Çağdaş Para Teorisini direkt kurucularının ağzından dinlemeye devam ediyoruz. İleride bu bahiste araştırma yapacaklar için bir kaynak oluşturuyoruz.
Kursun web sayfası şuradadır.
Genel olarak; para ve maliye siyasetleri karşılaştırması yapıldığında, MMT’in öncelikle maliye siyasetini tercih ettiği söyleniyor.
Neden para siyaseti değil?
Para siyasetinin tesirleri meçhuldür. Faiz enstrümanının artış tarafında kullanımı daha çok borç verenler lehinedir. Ayrıyeten para siyasetinin, gelir dağılımı üzerindeki tesirleri meçhuldür.
Maliye siyasetinin gelir dağılımını düzeltmek ismine daha tesirli bir araç olduğunu vurguluyorlar.
Mesela, QE’lerin yalnızca bankaların rezervlerini artırdığını ama bankaların borç verme eğilimlerinin artırmadığını belirtiyorlar. Bankanın kredi verebilmesi için, bankaya gelip o krediyi isteyecek müşteriye gereksinimi vardır.
Tıpkı vakitte, devletlerin harcama yapmak için neden tahvil çıkardıklarını burada tekrar sorguluyorlar? Hatırlayın, hükümran devletlerin finansal kısıtı yoktur. MMT şuna getiriyor arkadaşlar; kanunlarda vergi ve borçlanma fiyatının devlet harcamalarını karşılaması gerektiği yazmaktadır. Ama hükümran devletin finansal kısıtı olmadığı için bu bir mecburilik olmamalıdır. It is not necessary!
Sabri hoca, bunu Kelton’la bir mail yazışmasında bu durumu tartışmıştı.
MMT ekonomistleri, merkez bankasının hazineden bağımsız olamayacağı ve operasyonel gerçekler nedeniyle birlikte çalışmaları gerektiğini belirtmektedir. Sonuçta merkez bankasının belirlediği kısa vadeli faizler, uzun vadeli faizlerin de öncü göstergesi olmaktadır.
Birebir vakitte, devletin yaptığı harcamaların birebir devirdeki vergi fiyatını aşması halinde bankalarda çok rezerv oluşacağı, bu rezervlerin yaratabileceği tesirleri nedeniyle merkez bankası siyasetini sınırlayabileceğini belirtiyorlar. Bu yüzden hazine ve merkez bankasının birlikte çalışması gerektiğini ısrarla vurguluyorlar.
Para siyasetinin en değerli ögesi olan faizin, harcamalar üzerinde tesirli olabilmesi için harcamaların faiz e karşı hassas olması gerektiği belirtiliyor. Diyelim işsizsiniz ve faizler düştü. Faizler düştü diye borç alıp harcama yapar mısınız? Faizlerin, enflasyon üzerindeki tesirinin de belgisiz olduğunu söylüyorlar.
Sonuç olarak maliye siyaseti candır.
Neo liberal iktisatın, devletlerin bütçe fazlası vermesi gerektiği niyetini yerden yere vuruyorlar. Kemer sıkma siyasetlerinin ülkeleri bir fasit daire içine sokup, daha makûs bir istikrara getirdiği anlatılıyor.
Tahlil teklifleri şu biçimde:
Vatandaşların harcamaları güçlü bir biçimde arttığında, devletin harcamaları azalmalı ve zıddı. Lerner’ın işlevsel finansı.
Devlet harcadıkça hane halkının geliri (tasarrufları ) artacaktır.
Para Tahlil
