zorundalar. Gelin bu noktada ülkemizin en büyük 500 sanayi kurulusu datalarını inceleyerek bir fikir edinmeye çalışalım.
Üstte yer alan tablolardan anlaşılacağı üzere, İS0 500 2019 bilgilerine nazaran en büyük 500 sanayi şirketimizin pasif kompozisyonunda borçlar % 68’lik bir hisseye sahip. Yani şirketlerin borçluluk seviyesi şirket özkaynaklarının 2 katını aşmış halde. Üstüne üstlük kelam konusu borçların % 41’i ise kısa vadeli borçlarla finanse edilmiş görünüyor. Özetle, şirketler hem çok borçlu hem de borçlanma vadeleri son derece kısa ve haliyle yüksek likidite riskine maruz kalabilecek bir yapıya sahipler. Şayet bir de döviz cinsinden borçlanıyor ve hedging de (finansal korunma) yapmıyorlarsa ortaya çıkabilecek risk sahiden çok daha yüksek demektir.Reel kesim tarafında mevcut finansal yapı bu iken, bir de azalan finansal kaynaklar ve yükselen faiz oranları ile şirketlerin mevcudiyetini devam ettirerek yatırım ve üretim yapması ise epeyce güç görünüyor. Fakat şirketlerin bir halde yoluna devam edebilmesi için de finansal kaynaklara erişebilmeleri gerekiyor.
İşte tam da bu noktada şirketlerin finansman kaynaklarına erişebilmesi ismine bilhassa yılın üçüncü çeyreğinde alternatif bir yol olarak fevkalade bir furyaya dönüşen halka arz opsiyonu devreye girmiş üzere görünüyor.
Sonuç itibariyle, finansman kaynaklarının gerek miktarsal olarak azaldığı gerekse de maliyetinin arttığı bu konjonktürde, halka arz opsiyonu şirketlerin karşısında yeni bir finansal araç olarak yerini almış üzere görünüyor. Son yıllarda ülkemizde direkt yabancı sermaye yatırımları azalmasına karşın Borsa İstanbul’da yer alan payların döviz bazında hala ucuz olduğu gerçeği Türk şirketlerinin yabancı yatırımcı çekebilme cazibesini kısmen de olsa artırıyor.
Piyasalar kararsız; risk iştahı ise sancılı!
Atilla Yeşilada: Berbat senaryoda hangisi: Bitcoin mi? Altın mı? Dolar mı?
Bitcoin düşüşüne devam ederken kripto para rallisi kuşkuları artıyor
Güney Örnek: BORSADA İZAFİ DEĞERLEME PROSEDÜRÜ
Para Tahlil
