Koronavirüs salgını tüm dünyada ekonomik ve toplumsal aktiviteleri sekyete uğrattı. Çok sayıda kesimin ekonomik takvimi de bu devirde büyük bir belirsizlikle karşı karşıya kaldı. Güç, nakliyecilik, turizm ve eğitim üzere bölümler yaralarını sarmaya çalışsa da dünya genelinde tesirli olmaya devam eden koronavirüs buna pek müsaade etmiyor.
Salgının olumsuz tesirlerini hisseden dalların başında kırtasiyeciler geliyor. Bilhassa yıllık cirolarının değerli bir kısmını ağustos ayının sonu ile eylül ayının başında yapan kırtasiyeciler kendi bayramları olarak niteledikleri bu periyotta eğitim kurumlarının olağan seyrinde açılmaması nedeniyle büyük bir ciro kaybı ile karşı karşıya.
13 BİN KIRTASİYE
Türkiye’de bulunan yaklaşık 13 bin kırtasiye milyarlarca liralık ekonomik hacim oluşturuyor. Lakin bu yıl pandemiye karşın tüm planlarını okulların eskisi üzere açılacağı istikametinde yapan kırtasiye esnafı bilhassa önümüzdeki aydan itibaren ödenmesi gereken vadesi gelen alacaklar için kaygılı. Çünkü tedarikçi ve okullarla anlaşıp materyalleri dönem öncesinde satın alan esnaf okulların online eğitime geçmesi ile satış yapamayacağını söylüyor. Bölüm temsilcileri ise salgından kaynaklı bu darboğazın aşılması için öncelikli olarak bölüme bir vergi indirimi getirilmesini talep ediyor.
EYLÜL AYI KRİTİK
Bu periyotta herkesin önceliğinin sıhhat olduğunu belirten Tüm Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) Genel Sekreteri İrem Özkal, “Bizim için yılın en kıymetli vakti geldi. Bütün ödeme planları bu bir ay içerisinde gerçekleştirilecek olan satışlara nazaran yapılıyor. Yıllık ciromuzun yüzde 40’ı ağustosun sonu ile eylül başında gerçekleşiyor. Lakin salgın devrindeyiz. Bu periyotta eğitimin büyük kısmı uzaktan oldu. Bu bizi çok olumsuz etkiledi. Yeni eğitim devrinde de olağan bir süreç bizi beklemiyor. Bu kırtasiye esnafının, toptancısının ve üreticisinin sıkıntı bir periyoda girdiğini gösteriyor” dedi. Okulların eskisi üzere eğitime devam etmeyecek olmasının eğitim yılı başında yapılan alışverişleri de kestiğini söyleyen Özkal, “Durum yalnızca bununla hudutlu değil. Birebir vakitte eğitim yılı boyunca sürecek olan alışverişler de online eğitim ile bir arada kısıtlanıyor” sözlerini kullandı.
Yeni eğitim öğretim yılında kırtasiye piyasasında beklenen hareketliliğin yaşanmadığını belirten Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken de yaptığı yazılı açıklamada, “Ülkemizde her yıl yaklaşık 20 milyon öğrencinin okula başlamasıyla yıllık 15 milyar liralık okul alışverişi yapılarak ülke iktisadına katkı sağlanıyordu. Lakin bu yıl kırtasiyeci esnafımız başta olmak üzere okul araç gereçlerini satan hiçbir esnafımız okul alışverişlerinden umduğunu bulamadı. İş yapamayan kırtasiyeci esnafımız piyasadaki belirsizlik nedeniyle ne yapacağını bilmiyor. Öteki bölümlerde olduğu üzere kırtasiye esnafımız da Bağ-Kur, SSK, vergi, kira ve piyasaya olan borçlarını ödeyemiyor” değerlendirmesinde bulundu.
KDV İNDİRİMİ TALEBİ
Kırtasiye eserlerinde KDV indirimi yapılması gerektiğini belirten İrem Özkal, “2004 yılında birtakım kırtasiye eserlerine daha rahat ulaşımın sağlanması için yüzde 18 olan KDV oranı yüzde 8’e indirilmişti. Lakin buna bütün eserler dahil edilmedi. Biz bu devirde kimi eserlerde hala yüzde 18 olan KDV’nin yüzde 8’e, kimi eserlerde yüzde 8 olan KDV’nin ise yüzde 1’e indirilmesini talep ediyoruz. Bununla birlikte yaşadığımız tüm problemleri ilgili bakanlıklara ilettik. Esnaf odalarımız da bu süreçte taleplerini resmi yazılarla bakanlıklara iletti. Pandemi devrinde gelen ek vergileri eserlere yansıtmamak imkansız. O yüzden dalın ayakta kalması ismine vergi düzenlemesi şart” formunda konuştu.
ONLINE SATIŞLAR VE MARKETLER ETKİLİYOR
İrem Özkal,“Bu devrin getirdiği kaidelere uygun olarak kimi oyun ve eser kümelerini da internet üzerinden satmaya başladık. Kuvvetli geçen bu süreçte bizim için artı oldu” dedi. Marketlerin de kırtasiye materyalleri sattığına değinen Özkal, “Serbest piyasa iktisadı koşullarına nazaran hizmet veriyoruz. Kırtasiyeler 365 gün tüketicilere 100 bin barkotlu eser sunarken marketler yalnızca 2-3 haftalık periyotta 35 eser satıyor ve dalda bir pazar hissesine ulaşıyor” diye konuştu.
HIZLAN: UZAKTAN EĞİTİM VURDU
Uzaktan eğitimin tablet ve bilgisayar kullanımını arttırdığı için kırtasiye kesiminin güç duruma düştüğünü söyleyen Hürriyet Muharriri Doğan Hızlan, “Buna ek olarak öteki kasvetler da var. Bölüm bütün yıl ders yılına hazırlanır ve stok yapar. Fuarlar da bunun için yapılır. Bu türlü olunca çantadan bütün kalem çeşitlerine kadar geniş bir liste sıfırlandı. Okullar açılmayınca ısmarlama ödemeleri de yerine getirilemedi. Kesim temsilcileri uzaktan eğitimin sonucunda çok sayıda kırtasiyecinin bölümden ayrılmak zorunda kalacağını söylüyor” dedi.
MERDİVENALTI ÜRETİM
Kırtasiye bölümünü besleyen yerli firmaların az sayıda olduğunun altını çizen Hızlan, “Sektörde kimi kırtasiyecilere nazaran bir dışa bağımlılık kelam konusu. Bu yüzden merdiven altı üretim ortaya çıkıyor. Kimi marketlerin ucuz kırtasiye satışları da gerçek kırtasiyecilerin mallarının depoda kalmasına sebep oluyor. Okul vakti kırtasiye satanlar sonra bu işi bırakıyor. Bu yüzden de ‘kırtasiye materyalleri kırtasiyeciden alınır’ kelamını kullanıyorlar. TUKİD Lideri Mehmet Helvacıoğlu da okul materyalleri için 350 liranın kâfi olacağını açıkladı. Ayrıyeten salgın sebebiyle kırtasiye dükkanlarına gelenlerin, bilhassa asıl alıcıların da azaldığını belirtiyorlar” tabirlerini kullandı.
hürriyet.com
Para Tahlil
