Salgının birinci günlerinde taban yapan kredi faizleri son 19 ayın en yüksek düzeyine çıktı. En yüksek tırmanışın görüldüğü muhtaçlık kredileri 2,9 kat artışla yıllık yüzde 8,27’den yüzde 23,5’e taşındı. Üretim, yatırım ve istihdama dönüşen ticari kredide de faiz yüzde 8,16’dan yüzde 21’e dayandı. Hem vatandaş, hem yatırımcı, artık kımıldayamaz hale geldi.
Merkez Bankası’nın son 200 baz puanlık artırımını bankalar kredilerine yansıttı. Böylece kredi faizleri son 19 ayın en yüksek düzeyine çıktı. Kredi faizleri en son 23 Ağustos 2019’da yüzde 21-24 bandıyla en yüksek düzeyini görmüştü. Global salgının birinci açıklanıdığı 2020 yılında, kamu bankaları öncülüğünde yıllık ortalama yüzde 8,45- 9’la taban yapan faizler, son bir yılda 2 kattan fazla arttı. En süratli yükseliş gereksinimde görüldü.
Merkez Bankası datalarından yapılan belirlemelere nazaran, geçen yıl nisanda yıllık ortalama yüzde 9.66’e inen kredili mevduat hesabı (KMH) dahil muhtaçlık kredisi, bu yıl 26 Mart’ta 2,5 kat arıtşla yüzde 24,19’a çıktı.
3 KATA DAYANDI
Kelam konusu devirde KMH hariç gereksinim kredisi yüzde 8,27’den yüzde 23,55’e ulaştı. Böylece yaklaşık 2,9 kat arttı. Süratli artan bir öbür kalem tüketici kredileri. Geçen yıl 24 Nisan haftasında yıllık yüklü ortalama yüzde 8,45 olan kelam konusu krediler, bu yıl 26 Mart’ta yüzde 22,45’e ulaştı. Yaklaşık 2,7 kat arttı. Kredili mevduat hesabı (KMH) dahilde bu oran tıpkı periyotta yüzde 9,75’ten yüzde yüzde 23,41’e taşındı. Üretim, yatırım ve istihdamın olmazsa olması ticari kredi maliyetlerinde de süratli yükseliş görüldü.
TİCARİLERDE SÜRATLİ YÜKSELİYOR
Kamu bankaları öncülüğünde tek haneli sayılara inen ticari kredi faizleri de geçen yıl yüzde 9,41’e kadar düştü. KMH hariçte bu oran yüzde 8.16’ya indi.Merkez Bankası’nın son artırımını bankaların kredi kalemlerine yansıtmasıyla ticari kredi faizleri de yıllık ortalama yüzde 21,06’ya çıktı. Taşıtta yüzde 11,20’den yüzde 20,11’e ulaştı. Tüm kalemler ortasında en yavaş artış konutta görüldü. Kelam konusu devirde yıllık yüzde 9.1’e kadar inen konut faizi yüzde 17,88’e ulaşmasına rağmen, yüzde 20’yi aşan öbür kalemlerin altında kalan tek kredi kalemi oldu.
‘İHTİYAÇ’TAN 25 BİN LİRA DAHA
Faizlerdeki süratli yükseliş kredi kullanımını da daha kıymetli hale getirdi. En süratli artışın yaşandığı gereksinimde bu maliyet daha yüksek. Örneğin, yıllık 9,66 maliyet üzerinde hesaplandığında aylık faiz yüzde 0.80’le yüzde 1’in altına denk geliyordu. Bu faizle 36 ay vadeli 50 bin lira kredi kullanıldığında vade sonunda toplam 59.4 bin lira ödeniyordu. Bugün yüzde 24,19 maliyetle aylık yüzde 2,01’le muhtaçlık kredisi kullanıldığında, vade sonunda 75 bin lira geri ödeme yapılıyor. Yalnızca faize ödenen para 25 bin 375 lira. Öteki bir tabirle her 100 liranın 25 lirası faize gidiyor.
DÜŞÜK KREDİ FAİZİ MAZİDE KALDI
Misal bir durum ticari kredileri için de geçerli. Faizlerin taban yaptığı geçen yıl nisanda yıllık faizler yüzde 9.41, aylık yüzde 0,78 oluyordu. Böylece 36 ay 100 bin lira kredi kullanıldığında vade sonunda 118 bin 255 lira ödeniyordu. Yeni oranlarla, yani yıllık yüzde 21,06, aylık yüzde 1,75 faizle bankadan ticari kredi kullanıldığında vade sonunda 143 bin 516 lira ödenirken, aylık taksitler 3 bin 986 lirayla 4 bin liraya yaklaşıyor. Böylece tıpkı vade müddetinde faize 43 bin 516 lira ödenmek zorunda kalınıyor.
Kaynak: yenisafak.com
Para Tahlil
