Konut satışları 2020 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 11,2 artarak 1 milyon 499 bin 316 oldu. 1,5 milyonluk konut satışıyla 2020 rekorla kapatıldı. Konut satışlarında, yeniden İstanbul, 265 bin 98 konut satışı ve yüzde 17,7 ile en yüksek hisseye sahip oldu. Geçtiğimiz yıla nazaran yaklaşık 100 binlik artış sağlandı.
2020 Aralık devri datalarına bakıldığında; ipotekli konut satışları bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 70,9 azalış göstererek 14 bin 631 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların hissesi ise yüzde 13,8 olarak gerçekleşti. Kaybın nedeni, Ağustos başından itibaren devam eden faiz artışının Eylül ayı prestijiyle kademeli olarak yükselmesidir.
2020’de EV’lendik
2020 yılına pozitif beklentilerle başlandı ve Mart ayına kadar da oldukça yol alındı. Konut satışları birinci çeyrekte çok iyiydi. Daha sonra bilindiği üzere pandemi her şeyi etkiledi. Hayat durunca tüm ekonomik faaliyetler de durmak zorunda kaldı. Lakin alınan önlemlerle ve kampanyalarla toparlanma yaşandı. Haziran’dan itibaren yaklaşık 3 ay devam eden düşük faizli kampanya devri ise kesimin rekor sayıda satışlar gerçekleştirdiği ve toparlandığı bir devir oldu. Devam eden aylarda çok sert olmamakla birlikte kademeli düşüşler yaşadık. Eylül ve Ekim aylarında faiz artışına bağlı, satışlarda gerilemeler oldu. Lakin bunu olumsuz bir işaret olarak algılamamak gerekir. Son iki yılda yaşanan iniş-çıkış periyodunun bitmesi ve satışların uzun vadeli ortalamalarına geri dönmesi olarak bakmak daha yanlışsız olabilir. Her şeye rağmen 2020 yılını iyi kapattık. Sıkıntılı bir yıl olsa da konut stokunun erimesi bakımından verimli geçirdiğimiz bir yıl oldu.
Gayrimenkul altınla baş başa gidiyor
Türk insanına yatırım sorulduğunda altınla konutun baş başa gittiği görülüyor. Gayrimenkul dalı bu sene dolardan fazla prim yaptı. Birinci ve ikinci elde önemli bir konut stoku kelam konusuydu. Bu 3 yıl içinde bilhassa 2020 yılında hem birinci elde hem de ikinci elde konut stokları önemli biçimde eridi. Bu da konut fiyatlarına yansıyor.
Kesim üzerindeki ataleti attı
Kesim üzerindeki ataleti attı diyebiliriz. Pandeminin hala sürüyor olması, kredi maliyetlerinin yüzde 19-20’ler ortasında olmasıyla ipotekli satışların daraldığını görüyoruz. Fakat kesim üretime devam ediyor.
Yabancıya satışta yılı iyi kapattık
2020 yılında yabancıya satışta, yüzde 10,3’lük bir azalış gerçekleşti. Bu tabloya pandeminin neden olduğu açıkça görülmekte. 2020 yılında yabancı alıcılara 40 bin 812 konut satıldı. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2020 yılında birinci sırayı 19 bin 175 konut ile İstanbul, ikinci sırayı 7 bin 735 konut ile Antalya aldı. 2020 yılının son çeyreğine baktığımızda tüm vakitlerin en yüksek yabacıya satışı olduğunu görüyoruz. Yeni yılda aşının da devreye girmesiyle satışların ivmelenerek 2021 yılını takip eden aylarda tablonun daha da olumlu seyredeceğini öngörmekteyiz.
Çin’den sonra Hindistan, Pakistan üzere yeni pazarlar keşfediliyor
Turizmde kaybettiğimiz döviz girdisini kapatmaz fakat yabancıya satışla birlikte ülkemize gelen döviz de son derece değerli. Hükümetin 2021 ıslahat takvimiyle birlikte yabancıya satışta Avrupa pazarında ufakta olsa bir kıpırdama görebiliriz. Asya’dan Çinlilerin ağır ilgisi kelam konusu. Bununla birlikte Pakistan ve Hindistan üzere yeni pazarlardan da talep görmeye başladık. 2021’de bu talebin büyümesiyle yabancıya satışta müşteri çeşitlenmesi, yeni pazarların keşfedileceği ve faaliyet göstereceğimiz bir yıl olacak.
Yeni yılın daha iyi olacağını umuyoruz
2020 yılında gayrimenkul fiyatlarını baskılanmıştı. Yüksek fiyata ürettiğimizi, maliyetleri konut satış sayılarına neredeyse yansıtmadan sattık. Lakin emtia fiyatlarındaki son 6 aylık artış bizi çok zorluyor. 2020 yılı son çeyrekte kısmen konut fiyatlarına yansıdı, bu yıl da yansımaya devam edeceğini öngörüyoruz. Yeni yılda kademeli olarak yansıtılacak. Faizlerde de artış kelam konusu. Kredili satışlar azalacak. Velhasıl birinci çeyrek kolay geçmeyecek.
Bahar aylarının sonuna gerçek Nisan ve Mayıs’tan itibaren hem aşının hem de önlemlerin tesiriyle salgın büyük oranda hem ülkemizin hem de dünya gündeminin birinci başlığı olmaktan çıkıp daha orta ölçekli bir gündem halini alacaktır. Pandemi ile yaşamayı öğrendiğimiz, konutumuzun değerini daha çok anladığımız bir yıl olacak. Beklenen ertelenmiş taleplerin yabancıya satışın ve gayrimenkulün tekrar insanların gündemine bir yatırım aracı olarak girmesiyle birlikte ikinci çeyrekle birlikte daha olumlu bir havada konuşacağız.
2021’de yeni proje lansmanları olacak
2021’de kesinlikle yeni proje yeni lansmanları göreceğiz. Bahar aylarından itibaren yeni projeler devreye girecektir. 2016-2017 deki üzere bir tempo beklemiyorum daha ayağa yere basan daha ölçülü bir hareket olacaktır. Türkiye’nin gayrimenkul bölümünün aktivitesine ve üretimine gereksinimi var. Hem istihdam açısından hem de öteki dallara olan katkısı açısından tıpkı vakitte kentsel dönüşüm mecburiyetimiz var. Gayrimenkul kesiminin yüzde 7-8 bandında bir büyüklüğe ulaşması gerekiyor. Şu anda daha gerideyiz; yüzde 6’lar civarındayız. Bu manada 2021’in ikinci yarısında azda olsa yeni projelerle üretime devam edeceğiz. Âlâ bir sene bekliyoruz. Makul bir büyüme yılı olacağını umuyoruz.
Para Tahlil
