Merkez Bankası güne tüm vadelerde TL mecburî karşılık oranlarını artırma kararı ile başladı.
Ne amaçlanıyor?
Kasım’dan bu yana yapılan siyaset faiz artışı (yüzde 17’ye) şimdi yerlilerin TL’ye olan ilgisini artırmaya ve dolar mevduatlarında bir çözülmeyi başlatmaya yetmemişti. Banka’nın bugünkü kararı da esasen TL’yi desteklemeye yönelik.
TL rezerv karşılık faizlerinin yükselmesi ile TCMB piyasadaki likiditeyi azaltmış olacak. TL arzı azaldığından mevduat faizlerinde yükseliş olması bekleniyor. Daha yüksek TL mevduat faizi, “normal şartlarda” yerli mevduat sahiplerine döviz yerine TL’ye dönmeyi daha cazip hale getirecek.
Öbür yandan, bankaların kredi maliyetleri artacağı için kredi faizlerinde de yükseliş bekleniyor. Bu da enflasyonu düşürmek için faizi yüzde 17’ye çekerek iç talebi yavaşlatma eforuna faiz artırmadan takviye vermek manasına geliyor. Kredi maliyetlerinin artması ekonomik yavaşlamayı hızlandıracak beklentisi hakim.
2020’de gerçekleştirilen muazzam gevşek para siyasetinin büyüme ve enflasyon üzerindeki tesirleri hala devam ederken, merkez bankası bugünkü kararıyla iktisada iki taraftan yavaşlama tesiri vermiş oluyor.
Kredi maliyetlerini bir kademe daha üst çekecek bu kararın, yerlilerin dövizden TL’ye dönmede manalı bir tesiri olması ise güç. Öncelikle, enflasyon oranı hala yükselmeye devam ediyor. TÜİK yanında ENAG’ın açıkladığı enflasyon verisine bakarak yüzde 17 faizin TL talebini artırmaya yetmediği anlaşılıyor. Mecburî karşılıklarda yapılan yükseliş lakin hudutlu tesir yapabilecek bu alanda. Enflasyon, genel olarak itimat sorunu, sıhhat krizini idare kusurları, kapatmlarda verilmeyen dayanaklar daima vatandaşların TL’ye olan talebini azaltır nitelikte.
Bu açılardan Banka’nın bugünkü kararları olumlu olmakla birlikte, çok daha net bir biçimde yapabileceği faiz artışının yerini tutmayacaktır. Öteki yandan, merkez bankasının tıpkı vakitte günlük fonlama ölçüsü olan 300 milyar TL’yi de düşürmeden manalı bir sıkılaştırma yaratması da gerçekçi görünmüyor.
Banka’nın Resmi Gazete’de çıkan kararına nazaran;
Türk Lirası mecburî karşılık oranları mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) vadesiz, ihbarlı,
- 1 aya kadar ve 3 aya kadar (3 ay dâhil) vadeli yüzde 6’dan yüzde 8’e,
- 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli yüzde 4’ten yüzde 6’ya,
- 1 yıla kadar vadeli yüzde 2’den yüzde 4’e, 1 yıl ve
- 1 yıldan uzun vadeli yüzde 1’den yüzde 3’e,
- müstakrizlerin fonları için yüzde 6’dan yüzde 8’e,
- öteki yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli yüzde 6’dan yüzde 8’e,
- 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli yüzde 3,5’ten yüzde 5,5’e,
- 3 yıldan uzun vadeli yüzde 1’den yüzde 3’e çıkarıldı.
Para Tahlil
