Döviz kurunda yaşanan süratli artış yüklü dış borçlar nedeniyle ülke kaynaklarının daha fazla yurtdışına akmasına yol açıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı bilgileri üzerinden yapılan hesaplamalara nazaran, döviz kurunun yalnızca 1 kuruş yükselmesi Türkiye’nin brüt dış borcunun TL karşılığını 4 milyar 310 milyon TL birden artırıyor.
Birden fazla kişinin yolda bulsa dönüp bakmayacağı 1 kuruşun döviz kuru üzerinden ülke iktisadında yol açtığı bu kayıp, 1 milyon 757 bin taban ücretlinin bir aylık maaşına karşılık geliyor. Üstelik kurlar o denli 1-2 kuruş değil, 20-30 kuruş birden yükseliyor.
BORCUN BIRÇOK DOLAR
Türkiye’nin kamu ve özel bölüm dahil toplam brüt dış borç stoku 2020’nin Ocak-Mart devri prestijiyle 431 milyar 34 milyon dolara ulaştı. Dış borcun 118 milyar 690 milyon dolarlık kısmı 1 yıldan daha kısa vadeli borçlardan oluşuyor. Buna karşılık 312 milyar 344 milyon dolarlık borç ise 1 yıl ve daha uzun vadelere yayılmış durumda.
Asıl büyük risk oluşturan durum ise borcun döviz dağılımında gözleniyor. Toplam dış borcun yaklaşık 257 milyar dolarlık büyük kısmı dolar cinsi, 131 milyar 297 milyon dolarlık ikinci büyük kısmı da Euro cinsi dövizden oluşuyor. TL ile yapılan dış borçlanma geçmiş yıllara nazaran düşse de toplam borç içinde 22 milyar 633 milyon dolarlık hisse alıyor.
TL’nin öteki yabancı para üniteleri karşısında yalnızca 1 kuruş paha yitirmesi, Türkiye’nin brüt dış borcunun TL karşılığını 4 milyar 310 milyon lira birden yükseltiyor. Bu durum, 1 kuruşluk artışın bile iktisada ne kadar büyük ziyan verdiğini gözler önüne seriyor. TL cinsi dış borçlanma dışarıda tutulsa dahi 1 kuruşun yansıması 4 milyar liranın üzerinde kalıyor.
FAKIRE KONUT YAPILIR
Son devirde doların 33 kuruş birden üst çıkması dış borcun TL karşılığını yaklaşık 135 milyar TL civarında artırdı. Bu fiyat, 2 milyon 700 bin fakire parasız 100’er metrekarelik mesken yapılabilecek büyüklüğü söz ediyor.
GARANTİ BEDELLERİNİ DE ARTTIRIYOR
Döviz kurlarındaki süratli artış döviz cinsinden borçların yanı sıra döviz garantili gelir vaadiyle özel bölüme yaptırılan kamu hastaneleri, köprüler, otoyollar, tüneller ve havaalanları cephesinden de ülkeyi süratle yoksullaştırıyor. Garantili projelerin tamamı için TL yerine döviz cinsinden paralarla garanti verildiği için döviz arttıkça bu projelerin müteahhitleri daha da zenginleşirken halk daha fazla fakirleşiyor.
Sözcü
Para Tahlil
