‘Elektrik Piyasası Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ 5 Ekim 2020 Pazartesi günü TBMM Başkanlığına sunuldu. Güç piyasaları ile ilgili değişikliklerin yanı sıra madencilik faaliyetlerine ait düzenlemeleri de içeren 47 unsurluk kanun teklifi, madencilik faaliyetlerinin etrafa ve insan sıhhatine olumsuz tesirlerini artıracak düzenlemeler içeriyor. TEMA Vakfı ise ülkemizin doğal varlıklarını ve insan sıhhatini hiçe sayan bu değişikliklerin kabul edilmemesini ve mevcut hali ile aslında etraf ve insan sıhhatini korumaktan çok uzak olan mevzuatın etraf ve insan sıhhati lehine tekrar ele alınmasını talep ediyor.
Maden yasasında değişiklik yapılmasını teklif eden ve Meclise sunulan ‘Elektrik Piyasası Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ için komite görüşmesi bugün yapılacak. Kanun teklifinin bilhassa 3’üncü ve 5’inci unsurlarında önerilen değişikliklere dikkat çeken TEMA Vakfı, mevcut hali ile etraf ve insan sıhhatini korumaktan çok uzak olan mevzuatın etraf ve insan sıhhati lehine tekrar ele alınmasını talep ederken, yetkilileri bu hususta harekete geçmeye ve sorumlu davranmaya davet ediyor.
Kanun teklifinin 3’üncü unsurunda önerilen değişiklik ile maden ruhsatlarının uzatma (temdit) periyodunda, denetlemeler ve müsaadeler tamamlanmadan maden işletmelerine 12 ay daha çalışma hakkı sunuluyor. Bu durum uzatma öncesinde gerekli inceleme ve kontrol süreçlerinin, önlem uygulamalarının ve cezai süreçlerin aksamasına neden olacağı üzere; durdurulması ya da iptal edilmesi gereken bir ruhsatın ruhsat sahibine mevzuata muhalif bir formda 12 ay daha faaliyetine devam etme imkânı verecek. Böylelikle etraf, toplum sıhhati ve iş güvenliği üzere süreçlerdeki aksaklık ve eksiklikler, mevzuatla uyumsuz süreç ve aksiyonlar üzere nedenler ile durdurulması gereken ruhsatların 12 ay daha mevzuata karşıtlıkları gidermeksizin çalışmasının önü açılarak etraf ve insan sıhhati tehlike altına atılacak.
Taslakta yer alan 3’üncü unsurun münasebeti, “izin süreçleri ile ilgili süreçlerin uzamasından kaynaklanan ve üretimin aksamasına neden olan kontrol ve müsaade süreçlerinden kaynaklı meselelerin giderilmesi” olarak açıklanıyor. Lakin bu problemler, mevcut Maden Kanunu’nun 24’üncü hususunda yer alan ruhsat uzatma-başvurma periyodunun daha erken bir tarihe alınmasını sağlayacak düzenlemelerle ya da kamunun ilgili üniteleri için bu süreçleri hızlandırıcı sistemler öngörülerek etraf ve insan sıhhati tehdit altına alınmadan giderilebilir.
Teklifin 5’inci unsuru ise, madencilik faaliyetlerinde ruhsat alanı dışına yapılan taşmaların Kanun’un Ek-15’inci hususunda yer alan cezai düzenlemelerden istisna tutulmasını öneriyor. Bu hususla ruhsat alanı dışına taşılması durumunda taşmaların “tedbirsiz ve dikkatsiz faaliyetler sonucu” olması halinde unsurda yer alan cezai kararların bu işletmeler hakkında uygulanmaması öneriliyor. Teklif bu hali ile dikkatsizlik ve kusur içeremeyecek derece değerli olan madencilik faaliyetlerinde gerçekleştirilen ihlallere yasallık tanıyor ve madencilik faaliyetini gerçekleştiren kurum ve kuruluşların sorumluluğunu yok sayıyor. Orman Genel Müdürlüğü 2019 Yılı Sayıştay Kontrol Raporu’nda, uygulamadaki cezai süreçlere karşın mevcut madenlerin %72’sinde hudut aşımı tespit edildiği söz edilmişti. Yeni düzenleme ise hudut aşımlarını teşvik edecek ve yasallaştıracak bir yer oluşturuyor.
Ülkemizin doğal varlıklarını ve insan sıhhatini hiçe sayan bu değişikliklerin kabul edilmemesini ve mevcut hali ile esasen etraf ve insan sıhhatini korumaktan çok uzak olan mevzuatın etraf ve insan sıhhati lehine tekrar ele alınmasını talep ediyoruz. Yetkilileri bu sorumlulukla harekete geçmeye davet ediyoruz.
Para Tahlil
