Pandemi nedeniyle 2020’yi şiddetli geçiren 2021’e belirsizliklerle başlayan bankacılık bölümü, kriz tecrübesi ve uzman insan kaynağıyla yılı hasarsız atlatma sinyali veriyor. Dijitalleşmede 10 yılık adımları bir yılda atan bankacılık bölümü, büyümeye çok yakın duruyor.
KPMG Türkiye’nin hazırladığı Sektörel Bakış serisinin Bankacılık raporu yayımlandı. Rapora nazaran 2019 ve 2020’de tecrübe biriktiren bankacılık dalı, 2021’e güçlü başladı. Bölüm süratli dijitalleşmenin de tesiriyle büyüme ve ekonomik toparlanmaya dayanak vermeye hazır görünüyor.
Raporu pahalandıran KPMG Türkiye Finansal Hizmetler ve Bankacılık Bölüm Başkanı Kerem Vardar, bankacılık dalının global piyasalardaki belirsizliklerin, risklerin yüksek olduğu bir devirde hem gerçek kesimi hem de müşterilerini desteklediğini belirterek, “Bankalar geçen yıl birer finansal kurum olmanın yanında, salgın sürecinin yönetilmesine de dayanak sağlayan kilit kurumlar oldu. Kriz tecrübeleri ve yetişmiş insan gücü sayesinde bu yılı da kayıpsız geçirmeleri bekleniyor” dedi. Vardar, şöyle devam etti:
“Aniden daralan global ticaret ve endüstriyel üretim hacimleri, hizmet kesimi başta olmak üzere birçok kesimde yaşanan küçülme, iflaslar, istihdamın azalması, bölgesel ve lojistik sıkıntılar sebebiyle artan kredi riskleri üzere ögeler bankaları, iş modelleri ve stratejilerini süratle yenilemeye, yeni şartlara adapte olmaya ve yeni riskleri yönetmeye zorladı. 2020 yılına bu açılardan baktığımızda global bankacılık bölümü için tarihe geçen, dijitalleşme sürecinin de öngörülenden çok daha süratli ilerlediği bir sene olduğunu söylemek mümkün. Bankacılık bölümü, teknolojiyi iş modellerine son derece süratli bir halde adapte ederek hem aktiflik sağladı hem de müşterilerinin gereksinimlerine karşılık verdi. Pandemi gayretinin sürdüğü 2021, bankalar için güncellenen iş modellerinin daha da geliştirileceği, karlılık düzeylerinin eski olağanlara yaklaşacağı ve risk algısındaki toparlanma sayesinde büyüme trendinin yine oluşacağı bir yıl olarak görünüyor.”
Kerem Vardar bölümle ilgili şu bahislere dikkat çekti:
– Bankacılık dalı, tabiatı gereği ekonomik faaliyetlerin canlanmasında kritik rol oynadığından; şartların iyileşmesi ülke ekonomisindeki toparlanmanın temel taşlarından biri olarak belirginleşiyor.
– Bankalar, risk ögelerinin yine olağanlaşması ve makroekonomik göstergelerde iyileşmenin görülmesiyle, harici fonlama kaynaklarına daha rahat erişim sağlayacaklar. Bu durum da bilanço durumunda tesirini çabucak gösterecektir.
– 2021, bölüm için dengelenme yılı olacak. Dalı, kredi büyümesinin görece yavaşladığı, takipteki alacakların iyi yönetilmesi ve faal kalitesinin iyi ölçülmesi gerektiği bir süreç bekliyor. Bu sırada, risk iştahının tekrar artmaya başlamasıyla, ekonomik aktivitenin, ertelenen talepleri de karşılayacak halde desteklenmesi kârlılığa da değerli katkıda bulunacaktır.
Süratli dijitalleşmenin getirileri
– Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de klasik bankacılık, dijitalleşmenin getirileriyle değerli değişime uğradı. Dijitalleşmede 10 yılda beklenenler, bir yıla sığdırıldı. Bankalar, dijitalleşme seyahatine fintech’ler ve start-up’larla devam edeceklerinin farkında.
– Dijital dönüşümden kendi hissesine düşeni alan bankacılık dalı uzun müddettir öncü rol üstlendiği dijital kanallarda değerli atılımlar yapıyor. İş yapış modelleri gereği dijitalleşmeye son derece müsait olan bankalar, gerekli adımları çekinmeden atıyor. TBB datalarına nazaran, 2017 sonunda 35 milyon düzeyinde olan etkin dijital bankacılık müşteri sayısı, 2020 yıl sonunda 66 milyona ulaştı.
