Istanbul Sanayi Odası ve IHS Markit’ten elde edilen son PMI® anket datalarına nazaran Şubat’ta 51,7 olarak ölçülen manşet PMI Mart’ta 52,6’ya yükselerek bölümün performansında güçlü bir iyileşmeye işaret etti. Böylelikle, faaliyet şartları üst üste onuncu ay güçlenmiş oldu.
Yeni siparişlerde gözlenen iyileşme sinyallerine bağlı olarak imalat kesiminde üretim ve istihdamın büyümeyi sürdürdüğüne işaret etti. Ham husus teminindeki badirelerin devam etmesi müspet genel görünümü sınırlarken hem girdi maliyetleri hem de son eser fiyatları enflasyonu yine hızlandı.
PMI bilgilerinin ayrıntıları, ihracat talebinin artarken, iç talebin de güçlü seyrini koruduğunu gösteriyor. Enflasyonu düşürme maksadını benimseyerek Mart ayında 200 baz puan daha faiz artıran eski merkez bankası lideri Ağbal’ın da iç talebin PMI datalarına de yansıyan gücüne bakarak ne kadar haklı olduğunu anlatıyor. İç talep ve dış talep büyümesindeki eğilimler, tedarik problemleri birleştiğinde fiyatların yükselmesine neden olmakta. Münasebetiyle Mart ayı enflasyonu beklentilerin üzerinde gelebilecek nitelikte. Öbür yandan, son iki haftadır TL’nin bedelinde yaşanan kayıp ve oynaklık beklentileri bozması açısından önümüzdeki aylarda iç talep büyümesini yavaşlatarak PMI verisine de yansıyabilecek nitelikte.
Aşağıda PMI verisiyle birlikte gelen açıklamaları okuyabilirsiniz:
– Toplam yeni siparişler, bir evvelki ay kaydettiği yavaşlamanın akabinde Mart’ta yükselerek tekrar büyüme bölgesine geri döndü. Anket iştirakçileri, talepte iyileşme sinyalleri olduğunu bildirdi. Yeni ihracat siparişleri ise üst üste üçüncü ay artış gösterdi ve toplam yeni siparişlere nazaran daha süratli büyüdü.
– Yeni siparişlerdeki yükseliş ve yeni üretim sınırlarının eklenmesi, üretimin üst üste üçüncü ay büyüme kaydetmesinde rol oynadı. Büyüme suratı hafif artış gösterdi; fakat kimi anket iştirakçileri, ham husus arzındaki sorunların üretimde daha yüksek oranlı bir artışa mahzur olduğunu belirtti.
– Tedarikçilerin teslimat müddetlerinde devam eden keskin artış, arz tarafında yaşanan zorluklara işaret etti. Global yük taşımacılığındaki problemler ham unsur arzındaki yetersizlikleri daha besbelli hale getirdi ve böylelikle teslimat mühletleri Şubat’a nazaran daha yüksek oranda arttı.
– Arz ezaları Mart’ta enflasyonist baskıları da artırırken Türk lirasındaki bedel kaybı, girdi maliyetlerinde yılbaşından beri en süratli artışın yaşanmasında rol oynadı. Misal formda, enflasyon oranının Şubat’ta son 10 ayın en düşük seviyesine gerilemesinin akabinde son eser fiyatları Aralık ayından beri en süratli artışı kaydetti.
– Türk imalatçıları Mart ayında işçi sayılarını güçlü bir formda artırmaya devam etti. Böylelikle istihdam son 10 ay boyunca sistemli olarak artış gösterdi. Yatırımlar, kurulan yeni üretim sınırları ve üretim ihtiyaçlarındaki yükseliş, istihdam artışını destekleyen faktörler ortasında yer aldı.
– Satın alma faaliyetleri de Şubat’ta kaydedilen hafif yavaşlamanın akabinde toparlanma kaydetti. Fakat ham unsur temininde yaşanan zorluklar girdi stoklarını artırmaya yönelik eforları zayıflattı ve stoklar son 3 ayın en süratli düşüşünü kaydetti.
PMI dataları hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Türk imalat dalı, karşılaştığı kimi değerli zorluklara karşın Mart ayında yeni siparişlerinin büyüme bölgesine dönmesini sağlayabildi ve hem üretimi hem de istihdamı artırmaya devam etti. Son vakitlerde giderek daha bilinir hale gelen ham unsur temin zorlukları, tedarikçilerin teslimat müddetlerini, stokları ve girdi maliyetlerini etkilerken üretimdeki büyümeyi de sınırladı. Türk lirasındaki paha kaybı ise enflasyonist baskıları şiddetlendirdi. Firmalar, bölümdeki büyümenin sürat kazanmaya başlayabilmesi için karşı karşıya oldukları bu zorluklardan kimilerinin önümüzdeki aylarda hafiflemesini umuyor olacak.”
Para Tahlil
