OECD, Türkiye’nin salgına karşı uyguladığı siyasetleri eleştirdi. Örgütün 2021 yılına ait global ekonomik görünüm raporuna nazaran Türkiye hane halkı ve işletmelere direkt yardımın en az yapıldığı ülkelerden biri.
Dünyada pandemi dayanakları genel olarak iki formda yapılıyor. Birincisi vatandaşa verilen direkt ve karşılıksız nakit takviye. Ayrıyeten devletin vazgeçtiği vergiler ve pandemi için yapılan sıhhat harcamaları da bu sınıfta. Dayanaklardan ikincisi de ‘likit’ olarak isimlendirilen ve krediler vasıtasıyla geri alınmak üzere verilen takviye. Hükümetin şu ana kadar dayanak olarak açıkladığı yardımların büyük kısmı ikinci dayanak tipinde. Ayrıyeten takviye olarak lanse edilen vergi ve kredi ödemelerindeki ertelemeler de pandemi öncesinde de sık sık yapılan uygulamalar.
Bu durum Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) raporuna da yansımış durumda. Raporda Türkiye’nin pandemi devrinde yüklü olarak kredi büyümesine dayalı bir siyaset izlediği vurgulanıyor. Lakin raporda bu siyaset için ‘sürdürülemez’ yorumu yapılıyor.
OECD’ye nazaran, salgının sürmesi, düşük istihdam ve hanehalkı geliri, yüksek borçluluk ve refinansman maliyetleri üzere ögeler hem hane halkı hem de işletmelere direkt takviye gerektiriyor.
Türkiye direkt takviye listesinde ise sınıfta kalan ülkelerden biri.
IMF’nin Mali İzleme Raporu’na nazaran, gelişmiş ülkeler ulusal gelirlerinin yüzde 16’sından fazla direkt takviye olarak uyguladı. Lakin Türkiye’de bu oran yalnızca yüzde 2. Gelişmekte olan öbür ülkelerin ortalaması ise yüzde 4.
Hükümetin amacı yüzde 3
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan yıl sonunda dayanak meblağının 183 milyar TL’ye ulaşacağını söz etmişti. Lakin bu sayı ulusal gelirin yüzde 3,2’sine tekabül ediyor ve hala hem gelişmiş ülkelerin hem de gelişmekte olan ülkelerin ortalamasının altında.
Diken
Para Tahlil