– Dijital bankacılığı yalnızca “geliştirilmiş internet bankacılığı” üzere görmemek gerekiyor. İnternet bankacılığı ile başlayan rekabet, taşınabilir uygulamalara, oradan da blokzincir altyapısının gerek güvenlik gerekse de müşteri tarafındaki yansımalarında devam ediyor.
– Dijital müşteri kazanımı konusunda atılan adım bankalara süreçlerini uçtan uca elektronik ortama taşıma fırsatını veriyor.
– Bununla paralel olarak giderek karmaşıklaşan siber güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması, iç süreçlerin otomatik hale getirilerek operasyonel masrafların optimize edilmesi üzere mevzular kritik değer taşıyor. Bu süreçte, data analitiği araçlarını daha iyi kullanan, müşterilerine daha aktif bir yaklaşımla ulaşabilen bankalar yeni devrin kazananı olacaklar.
Rapordan öne çıkan kimi başlıklar şöyle:
– Dalın özkaynakları yıllık bazda yüzde 20,9 oranında büyüme gösterdi ve 2021 yılı Mart ayı sonu prestijiyle 604 milyar TL olarak gerçekleşti. 2020’nin son çeyreği ile birlikte sıkılaşan para siyaseti, yüksek seyreden faizler ve potansiyel takip evrakları sebebiyle kârlılığın 2021 yılında 2020 kadar güçlü olmaması bekleniyor.
– Mart 2021 prestijiyle yıllık bazda yüzde 31 büyüyen bölüm mevduat stoku toplamda 3.412 milyar TL’ye ulaştı. Bu devirde Türk Lirası’ndaki yüksek mevduat getirilerine rağmen; TL mevduat hacmi yüzde 20,7 artarken, yabancı para mevduatlarında artış oranı yüzde 32,0 oldu.
– TL varlıkların görece yüksek getirilerine rağmen, yaşanan döviz kuru hareketlerinin mudilerin tasarruf tercihlerine tesir ettiği görülüyor. 2016 yılında yüzde 61,0 düzeyinde gerçekleşen toplam hacim içerisindeki TL mevduat hissesi, yıllar içinde süratle azalarak Mart 2021 prestijiyle yüzde 46,5 düzeyine geriledi. Bu oran 2020 yıl sonunda yüzde 46,3; 2020 Mart ayında ise yüzde 38,5 olarak gerçekleşti.
– Bankacılık dalında kredi artış suratının 2020’nin son aylarına kadar yüksek seyretmesi ve BDDK tarafından alınan tedbirler, bankaların takipteki alacaklar oranının değerli ölçüde değişmemesini sağladı. 2019 yılını yüzde 5,36 takip oranı ile kapatan bölüm (ki 2019 sonu için yüzde 6 düzeyinde beklentiler mevcuttu) 2020 yılını yüzde 4,08 ile tamamladı. 2021 Mart ayı prestijiyle yüzde 3,79 olan bu oranın, kredi büyümesindeki yavaşlama süreci ile artması bekleniyor.
– Salgın periyodunda devreye alınan ve çok sayıda kredi müşterisinin faydalandığı ödeme erteleme sürecine karşın bankaların etkin kalitesinde değerli seviyede bozulmanın yaşanmadığı gözlemleniyor.
– Tekrar 2021 yılı Mart ayı prestijiyle, tasfiye olunacak alacakların sektörel kırılımına bakıldığında inşaat kesimi yüzde 9,7’lik oranla en üst sırada yer alıyor. Finansal aracılık kesimi ise tarihi performansını koruyarak ve büyük farkla listenin sonunda bulunuyor.
– Bölüm, 2020 yılında 59 milyar TL kâr elde etti. Bu kıymet kârlılıkta yüzde 19’un üzerinde artışa işaret etse de yılın son çeyreği ile birlikte artan faiz oranları ve makroekonomik belirsizlikler kârlılık üzerinde baskı yaratıyor. Bunun yanında, salgın sürecinin faal kalitesi üzerinde yaratması mümkün tesirlerinin hala büsbütün geride kalmadığını da tabir etmek gerekiyor.
– Makroekonomik dalgalanmalar ve vakit zaman süratle değişen faaliyet ortamlarına karşın bankacılık bölümü, güçlü sermaye yeterliliğini müdafaayı sürdürüyor. 2018 sonunda yüzde 17,3 olan sermaye yeterliliği standart oranı, 2020 yılını yüzde 18,7 ile kapattı. 2021 Mart ayı prestijiyle yüzde 18,0 olan oran epeyce güçlü bir sermaye yapısının devamına işaret ediyor.
Para Tahlil