Hazine Maliye Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran merkezi idare bütçesi, mayısta 13,4 milyar lira açık verdi ve Ocak-Mayıs periyodunda açık 7,5 milyar lira oldu. Geçen yılın birinci beş ayında açık 90.1 milyar lira düzeyindeydi. 2020 Mayıs ayında 7 milyar 637 milyon TL faiz dışı açık verilmiş iken 2021 Mayıs ayında 575 milyon TL faiz dışı fazla verildi. Böylelikle birinci beş ayda faiz dışı fazla milyar liraya ulaştı. geçen yıl birinci beş ayda 25,1 milyar lira faiz dışı açık vardı.
Bütçe gelirleri mayısta yüzde 53,5 artışla 104,5 milyar liraya yükselirken, bütçe sarfiyatları yüzde 38 artışla 117,8 milyar oldu. Böylelikle bütçe açığı geçen yıl mayıstaki 17,3 milyar liradan bu yıl 13,4 milyar liraya geriledi.
Mayısta vergi gelirlerinde dikkat cazibeli yüzde 67 artış vardı. Alt kalemler içinde yüzde 633 büyüme ile geçen yıl ötelenen dahilde alınan katma paha vergisi geliri geliri 10.1 milyar lira ile ön plandaydı. Yeniden geçen yıl hem ötelenen hem kapanma nedeniyle ithalattaki düşüşten etkilenen ithalde alınan katma bedel vergisi de yüzde 122,5 yükseldi ve 18.2 milyar lira gelir kazandırdı.
Özel Tüketim Vergisi yüzde 17,6 artarken motorlu taşıtlardan alınan ÖTV yüzde 197,3 artarak 4.2 milyar liralık gelire elde edildi. Alkollü içkilerden alınan ÖTV yüzde 68,7 artarken eşel taşınabilir uygulamasının tesiriyle petrol ve doğalgaz eserlerinden alınan ÖTV yüzde 51,8 azaldı.
Bütçe gelir performansının gücü ve bütçe açığındaki görece gerilemede en büyük tesir geçen yıl ertelenen vergilerin bu yıl periyodunda alınması. Hatta 2021 Mayıs’ta kapanma tedbirlerinin kısmi olması sayesinde gelirler nisana ve geçen yılın tıpkı devrine nazaran daha iyi bir performans sergilendi. Toplam masraflar tarafında aylık yüzde 38’l,ik artış enflasyonun epeyce üzerinde olmakla birlikte, mal ve hizmet alımlarındaki yüzde 44,4 oranındaki artış ve cari transferlerdeki yüzde 42,7’lik artış enflasyonun çok üzerinde olduğundan önümüzdeki aylarda dikkatle izlenmeli. Ancak birinci beş ay masraflarının enflasyona paralel yüzde 14,8 artması harcamalar tarafında denetimli gidişatın işareti.
Önümüzdeki aylarda aşılamanın hızlanması pandemi periyodu tedbirlerinin olağana dönmeye başlamasıyla bütçedeki olumlu performansın sürmesi beklenebilir. Lakin, iç talepteki yavaşlama bilhassa yılın son çeyreğinde vergi geliri performansında aylık bazda tesirli olmaya başlayacaktır.
Para Tahlil
